ورود دانشجویان ممنوع
ممنوعیت دانشجویان خارجی؛ سیاست تازه آمریکا و تبعات جهانی آن
نگرانی دانشجویان بین‌المللی از سیاست‌های جدید مهاجرتی آمریکا
با تصمیم تازه دولت دونالد ترامپ مبنی بر تعلیق موقت صدور ویزاهای دانشجویی، هزاران دانشجوی بین‌المللی در سراسر جهان با شوک و بلاتکلیفی مواجه شده‌اند.
براساس یک یادداشت رسمی منتشرشده در آمریکا، هدف از این تعلیق، افزایش نظارت بر سوابق دیجیتال و فعالیت‌های آنلاین متقاضیان به‌ویژه در شبکه‌های اجتماعی اعلام شده است.
این تصمیم، بخشی از سیاست‌های سخت‌گیرانه مهاجرتی دولت ترامپ است که بسیاری از نهادهای آموزشی و مدافعان حقوق بشر آن را تلاشی برای محدودسازی نقش دانشگاه‌ها در شکل‌گیری گفتمان‌های آزاد فکری می‌دانند.
هدف‌گیری مستقیم دانشگاه‌ها
دولت ترامپ به‌ویژه دانشگاه‌های معتبر نظیر هاروارد را هدف قرار داده است. گفته می‌شود رئیس‌جمهور وقت آمریکا، این دانشگاه‌ها را به ترویج بیش‌ازحد “آزادی‌خواهی لیبرال” متهم کرده و از نحوه برخورد آنها با مسائل حساسی مانند یهودستیزی ابراز نارضایتی کرده است.
در یکی از شدیدترین واکنش‌ها، دولت قصد داشت دانشگاه هاروارد را از ثبت‌نام دانشجویان بین‌المللی منع کند؛ اقدامی که با واکنش حقوقی این دانشگاه مواجه شد و موقتاً با حکم دادگاه متوقف گردید.
چه کسانی بیشتر آسیب می‌بینند؟
بر اساس گزارش سالانه مؤسسه Open Doors، بیش از ۱.۱ میلیون دانشجوی بین‌المللی از بیش از ۲۱۰ کشور جهان در سال تحصیلی ۲۰۲۳–۲۰۲۴ در آمریکا مشغول به تحصیل بوده‌اند. در این میان، هند با بیش از ۳۳۰ هزار دانشجو در رتبه نخست و چین با حدود ۲۸۰ هزار نفر در جایگاه دوم قرار دارد.
با این حال، دولت آمریکا به‌طور خاص به دانشجویان چینی توجه ویژه‌ای نشان داده است.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه وقت، اعلام کرد که ویزای دانشجویان چینی، به‌ویژه آنهایی که با نهادهای حزب کمونیست چین در ارتباط هستند یا در رشته‌های حساس تحصیل می‌کنند، با بررسی‌های امنیتی شدیدتری مواجه خواهند شد.
اخراج و ابطال ویزاها
هم‌زمان با این سیاست‌ها، دولت ترامپ اقدام به اخراج تعدادی از دانشجویان خارجی کرده و ویزای هزاران نفر دیگر را نیز باطل کرده است.
در اظهارنظری دیگر، مارکو روبیو گفت دست‌کم ۳۰۰ ویزای دانشجویی به‌دلیل ارتباط با اعتراضات طرفدار فلسطین در دانشگاه‌ها باطل شده است، هرچند نام کشورها یا هویت دانشجویان منتشر نشد.
واکنش دانشگاه‌ها و دانشجویان
دانشگاه هاروارد با انتشار بیانیه‌ای نسبت به پیامدهای سنگین این تصمیم هشدار داد.
مدیر دفتر بین‌الملل دانشگاه، ماورین مارتین، در دادخواست ارائه‌شده به دادگاه گفته است این اقدامات، موجب اضطراب گسترده، لغو سفرها، و حتی انصراف برخی دانشجویان از مراسم فارغ‌التحصیلی شده است.
در برخی موارد، دانشجویان خارجی نگران بازگشت به کشورهایی هستند که درگیر جنگ، بی‌ثباتی سیاسی یا تهدیدهای حقوق بشری هستند.
نگاهی فراتر از هاروارد
پروفسور ویلیام بروستین، کارشناس آموزش عالی در دانشگاه‌های وست ویرجینیا و پیتسبورگ، هشدار می‌دهد که آسیب اصلی متوجه دانشگاه‌هایی است که وابستگی بالایی به شهریه دانشجویان بین‌المللی دارند.
به گفته او: «دانشجویان بین‌المللی با خود دیدگاه‌ها و تجارب فرهنگی گوناگونی را به فضای علمی وارد می‌کنند؛ حذف این گروه، لطمه‌ای جدی به تنوع و پویایی دانشگاه‌ها وارد خواهد کرد.»
گزینه‌های جایگزین: کانادا، بریتانیا، استرالیا
در حالی که سیاست‌های آمریکا به سمت محدودسازی پیش می‌رود، کشورهای دیگری چون کانادا، بریتانیا و استرالیا در تلاش‌اند تا با جذب دانشجویان خارجی جای خالی آمریکا را پر کنند.
البته این کشورها نیز اخیراً به دلایل اقتصادی و جمعیتی، برخی محدودیت‌ها را اعمال کرده‌اند؛ برای مثال، کانادا با سخت‌گیری بیشتر بر توان مالی متقاضیان، پذیرش دانشجویان بین‌المللی را کاهش داده است.
چه خواهد شد
سیاست‌های سخت‌گیرانه دولت ترامپ علیه دانشجویان بین‌المللی، تنها یک اقدام مهاجرتی ساده نیست، بلکه بخشی از گفتمان وسیع‌تری درباره هویت دانشگاه‌ها، مرزهای آزادی آکادمیک و نقش جهانی آموزش عالی ایالات متحده است.
این سیاست‌ها اگرچه ممکن است بر دانشگاه‌های بزرگی مانند هاروارد اثرگذار نباشند، اما بدون شک بر پیکره نظام آموزش عالی آمریکا و آینده صدها هزار دانشجو از سراسر جهان تأثیری عمیق خواهند گذاشت.
English
View this article in English
