سه سایه نشین چه گفتند

سه سایه نشین چه گفتند

سه سایه نشین چه گفتند. علی لاریجانی هفته گذشته باحضوری رسانه‌ای اظهاراتی داشت.

این چهره سیاسی اگرچه خاستگاهی اصولگرایانه دارد اما به مرور به عنوان سیاستمداری میانه‌رو مطرح شد. لاریجانی اگرچه ریاست سه دوره مجلس را در سابقه خود دارد و در حال حاضر نیز به عنوان مشاور رهبری فعالیت می‌کند و هیچ‌وقت موضع تندی نداشته، اما بحث‌برانگیزترین ردصلاحیت‌های دو دوره انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم و چهاردهم را به خود اختصاص داده است.

لاریجانی در حال حاضر به آن دسته از سیاستمداران و تحلیلگرانی نزدیک است که می‌گویند در صورت شعله‌ور شدن جنگ توان مقابله را داریم و از خود دفاع می‌کنیم اما باید تا حد امکان از بروز جنگ اجتناب کنیم.

علی‌اکبر صالحی، دیپلمات باسابقه کشورمان، وزیر امور خارجه و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی نیز در آخرین اظهارنظر خود، موضع مشابهی اتخاذ کرده است. او می‌گوید ایران باید تلاش کند تا مسئله فلسطین را به عنوان نقطه درگیری ایران و اسرائیل نشناسد. 

در حال حاضر دو تفکر غالب راجع به ارتباط ایران با جنگ وجود دارد.

تندروها در اظهارنظرها و تحلیل‌ها، خواستار ورود به جنگ هستند. شاخص‌ترین این خط تحلیلی را می‌توان در یادداشت‌های اخیر روزنامه کیهان و برخی اظهارنظرهای تلویزیونی برای تئوریزه کردن جنگ مشاهده کرد.

این جریان تلاش می‌کند یک رویارویی گسترده را تئوریزه کند و خواستار برخورد همه‌جانبه و گسترده است. تفکر دوم، قائل به دفاع است و می‌گوید که باید تا جای ممکن از جنگ گسترده و مستقیم اجتناب‌ کرد چراکه نتایج آن خسارت‌بار است. 

لاریجانی: برای صلح زندگی می‌کنیم، نه جنگ

علی لاریجانی، رئیس پیشین مجلس کشورمان در جریان اظهارات اخیرش، چند مسئله مهم را مطرح کرد که مورد توجه قرار گرفت. لاریجانی در تحلیل دو جمله «نه تعلل کنیم نه شتاب‌زده عمل کنیم»، «نه کوچک‌انگاری کنیم نه بزرگنمایی» که از سوی آیت‌الله خامنه‌ای در دو سخنرانی مطرح شد، گفت: «همه باید قبول کنند که ما زندگی می‌کنیم برای صلح، نه برای جنگ.

جنگ هم پدیده‌ای است که یک زمانی ضرورت دارد. اما همه تلاش می‌کنند که جنگ‌ها کمتر باشد و تا آنجا که می‌شود از آن پرهیز کرد و از طرق دیپلماتیک مسائل را حل کرد.  این به این معنا نیست که ما پای اعتقادات‌مان نیستیم اما مهم این است که اول از جنگ شروع می‌شود یا از صلح.»

لاریجانی با تاکید بر نقش آمریکا در حمایت از اسرائیل، ادامه داد: «عقل حکم می‌کند که از مسیرها و طرقی که هزینه کمتری داشته باشد استفاده شود. اگر نشد، ممکن است که از روش دیگری بهره ببرند. در ماجرایی که ما قرار گرفته‌ایم اولاً باید قبول کرد که این ماجراجویی را آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها به وجود آوردند.

یعنی آمریکایی‌ها فعال هستند و اسرائیلی‌ها آلت فعل هستند. در همین تجاوزی که مجدداً به ایران شده است مکشوف شده که هم اطلاعات را آمریکایی‌ها به اسرائیلی‌ها داده‌اند هم تجهیزات را.»

