هشدار اسرائیل به تهران در دمشق

هشدار اسرائیل به تهران در دمشق

رضی موسوی فرمانده ارشد نیروی قدس در سوریه کشته شد

هشدار اسرائیل به تهران در دمشق. در جریان حملات موشکی روز دوشنبه ۲۵ دسامبر، ۵ دی ماه، به منطقه زینبیه در حومه دمشق یکی از فرماندهان با سابقه نیروی قدس سپاه پاسداران کشته شد. بر اساس اعلام رسانه‌های داخلی سید رضی موسوی معروف به سید رضی که خبرگزاری دولتی ایرنا او را یکی از «بزرگ‌ترین و برجسته‌ترین» فرماندهان نیروی قدس سپاه نامیده در جریان این حمله جان خود را از دست داد.

همرزم سلیمانی، فرمانده ارشد در سوریه

سپاه پاسداران ایران در بیانیه‌ای که برای اعلام مرگ رضی منتشر کرده او را «مسئول پشتیبانی جبهه مقاومت در سوریه» معرفی کرده است. همچنین اضافه شده که او یکی از همرزمان قاسم سلیمانی بوده و تصاویری هم از این دو فرمانده کشته شده نیروی قدس سپاه در کنار یکدیگر منتشر شده است. شبکه المیادین نزدیک به جمهوری اسلامی هم گزارش داده که در سال‌های اخیر چندین بار سید رضی مورد سو‌ءقصد قرار گرفته است.

پایگاه اینترنتی مرکز «مبارزه با تأمین مالی تروریسم» که هدف خود را «افشای گروه‌های ترویستی و منابع مالی و حامیان آنها» عنوان کرده در ۱۹ ژوئيه ۲۰۲۳ در مطلبی سید رضی را فرمانده یگان ۲۲۵۰ نیروی قدس که یکی از زیرمجموعه‌های واحد ۲۰۰۰ در سوریه است، معرفی کرده بود. همچنین فرماندهی یگان ۷۰۰ و ۸۲۰ هم از جمله دیگر گمانه‌زنی‌هایی بوده که در گزارش‌های مختلف در خصوص جایگاه رضی به آن اشاره شده است.

مرکز «مبارزه با تامین مالی تروریسم» که می‌گوید تلاش دارد گروه‌های تروریستی، اعضا و حامیان آنها از جمله «بوکوحرام، حماس، اخوان المسلمین و حزب‌الله لبنان» را شناسایی و برای مقابله با آنها راهکارهایی ارائه دهد سید رضی را مسئول نظارت بر عملیات لجستیکی ویژه سپاه در سوریه معرفی کرده بود. همچنین به گفته این مرکز که به نظر می‌رسد با مراکز امنیتی اسرائيل ارتباط داشته باشد، موسوی چندین پایگاه ایران در سوریه از جمله در دمشق، لاذقیه، حماه، حلب و دیرالزور را تحت کنترل داشته است.

جزئيات چندانی در خصوص پیشینه سید رضی موسوی در رسانه‌های ایران دیده نمی‌شود و احتمالاً به دلیل موقعیت حساسی که داشته جمهوری اسلامی ترجیح می‌داده این فرد ناشناس باقی بماند. با این حال حسین اکبری، سفیر ایران در سوریه در گفتگو با خبرگزاری مهر، رضی را «رایزن دوم» سفارت ایران در سوریه معرفی کرده است. این خبرگزاری همچنین با اشاره به اینکه رضی یکی از قدیمی‌ترین مستشاران سپاه در سوریه بوده به نقل از اکبری می‌نویسد: «سید رضی در زمان حضورش در سوریه فعالیت مستشاری داشته و با گذرنامه دیپلماتیک در این کشور فعالیت می‌کرده است.»

مسئول لجستیک نیروی قدس در سوریه

از زمان انتشار خبر مربوط به کشته شدن سید رضی، بسیاری او را مسئول لجستیک نیروی قدس سپاه پاسداران در سوریه معرفی کرده که بر فرآیند انتقال تسلیحات از این کشور به لبنان نظارت داشته است. پایگاه خبری- تحلیلی امواج میدیا هم در گزارشی نوشته، رضی در تحویل موشک‌های بالستیک زمین به زمین کلاس فاتح به لبنان نقش داشته است. همچنین گفته می‌شود پس از خروج جواد غفاری از سوریه که به عنوان فرمانده ارشد نیروهای شبه‌نظامی ایران در آن کشور فعالیت می‌کرد، نقش رضی مهم‌تر شده و حتی به یکی از عالیرتبه‌ترین نیروهای جمهوری اسلامی در سوریه تبدیل شده است.

