خانواده آقای هاشمی / قسمت اول

خانواده آقای هاشمی

خانواده آقای هاشمی. به گزارش ایران گیت. آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی بی‌تردید از چهره‌های مهم و اثرگذار تاریخ معاصر ایران است، کسی که بخشی از منتقدان و هوادارانش به طور غریبی جایشان در کمتر از یک دهه عوض شد.

او از ۲۵ مرداد ۱۳۶۸ تا ۱۲ مرداد ۱۳۷۶ چهارمین رئیس‌جمهور بود و پیش از آن، وی اولین رئیس مجلس شورای اسلامی از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۸ بود. در طول جنگ ایران و عراق هاشمی رفسنجانی به عنوان نماینده رهبر در شورای عالی دفاع، فرماندهی نیروهای مسلح را برعهده داشت. وی از سال ۱۳۶۸ تا زمان مرگ، ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را برعهده داشت.

او از ابتدای تأسیس مجلس خبرگان رهبری در سال ۱۳۶۱ تا سال ۱۳۸۵ نائب رئیس اول این مجلس بود و از ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۰ دومین رئیس این مجلس بود. رفسنجانی رئیس هیئت مؤسس و هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی بود.

اما فرای همه این مناصب و جایگاههای مهم سیاسی او همواره یک فرد موثر و سیاستمداری اثربخش بود که مهم‌ترین ویژگی او که می‌توان گفت در هیچ یک از سیاستمداران تراز ایران تا به امروز دیده نشده است، در معرض انتخاب قرار گرفتن است.

هاشمی در بیش از شانزده انتخابات خود را کاندید کرد و در معرض رای مردم قرار داد. او هرگاه ضرورت احساس کرد در انتخابات شرکت کرد، حتی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ که ظن رد صلاحیت او بدلیل مواضع سیاسی متاخرش می‌رفت.

قصه از کجا شروع شد

اما نوهاشمی در اواخر دهه هشتاد متولد شد، البته بسیاری از تحلیلگران معتقدند اختلاف هاشمی و رهبر دوم جمهوری اسلامی از دور دوم ریاست جمهوری هاشمی و بر سر مواضع اقتصادی و مدل توسعه مطلوب او شروع شد.

در جایی که سیاست‌های تعدیل اقتصادی هاشمی و مدل مطلوب توسعه او با مدل دلخواه آیت‌الله خامنه‌ای سازگار نبود و خامنه‌ای که پس از پشت سرگذاشتن چندسال از تجربه جایگاه رهبری، حداقل نفوذی پیدا کند با کمک افراد و سیاسیون نزدیک به خود و بخصوص در مجلس هاشمی را در اجرای سیاست‌هایش ناکام بگذارد(البته این به رویه ثابت او در قبال سایر روسای جمهور بعدی نیز مبدل شد).

حالا هاشمی که نقش بسزایی در رهبر شدن آیت‌الله خامنه‌ای داشت، او را در مقابل خود می‌دید، اما از آنهایی که همواره سیاست تساهل و تسامح را در مدل رفتارش دنبال می‌کرد، سعی نکرد وارد دوگانه سازی یا جدال مستقیم شود، علی‌رغم آنکه در آن مقطع علی خامنه‌ای به شدت از عدم مشروعیت و مقبولیت (بخصوص در بخش سنتی روحانیون و جناح چپ) رنج می‌برد. اما داستان هاشمی در شکل تحول خواه که با یک بازسازی جدید از چهره سیاسی او همراه بود از مناقشات سال ۸۸ شروع شد.

تنش بین هاشمی و احمدی‌نژاد در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ به صورت علنی خود را نشان داد، در مناظره تلویزیونی احمدی نژاد و میرحسین موسوی در تاریخ ۱۳ خرداد ۱۳۸۸، احمدی‌نژاد اتهاماتی را به خانوادهٔ هاشمی رفسنجانی وارد ساخت. هاشمی نیز تنها سه روز قبل از انتخابات و در یک نامه سرگشاده به خامنه‌ای، ادعاهای احمدی‌نژاد را «دروغ، تهمت و خلاف‌گویی» خواند. خامنه‌ای نیز ده روز بعد در نماز جمعهٔ ۲۹ خرداد گفت:

«من از سال ۱۳۳۶ – یعنی ۵۲ سال قبل – ایشان [هاشمی رفسنجانی] را از نزدیک می‌شناسم. آقای هاشمی از اصلی‌ترین افراد نهضت در دوران مبارزات بود؛ از مبارزین جدی و پیگیرِ قبل از انقلاب بود؛ بعد از پیروزی انقلاب از مؤثرترین شخصیت‌های جمهوری اسلامی در کنار امام بود؛ بعد از رحلت امام هم در کنار رهبری تا امروز. این مرد بارها تا مرز شهادت پیش رفته. قبل از انقلاب اموال خودش را صرف انقلاب می‌کرد و به مبارزین می‌داد … در طول این مدت هیچ موردی را سراغ نداریم که ایشان برای خودش از انقلاب یک اندوخته‌ای درست کرده باشد.»

در روز ۲۶ تیرماه ۱۳۸۸، هاشمی سکوت غیرمعمول خود پس از انتخابات را شکست. او در خطبه‌های (نمازجمعه تهران ۲۶ تیر ۸۸) شورای نگهبان را به ازدست دادن فرصت متهم کرد. نتایج انتخابات را از دید مردم مشکوک و تردیدآمیز خواند و از حاکمیت خواست تا با آزاد کردن زندانیان سیاسی، اعتماد را به مردم بازگرداند. اجتماع دو و نیم میلیون نفر از نمازگزاران و معترضان حاضر (پرازدحام‌ترین نماز جمعه تاریخ ایران)، با دخالت حکومت به درگیری کشیده شد. هاشمی که از ۱۲ تیرماه ۱۳۶۰ امام جمعه موقت تهران بود و با بیش از ۴۰۰ بار اقامه، رکورددار امامت جمعه تهران بود،پس از این روز این سمت را ترک گفت.

انتخابات سال ۹۲

اکبر هاشمی رفسنجانی در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ و در واپسین دقایق ثبت نام در انتخابات ریاست‌جمهوری نام‌نویسی کرد، اما در کمال ناباوری صلاحیت وی از سوی شورای نگهبان احراز نشد. هاشمی در سن ۷۹ سالگی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ ایران کاندیدا شده بود، اما شورای نگهبان صلاحیت او را به دلیل عدم توانایی جسمی رد کرد.

در واکنش به این تصمیم شورای نگهبان، پایگاه اطلاع‌رسانی اکبر هاشمی رفسنجانی فیلمی منتشر کرد که در آن، هاشمی با چند نفر از همراهانش از کوه بالا می‌رود و در نهایت، با رسیدن به آبشاری به نام چال مگس نام خود را بر روی سنگ به یادگار می‌نویسد. این فیلم بعدها از پایگاه رسمی هاشمی رفسنجانی حذف شد اما هنوز در برخی پایگاه‌های خبری ایران و نیز شبکه یوتیوب در دسترس است. بعد از این رد صلاحیت تحلیلگران گمان می‌کردند حضور سیاسی رفسنجانی در سیاست داخلی ایران به اتمام رسیده‌است و صحنه برای حضور قدرتمندتر سپاه پاسداران فراهم آمده‌است.

اما هاشمی با حمایت تمام قد از حسن روحانی که از نزدیکان و معتمدان او از اول انقلاب محسوب می‌شد، با یک اجماع سازی همه جانبه، با اتکا به سرمایه اجتماعی که سال‌های اخیر بدست آورده بود، موفق شد از روحانی که درنظرسنجی‌ها شانس چندانی نداشت یک رییس جمهور بسازد.
اما آخرین حضور هاشمی در عرصه انتخابات وداعی شکوهمندانه او با صندوق رای بود، چرا که هاشمی پس از حضور در انتخابات خبرگان رهبری موفق شد با کسب بیش از سه میلیون رای در تهران با اختلاف نفر اول این انتخابات باشد، برخی تحلیل‌گران معتقدند این رای بالا و بی‌نظیر پاداش پایمردی هاشمی در دفاع از مواضع مردم بود به رغم تمامی فشارها و ناملایمت‌هایی که بر او روا شد.

این مقاله در چند بخش منتشر گردیده است، سایر بخش‌های آن از لینک‌های زیر در دسترس می‌باشد:

• خانواده آقای هاشمی قسمت سوم
• خانواده آقای هاشمی قسمت دوم