دبیر پیشین شورایعالی امنیت ملی درباره صحبت‌هایی که راجع به سطح نفوذ اسرائیل (به خاطر اقدامات و عملیاتی که انجام داده است) در ایران و محور مقاومت می‌شود، اظهار داشت: «کلاً مسئله نفوذ در ایران در سال‌های اخیر جدی است.

به نظر من از سال‌ها پیش یک غفلت‌هایی به وجود آمده و گرچه بخش‌های امنیتی کشور هم به اینها ضربه زده‌اند اما نتوانستند مانع همه اینها شوند. به‌هرحال نکته مهمی است که الان هم دنبال می‌کنند و تمهیداتی هم می‌اندیشند.» 

لاریجانی در پاسخ به این سوال که «یعنی در ساختار سیاسی و امنیتی کشور نفوذ داریم؟ یا نظامی؟» تاکید کرد: «نمی‌توانم بگویم که در کدام بخش ولی می‌دانم که به هر حال یک حوادثی مثل ترورها رخ داد، چه برای دانشمندان هست و چه برای غیره، که نشان می‌داد اینها نفوذ کرده‌اند.

کشفش خیلی مهم است. چه تعدادش و چه از نظر کیفیت، مهم است. بنابراین باید روی این مسئله حساس بود و سرنخ‌هایش را به دست آورد که الان این حساسیت به وجود آمده است.»

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره نقش ایران در عملیات ۷ اکتبر گفت: «در مورد ۷ اکتبر با ایران مشورتی نشد. خودشان انجام دادند. نکته‌ای که رهبری هم گفتند عین واقعیت بود. با ایران در میان گذاشته نشده بود.

وقتی که انجام شد ایران متوجه شد. حالا ما نمی‌گوییم که از ما اجازه بگیرند چون خودشان تصمیم می‌گیرند. اصلاً مکانیزم ایران به نحوی نیست که دیگران از او اجازه بگیرند. گرچه بیرون، تصورشان جور دیگری است ولی واقعیت این نیست. رفتار ما رفتار سلطه‌گرایی نیست.

اینها افراد مجاهدی هستند و تصمیمات‌شان را خودشان می‌گیرند. ممکن است که گاهی با ما مشورت کنند اما در آنجا با ما مشورت نکرده بودند.»

لاریجانی در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: «من تصورم این است که هم باید در میدان آمادگی کافی داشته باشیم و هم از ظرفیت دیپلماسی درست استفاده کنیم. باید یک دیپلماسی استراتژیک داشته باشیم.متن مناقشه فعلی در منطقه است اما سطح تاثیرگذاری آن، استراتژیک است. بنابراین دیپلماسی آن هم باید در همین سطح‌ های‌‌پلیتیک* باشد و خرد نیست. به همین دلیل فکر می‌کنم که باید در هر دو عرصه آمادگی وجود داشته باشد.

این بحران بالاخره خاتمه پیدا می‌کند. منتها باید با لوازمش به آن توجه شود. خیلی مهم است که عمق مطلب درست درک شود و با مردم دقیقاً موضوع بیان شود که احساس نکنند جمهوری اسلامی واقعاً علاقه‌مند به درگیری است.»

او تاکید کرد: «جمهوری اسلامی علاقه‌مند به درگیری نیست. ولی آماده دفاع از خود است. این دو مقوله مجزا از هم است.

یعنی ما نمی‌خواهیم ماجراجویی کنیم. بلکه می‌خواهیم از منافع ملی خود دفاع کنیم.

این حتماً باید با دیپلماسی خاص عجین شود. ان‌شاالله دولت آن را انجام خواهد داد.»

تبدیل مسئله فلسطین به مسئله ایران – اسرائیل

علی‌اکبر صالحی، وزیر امور خارجه پیشین کشورمان نیز اظهاراتی داشت که قابل اعتناست. صالحی‌ گفت: «جمهوری اسلامی باید کاری کند که در افکار عمومی جهان بحث فلسطین تبدیل به نزاع  اسرائیلی – ایرانی نشود بلکه این یک جدال بین اسرائیل با فلسطینیان صاحب حق است، آنها دارند به گونه‌ای در دنیا جا می‌اندازند که گویی یک نزاع بین ایران و اسرائیل است؛ و ‌واژه فلسطین را که بیان‌کننده هویت و ‌حقیقت  قضیه است، دارند آرام آرام محو می‌کنند.