جواد غفاری در پاییز دو سال قبل به صورت ناگهانی از سوریه به ایران برگشت. مقام‌های جمهوری اسلامی بازگشت او به تهران را فرآیندی عادی معرفی و دلیل آن را هم پایان مأموریت او دانستند. در مقابل اما العربیه گزارش داده بود که غفاری به دلیل اختلاف با بشار اسد از سوریه اخراج شده است. مقام‌های اسرائيلی مطابق روال مرسوم، به صورت رسمی مسئولیت حمله موشکی به منزل سید رضی موسوی را برعهده نگرفتند، اما جمهوری اسلامی اسرائيل را مسئول کشته شدن فرمانده ارشد خود در سوریه می‌داند.

پیام اسرائيل برای ایران؟

در چنین موقعیتی احتمالاً با بررسی پیشینه حملات اسرائيل به مواضع ایران بهتر می‌توان چگونگی و چرایی حمله دقیق به منزل سید رضی موسوی را تحلیل کرد. در ۲۶ نوامبر سال جاری، اسرئيل در حملاتی هوایی فرودگاه دمشق را برای چندین بار مورد هدف قرار داد تا این فرودگاه تنها چند ساعت پس از سر گیری پروازها بار دیگر از دسترس خارج شود. این در حالی است که این فرودگاه پیشتر در حمله‌ای مشابه که در ماه اکتبر رخ داده بود، مدتی غیرفعال شده بود. در همان ماه همچنین فرودگاه حلب هم از سوی اسرائيل مورد حملات هوایی قرار گرفته بود.

از زمان جنگ میان اسرائيل و گروه افراطی حماس (که آمریکا و اتحادیه اروپا آن را گروهی تروریستی می‌دانند)، حملات هوایی اسرائيل به اهدافی در سوریه شدت یافته است. حملاتی که برخلاف قبل بیش از اینکه بر انبارهای وابسته به سپاه پاسداران یا مرکز تولید پهپاد متمرکز باشد، فرودگاه‌های حلب و دمشق را مورد هدف قرار می‌دهد.

حمیدرضا عزیزی، پژوهشگر بنیاد علم و سیاست در برلین آلمان، در این خصوص می‌گوید: «با توجه به اینکه سوریه، هم می‌تواند به عنوان یک مبدأ برای حمله به اسرائيل و هم یک مرکز انتقال تسلیحات به لبنان عمل کند، از زمان آغاز جنگ حماس و اسرائيل بیشتر مورد توجه مقام‌های اسرائيلی قرار گرفت. این اقدام در واقع با هدف از کار انداختن مبدأ صورت گرفته چرا که وقتی مسیر انتقال از سوی اسرائيل مورد هدف قرار گیرد، دیگر از اساس امکان اینکه محموله به هدف برسد وجود نخواهد داشت و کار برای اسرائيل ساده‌تر خواهد بود.»

این متخصص سیاست خارجی منطقه‌ای ایران در ادامه با اشاره به اینکه هدف اسرائيل ضربه زدن به شبکه انتقال تسلیحات ایران به لبنان و شبه‌نظامیان در جنوب سوریه بوده، می‌افزاید: «در نتیجه با توجه به گزارش‌هایی که آقای سیدرضی موسوی را مسئول لجستیک و انتقال تسلیحات ایران معرفی می‌کند، حمله موشکی به او هم در همین چارچوب قابل تحلیل و ارزیابی است.»

او اضافه می‌کند: «بخش دیگری از این عملیات احتمالاً با هدف ارسال پیام به ایران صورت گرفته است؛ به این معنا که با توجه به گسترش اقدامات حوثی‌ها و افزایش سطح درگیری‌ها از سوی حزب‌الله لبنان، اسرائيل که پیش از این افسران ارشد ایرانی در سوریه را مورد هدف قرار نمی‌داد، با این عملیات به تهران این پیام را می‌دهد که وقتی شما سطح درگیری را بالا برده‌اید ما هم دست بسته نخواهیم بود و اقدام متقابل انجام می‌دهیم. در نتیجه این حمله را باید تلاش اسرائيل برای احیای توان بازدارندگی‌اش در نظر گرفت.»

حسین اکبری می‌گوید سیدرضی موسوی دوشنبه تا ساعت ۲ در سفارت ایران بوده، و پس از آن به منزلش در زینبیه دمشق رفته است. به گفته سفیر ایران در سوریه، سه موشک در ساعت ۴ و ۲۰ دقیقه عصر به وقت محلی و درست زمانی که همسر او هم در خانه نبود، به منزل سیدرضی اصابت کرده است. سه موشکی که هر سه با موفقیت به هدف خود یعنی خانه این فرمانده ارشد نیروی قدس سپاه در سوریه برخورد کرده‌اند.