همه چیز درباره فرقه شیرازی / قسمت اول

همه چیز درباره فرقه شیرازی

همه چیز درباره فرقه شیرازی. به گزارش ایران گیت، فرقه شیرازی یکی از جریان های تندرو و بنیادگرای شیعی است که با اتکا به منابع مالی گسترده ای که در اختیار دارد از قدرت رسانه ای بالایی نیز برخوردار است. سید صادق شیرازی که در حال حاضر رهبری این فرقه را نیز برعهده دارد در مقاطع مختلف مواضع تند و شاذی را در قبال مسائل اجتماعی اتخاذ کرده که از جمله مهمترین آنها می توان به مخالفت با ممنوعیت قمه زنی اشاره کرد.

اخیرا و با بالا گرفتن مناقشات داخلی، بار دیگر نام «فرقه شیرازی» بر سر زبان ها افتاده است. جمهوری اسلامی نیز همواره با اشاره به دیدگاه های رادیکال و بنیادگرایانه این فرقه، مخالفان نظام را به اظهارنظرات شاذ رهبران این فرقه ارجاع داده و مدعی است که در زمینه اجرای حدود الهی میانه رو بوده و جریانهای تندروی داخل حوزه قم از این مسئله ناراضی هستند.

ایران گیت فارغ از اینکه به مواضع و سیاست های جمهوری اسلامی در زمینه حجاب انتقادات گسترده ای دارد در پرونده ای دو قسمتی به بررسی مواضع تند و بنیادگرایانه فرقه شیرازی پرداخته است. در گزارش حاضر به معرفی این فرقه و تبارشناسی آن پرداخته شده که در ادامه به تفصیل آمده است.

از میرزا تا آل شیراز

نسب خانواده سید صادق شیرازی که امروز به عنوان یکی از مراجع شیعه شناخته می شود و در قم سکونت دارد به میرزای شیرازی در دوران برمی گردد. این روحانی برجسته دوران قاجار فتوای ممنوعیت استفاده از توتون و تنباکو را در سال ۱۳۰۸ هجری قمری صادر کرد از جمله شخصیت های مهم تاریخ مشروطه ایران محسوب می شود.

میرزای شیرازی همچنین عموی پدر سید صادق شیرازی ۸۲ ساله بوده و در وبسایت وی به عنوان جد مادری رهبر کنونی فرقه شیرازی معرفی می شود. در واقع مادر سید صادق شیرازی، نوه میرزای شیرازی، صاحب فتوای تحریم توتون و تنباکو بوده که در ازدواج با میرزا مهدی شیرازی، رهبر کنونی فرقه شیرازی زاده شده است.

میرزا مهدی (پدر صادق شیرازی) نیز برادرزاده میرزای شیرازی (میرزا حبیب برادر میرزای شیرازی) بوده که یکی از مراجع تقلید بزرگ شیعه در دوران معاصر یاد می شد. تا حدی که پس از درگذشت آیت الله العظمی بروجردی، از میرزا مهدی شیرازی به عنوان بزرگترین مرجع جهان تشیع یاد می شد اما وی نیز با فاصله اندکی از آیت الله بروجردی چشم از جهان فرو بست.

میرزا مهدی چهار فرزند داشت که مهمترین و سرشناس ترین آنها سید صادق شیرازی است که هم اکنون در حوزه علمیه قم مشغول تدریس است. صادق شیرازی سه برادر به نام های سید محمد، سید مجبتی و سید حسن دارد که حسن و محمد درگذشته ولی سید مجتبی شیرازی که زاده عراق است هم اکنون در بریتانیا اقامت دارد. یکی از دلایلی که به این فرقه لقب «شیعه انگلیسی» هم داده شده ارتباط مستمر رهبران این جریان با کشور انگلیس و استقرار تعداد زیادی شبکه تلویزیونی در این کشور است.

از نهضت تنباکو تا دفاع از قمه زنی

همانطور که گفته شد همه اعضای خانواده شیرازی و اجدادشان تا میرزای شیرازی، از مراجع بنام و مشهور حوزه قم و نجف بوده اند. هرچند مواضع این فرقه در سالها و دهه های پس از انقلاب به شکل عجیبی به سمت رادیکالیسم و بنیادگرایی شیعی میل کرده اما این خاندان سابقه به راه انداختن نهضت تنباکو را داشته که سرآغاز اولین جنبش تجددخواهانه در خاورمیانه بوده که منجر به انقلاب مشروطه نیز شد.

هرچند به طور کلی مراجع خاندان شیرازی همواره در گروه روحانیون سنتی دسته بندی می شدند اما پس از انقلاب این سنتگرایی به شکل بی سابقه ای شدت گرفت. تا جایی که برخی از تحلیلگران از این فرقه به عنوان «داعش شیعی» نیز یاد می کنند. این تغییر گفتمانی به سمت افراطگرایی در مناسک مذهبی شیعه پس از درگذشت حسن و محمد شیرازی در خانواده شیرازی رقم خورده است. به نحوی که علیرغم همراهی مقطعی و محدود سید صادق شیرازی با آیت الله خمینی در انقلاب ۱۳۵۷ وی تغییر موضع داده و به نخستین جریان مخالف جمهوری اسلامی و نظریه ولایت فقیه در حوزه علمیه قم تبدیل می شود.

از جمله مواضع و فتاوای بنیادگرایانه سید صادق شیرازی می توان به مخالفت وی با ممنوعیت قمه زنی، مباح دانستن شطرنج، بی اساس دانستن نظریه تقریب مذاهب و آشتی شیعه و سنی و همچنین سختگیری های عجیب در زمینه حجاب اشاره کرد. البته جریان سنتی حوزه نیز قرابت زیادی با این فرقه داشته اما هیچ یک از مواضع تندروانه و شاذ فرقه شیرازی را در موارد ذکر شده را تایید نمی کند.

برای مثال در باب مناقشات اخیر پیرامون حجاب، فرقه شیرازی معتقد است که جمهوری اسلامی با بی حجابان مماشات کرده و با نرمی رفتار می کند. این در حالیست که جریان سنتی حوزه قم که خود را پیرو آیت العظمی بروجردی می داند به هرگونه مداخله حکومت در امورات شخصی مخالف بوده و رعایت یا عدم رعایت حدود از جمله حجاب را تقبیح می کند.

پول و رسانه در اختیار ارتجاع

همانطور که گفته شد فرقه شیرازی به دلیل تمکن مالی که از سالهای پیش از انقلاب در بیت شیرازی ها وجود داشته در حال حاضر قدرت مانور رسانه ای بسیار بالایی نیز دارند. اما به دلیل محدودیت هایی که در ایران برای این جریان وجود دارد، فعالیت های رسانه ای این فرقه توسط سید مجتبی شیرازی و از لندن هدایت می شود. به نحوی که گفته می شود این فرقه تامین مالی و مدیریت بیش از ۲۰ شبکه تلویزیونی را برعهده دارد.

از جمله شومن های مشهور شبکه های فرقه شیرازی می توان به یک روحانی افغان تبار تندروی شیعه اشاره کرد که به نام حجه الاسلام اللهیاری در رسانه ها شناخته می شود. وی شهرت خود را بیش از هر چیز مدیون هتاکی و فحاشی به شخصیت های تاریخی اهل سنت و سران حکومت پادشاهی سعودی و سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس است.

در قسمت بعدی از این پرونده به معرفی چهره های شاخص حال حاضر فرقه شیرازی پرداخته و ابعاد مختلف مواضع بنیادگرایانه آنها مورد بررسی قرار گرفته است.