اتفاقات ۹۹ تکرار می‌شود؟
اتفاقات ۹۹ تکرار می‌شود. به گزارش ایران گیت، ریزش بیش از ۱۴ درصدی بورس تهران در هفته گذشته باعث شده تا جوی در بازار سهام شکل گیرد که حاکی از پنیک شدن سهامداران است. بسیاری از ناظران نیز هشدار می دهند که ممکن است اتفاقات سال ۹۹ بار دیگر در بازار سرمایه تکرار شود. این عده اعتقاد دارند بورس تهران حباب داشته و فعالان بازار سهام باید از ادامه سرمایه گذاری در این بازار اجتناب کنند. اما آیا چنین ادعایی صحیح است یا بورس تهران فاقد حباب قیمتی است؟
افت بازار سهام در حدود ده روز اخیر بار دیگر باعث شد تا فضای پنیک در بورس شکل بگیرد. به قول معروف سهامداران از ریسمان سیاه و سفید ترسیده اند و کوچکترین تنش قیمتی در بازار سهام آنها را به یاد اتفاقاتی می اندازد که در سال ۹۹ رخ داده است. حالا در شبکه های اجتماعی و محافل بورسی این بحث درگرفته که آیا حبابی که سال ۹۹ بورس را در برگرفته بود و ترکیدنش منجر به انفجار بازار شد امروز هم در حال رشد است؟
نگاهی به روند ریزشی بازار
برای بررسی اتفاقاتی که افتاده باید روند ریزشی شاخص از ۱۷ اردیبهشت به این طرف را مورد ارزیابی قرار داد. برای پاسخ دادن به این ابهام که آیا حبابی در بورس وجود دارد یا خیر نیز باید دانست که روند ریزشی در بین کدام نمادها شدیدتر است؟
بررسی اتفاقات ده روز اخیر بورس تهران نشان می دهد که تنها ۱۵ سهم در طول روزهای سرخ بازار روند صعودی را در پیش گرفته اند. اغلب این سهم ها نیز از جمله سهامی هستند که به عنوان گروه کوچکترهای بازار شناخته می شوند. از جمله مهمترین این سهم ها که بازدهی بیش از ۸۰ درصدی را داشته نماد «فرود» بوده که متعلق به شرکت فولاد شاهرود است.
اما نگاهی به نمادهای سرخ بازار در ۵ روز کاری اخیر نشان می دهد که از بین ۴۹۹ سهم بازار سرمایه ۴۸۴ سهم (۹۷ درصد نمادهای بورس و فرابورس) دچار افت قیمتی شدید و یا اندک شده اند. در بین این سهم ها کمرجان، بکام، بپیوند، فسوژ، چدن و… بیشترین افت را تجربه کرده اند.
اما با ریز شدن روی سهم های کوچک و شاخص‌ساز می‌توان دریافت که شدت ریزش قیمت سهام کوچکتر از میانگین بازار نیز به مراتب بیشتر بوده است. برای درک بهتر این مسئله می توان به شدت بیشتر ریزش قیمت ۳۶۹ سهم کوچکتر در هفته سرخ بورس تهران اشاره کرد. نگاهی به فهرست نمادهای این گروه می توان به وضوح دریافت که تقریبا اکثریت مطلق این سهم ها مربوط به گروه کوچکترهای بازار بوده است.
این گزاره باید در کنار میزان رشد گروه های سهامی در فرودین و اردیبهشت ۱۴۰۱ تحلیل کرد. میزان بازدهی شاخص هم وزن در سال جدید تا پیش از ۱۷ اردیبهشت حدود ۳۰ درصد بوده است. شاخص هم وزن نیز حدود ۲۵ درصد رشد را تجربه کرده بود. فاصله ۵ درصدی بین رشد شاخص هم وزن با شاخص کل نشانگر این نکته است که میزان رشد سهم های کوچکتر به مراتب بیشتر از سهام کوچک و متوسط بورس بوده است.
آیا بورس حباب دارد؟
اغلب کارشناسان بورسی بر این باورند که متغیرهای تاثیرگذار بر روند بازار به هیچ عنوان این هشدار را به سهامداران نمی دهد که بورس تهران حباب قیمتی دارد. اما این گزاره نسبی بوده و نمی توان آن را به کلیت سهم های بازار سرمایه تعمیم داد. برای درک اینکه آیا سهامداران می توانند با خیال راحت به معاملات خود پرداخته و دچار پنیک نشوند باید به داده هایی که پیشتر مورد اشاره قرار گرفت توجه شود.
همانطور که گفته شد سهام کوچکتر در طول یک ماه و نیم منتهی به ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۲ رشد سریعتری در مقایسه با سهام شاخص ساز تجربه کرده اند. این در حالیست که تعداد قابل توجهی از این سهم ها صف های خرید سنگین و شلوغی را در روزهای منتهی به ریزش سنگین بازار را در کارنامه خود می‌بینند.
برای مثال ۶ نمادی که به عنوان «سهام کاغذی» شناخته می شوند از گروه پتروشیمی های بورس از جمله این سهم ها بوده است. به عبارتی می توان بخشی از رشد سریعتر شاخص هم وزن و متعاقبا شاخص کل را متوجه همین صف های خرید دانست که پشتوانه ای ندارند.
در حقیقت بررسی وضعیت کلی بازار این پیام را به مخاطب می دهد که سهام کوچکتر تا پیش از ۱۷ اردیبهشت با حباب نسبی قیمتی همراه بوده اند. اما در حال حاضر با توجه به اینکه میزان ریزش این گروه در مقایسه با شاخص سازها به مراتب شدیدتر بوده می توان گفت این حباب تا حدود قابل توجهی از بین رفته است.
به زبان ساده تر می توان گفت که قیمت سهام کوچکتر تا پیش از ۱۷ اردیبهشت حباب سنگینی را با خود حمل می کرد. اما پس از ریزش بیش از ۲۰۰ هزار واحدی شاخص کل و ۱۵ درصدی شاخص هم وزن تقریبا این حباب ترکیده است. از همین رو می توان مدعی شد که بورس تهران در حال حاضر تقریبا با حباب قیمتی مواجه نیست. هرچند هنوز هم برخی سهم ها دچار این وضعیت هستند اما به طور کلی به نظر می رسد اکثریت نمادهای بورسی همچنان از تورم ۵۰ درصدی که رشد روزافزونی را به ثبت رسانده عقب مانده است.
به عبارتی نه تنها کلیت بازار سهام حباب قیمتی ندارد بلکه می توان ادعا کرد که بورس تهران با حباب قیمتی منفی روبرو است. یعنی برخلاف برخی ادعاها قیمت سهام در حال حاضر به مراتب از ارزش واقعی اش پایینتر بوده و همچنان جای رشد دارد. هرچند برخی از سهم ها کماکان حباب مثبت داشته و دچار حباب قیمتی هستند اما به طور کلی به نظر می رسد بازار سرمایه استعداد رشد بسیار بیشتری را داراست و احتمالا ریسک شناخته شده ای برای فعالان این حوزه دیده نمی شود.
