چه بر سر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان رفت؟
از لیلی امیرارجمند تا حامد علامتی ! چه بر سر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان رفته است؟ انتصاب های غیر تخصصی، رانتی و رابطه ای در دولت ابراهیم رئیسی به اوج خود رسیده اما حالا یک انتصاب کاملا سیاسی و بی ربط با اهداف نهادی که قرار بود محل رشد و شکوفایی خلاقیت کودکان و نوجوانان باشد، صدای اهالی این حوزه را درآورده است.
مدیرعاکل تازه منصوب شده کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان پیش از این دبیرکل اتحادیه انجمن های اسلامی دانش آموزان و مدیرکل امور مجلس سازمان تبلیغات اسلامی بوده، بدون سابقه ای در آفرینش ادبی و هنری وشناخت جهان آن، تا جایی که به نوشته علی اصغر سیدآبادی، روزنامه نگار و نویسنده حوزه کودک و نوجوان، این انتصاب نه تنها توهین به همه پدید آورندگان آثار هنری فرهنگی کودک و نوجوان است بلکه ضربه مهلکی به استقلال کانون و تقلیل دادن کارکرد آن به آموزش و تبلیغات رسمی است.
کانون در ۱۳ سال اول
نخستین و آخرین مدیرعامل کانون تا پیش از انقلاب، لیلی امیرارجمند دوست فرح پهلوی بود که 13 سال بر این صندلی تکیه زد. 13 سالی که اوج دوران شکوفایی و بازدهی کانون بود. کتابخانه های کانون در شهرهای مختلف احداث شدند و دهها نوجوان و کودک در مراکز کانون عضو شدند. بسیاری ازهنرمندان تازه کار، فعالیت های هنری فرهنگی خود را در این دوره با کانون شروع کردند و با حمایت آن توانستند آثار ارزشمندی تولید کنند، آثاری که برخی شان جوائز بین المللی هم به همراه آورد. ناصر تقوایی، عباس کیارستمی، نورالدین زرین کلک، بهرام بیضایی،امیر نادری و فرشید مثقالی از جمله این چهره هایی اند که همکاری شان با کانون هم برای خودشان هم کانون درخشنده بود.
چپ ها در کانون
کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان اگرچه با حمایت های فرح پهلوی بنیان گذاشته شد و در طول دوران فعایت خود هم از این حمایت برخوردار بود و تصور می شد که یکی از نهادهای نزدیک به سیستم سیاسی وقت است اما نگاه بسته سیاسی بر آن حاکم نبود و سخت گیری ای برای حضور و فعالیت چهره هایی با پیشینه سیاسی مخالف و منتقد رژیم پهلوی در آن دیده نمی شد تا جایی که چهره ای مانند فیروز شیروانلو، از اعضای گروه پرویز نیکخواه و یکی ازمتهمین ترور محمدرضا پهلوی که مدتی هم بازداشت بود، مسوولیت انتشارات کانون را برعهده داشت.
درباره اش گفته می شود که نقش زیادی در توسعه فعالیت های کانون داشت. اعتماد به این چهره فرهنگی با پیشینه چپ تا جایی بود که او بعد از خروج از کانون مشاور هنری دفتر فرح شد. شیروانلو از اعضا کنفدراسیون دانشجویان ایرانی با گرایشات چپ بود. گفته می شود که استخدام نخبگان در کانون، کار شیروانلو بود. او برای پیشرفت ادبیات کودکان از کسانی چون م. آزاد، سیروس طاهباز، نادر ابراهیمی، سیاوش کسرایی، منوچهر نیستانی، و صمد بهرنگی دعوت به همکاری کرد. کتاب ماهی سیاه کوچولو صمد بهرنگی که یک متن نمادین اعتراضی به سیستم سیاسی بود با حمایت شیروانلو از سوی انتشارات کانون منتشر شد.
خاموشی چراغ کانون
این پویایی و تکثر حاکم بر تولیدات کانون بعد از انقلاب با حذف استقلال کانون و تبدیل شدنش به یکی از زیرمجموعه های آموزش و پرورش رو به خاموشی رفت. نخستین مدیرعامل آن سید کمال خرازی وزیر خارجه دوران اصلاحات بود. بعد از او علیرضا زرین، محسن چینی فروشان،سید صادق رضایی؛ علیرضا حاجیان زاده، فاضل نظری، مهدی علی اکبر زاده و حالا جدیدا حامد علامتی به این سمت منصوب شده است.
علی اصغر سیدآبادی چندی قبل در یک پست اینستاگرامی درباره این انتصاب نوشته بود:« روزی که شنیدم فاضل نظری مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شده است فکر می کردم انتخاب نادرستی است در یادداشتی کوتاه دلایلم را نوشتم. اما مدیرعامل تازه کانون انتخاب واقعا عجیبی است که فلسفه وجودی کانون با انتخاب او مخدوش می شود.
فاضل نظری دست کم اهل شعر بود و دستی در ادبیات داشت، حال گیریم خط وربطش را ما نمی پسندیدیم اما فکر می کردیم در همان خط و ربطی که خارج از آن قرار نیست کسی انتخاب شود دیگرانی هم هستند که دستی در ادبیات و هنر ویژه کودکان دارند و بر او ترجیح دارند. حالا اما هرچه کارنامه این مدیرجدید را بالا و پایین می کنم دریغ از یک نخ باریک که او را به کارکرد کانون وصل کند. او هیچ نسبتی با کانون ندارد و براساس فهم نادرستی از کانون پرورش فکری براین صندلی تکیه زده است.
این فهم نادرست البته پیشینه ای دارد. این پایه کج زمانی گذاشته شد که کانون استقلال خود را ازدست داد و به شرکتی از زیرمجموعه های آموزش و پرورش بدل شد. کانون که اساسش بر پرورش فکر و تخیل و خلاقیت بود و ماموریت خود را ساخت کتابخانه و تولید محصولات فرهنگی و هنری تعریف کرده بود، زایده ای از آموزش و پرورش شد و به حصر نگاه بسته آموزش رسمی رفت.»
English
View this article in English