بنابراین ایران، دنیای عرب و جهان اسلام باید نسبت به این موضوع حساس باشند و نگذارند این مسئله جامه عمل بپوشد.»

صالحی درباره دلبستگی برخی جریانات اپوزیسیون خارج از کشور به اسرائیل و بنیامین نتانیاهو گفت: «آمریکا همین پیام نجات‌بخش را به عراق داد؛ الان وضعیت عراق به چه صورتی است حتی اختیار آسمان خودش را هم ندارد.

آمریکا همین پیام را به افغانستان داد و دیدید چه شد. مگر اسرائیل خیرخواه ایران است که می‌گوید ما برای شما آزادی و آبادی می‌آوریم؟»

وزیر امور خارجه پیشین کشورمان در پاسخ به اینکه «اسرائیل می‌گوید مشکل ما فقط با حکومت است آیا می‌شود فقط با حکومت جنگید؟ می‌شود بین حکومت و خاک تفکیک کرد؟» اظهار داشت: «خیر. هیچ ملت آزاده‌ای [که در رأس آن‌ها ایران است] اجازه چنین اقدامی را نمی‌دهد. ببینید که اکنون چه هزینه‌ای داریم می‌دهیم، هزینه برای حمایت از یک قضیه حق به اسم فلسطین. ما داریم برای این هزینه می‌دهیم. اگر دست از فلسطین برداریم و بگوییم به ما ربطی ندارد مثل کشورهای دیگر؛  نه دیگر تروریست خواهیم بود نه دیگر ما را به داشتن بمب اتم متهم خواهند کرد و نه دیگر متهم می‌شویم به ضد دموکراتیک بودن. البته توجه شود همانطور که قبلاً نیز به آن اشاره کردم اگر راه جلوی اسرائیل هموار بود شک نکنید مدعی تمام خاورمیانه می‌شد.»

تهدید ادامه پیدا کند، دکترین هسته‌ای تغییر خواهد کرد

شب گذشته، مصاحبه سیدکمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی با شبکه المیادین منتشر شد. خرازی درباره پایبند بودن ایران به مذاکره برای حل مسائل گفت: «ما پایبند به مذاکره و توافقات قبلی خود هستیم، مشروط بر اینکه طرف‌های مقابل هم به آن‌ پایبند باشند.

متاسفانه آن‌ها پایبند نیستند و به جای مذاکره، به تحمیل تحریم علیه جمهوری اسلامی ایران ادامه می‌دهند.»

خرازی در پاسخ به این سوال که «شما اولین کسی بودید که گفتید اگر جمهوری اسلامی ایران تهدید شود یا مورد حمله قرار گیرد، ممکن است دکترین هسته‌ای خود را تغییر دهد. منظور شما از تغییر دکترین هسته‌ای چیست؟» گفت: «آن موضع همچنان پابرجاست که اگر جمهوری اسلامی ایران تهدید موجودیتی شود، ما به ناچار سیاست دکترین نظامی خود را تغییر خواهیم داد.

ما الان توانایی لازم را برای تولید سلاح داریم و تنها مانع آن فتوای رهبری است که تولید سلاح هسته‌ای را ممنوع کرده‌اند. از جهت پرتابه‌ها و موشک‌ها هم همه به قدرت موشکی ما اذعان دارند.

در عملیات وعده صادق هم این توانایی را کاملاً اثبات کردیم. در مورد مسئله برد موشک‌ها تا به حال حساسیت غربی‌ها، به خصوص اروپایی‌ها را لحاظ می‌کردیم، ولی وقتی آن‌ها حساسیت‌های ما را به‌خصوص در موضوع تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران لحاظ نمی‌کنند، دلیلی ندارد که ما هم حساسیت‌های آنان را در نظر بگیریم. لذا احتمال اینکه برد موشک‌های ایران افزایش یابد، وجود دارد.