نوروز؛ از اسطوره تا تاریخ
نوروز نخستین روز سال خورشیدی برابر با یکم فروردین، جشن آغاز سال نو و یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران ایران باستان است.
خاستگاه نوروز در ایران باستان است و در مناطق وسیعی در آسیا و دیگر نقاط جهان جشن گرفته می‌شود.
بنا بر اسطوره ها و افسانه های عید نوروز، نخستین بار نوروز در زمان «جمشید شاه» جشن گرفته شد.
برای ایرانیان باستان، عید نوروز به عنوان یک جشن ملی، بزرگداشت آفرینش اولین نمونه انسان است.
همچنین در دوره‌ای آنها معتقد بودند که ایزد رپتون که یکی از مهم‌ترین ایزدهای دین زرتشتی است که گرما و روشنی می‌بخشد. در بهار باز‌می‌گردد.
در باورهایی اسطوره‌ای مربوط به باروری و زاد و ولد، ایزدانی مشهور به «ایزد گیاهی» وجود داشته‌اند که مرگ آنها نماد زمستان و زنده شدن دوباره آنها، نماد بهار و زنده شدن طبیعت است که سیاوش یکی از آنها است.
در دوره‌های تاریخی همچون دوره هخامنشیان مشخص است که آنها با جشن های نوروزی آشنا بوده‌اند.
گفته می‌شود در دوران داریوش اول جشن‌های باشکوه نوروزی در تخت جمشید برگزار می‌شد.
در زمان اشکانیان و دوران ساسانیان نیز نوروز کوچک و نوروز بزرگ جشن گرفته می‌شد.
اردشیر بابکان، بنیان‌گذار سلسله ساسانی، با شکست دولت روم از آنها خواست که نوروز را به رسمیت بشناسند.
این درخواست مورد پذیرش سنای رومقرار گرفت و نوروز در قلمرو روم به Lupercal معروف شد.
در میان همهٔ جشن‌هایی که پس از اسلام در ایران به دلیل بی‌توجهی فرمانروایان و مخالفت اسلام‌گرایان به فراموشی سپرده شدند، نوروز توانست جایگاه خود را به عنوان جشنی ملی در ایران حفظ کند.
دلیل پایدار ماندن نوروز در فرهنگ ایرانی را می‌توان پیوند عمیق آن با آیین‌های ایرانی، تاریخ این کشور، و حافظه فرهنگی ایرانیان دانست.
English
View this article in English
