وطن فوتبال و سیاست
وطن ، فوتبال و سیاست. همانند مسابقه با انگلستان، این بار هم باز باخت ایران به آمریکا باعث خوشحالی بخشی از مردم شد. اما همین مردم حالا در فضای مجازی متهم شده اند به وطن ستیز، بیگانه پرست و یک کاربر توییتر در واکنش نوشته اشت:« قبلا می گفتند وطن پرستی کفر است نهایتا می‌گفتند وطن دوستی اما حالا وطن برایشان مهم شده است!»
در ادامه دو قطبی
آیا مردمی که از باخت تیم ایران و برد آمریکا خوشحال شدند یا به خیابان ریختند دچار بحران هویت اند، بی هویت و ایران ستیزند؟ آیا آنچه از آن به شادی مردم بابت باخت ایران به آمریکا تعبیر می شود ناشی از تلاش های منتسب به برخی رسانه های خارج از ایران است؟ آیا تجزیه طلبان موفق به ایجاد حس چند پارگی و عدم تعلق نسبت به ایران در بخشی از مردم شوند؟
به نظر می رسد که ماجرا بیش و پیش از آنکه هویتی و ملی باشد، احساسی است خودانگیخته ناشی از یک واکنش اعتراضی و قطعا موقت. مردم بابت اتفاقات اخیر، دچار حس خشم و غمند.احساس می کنند که تیم ملی هم به مردمش پشت کرد و متوجه سوگ و خشم مردم خود نبود. آنچه از سوی مردم دیده می شود را صرفا باید یک واکنش اعتراضی در یک برهه از تاریخ تیم ملی ارزیابی کرد نه یک رخداد ریشه دوانده. ناشی از احساسی که باید آن را شناخت و فهمید نه این که به آن انگ زد.
آنچه این روزها در واکنش بخشی از مردم در برابر تیم ملی فوتبال و مشاهده می شود البته عجیب و جدید هم نیست. سپتامبر ۲۰۲۳ ایران با دو گل دایی و کریمی در ورزشگاه الشعب بغداد، عراق شکست داد در حالی که تماشاگران عرب عراقی در حال تشویق تیم ایران بودند.
پروانه سلحشوری نماینده اصلاح طلب مجلس قبل در توییتی نوشته است:« باخت تیم ملی و شادی بعضی از مردم پس از آن نتیجه خودی و غیر خودی سازی جامعه است. مردم از سر نداشتن انتخاب، با آنچه متعلق به خودی ها بود مخالفت کرده اند.
از آن سو تیم ایران قرار بود برای ساختار سیاسی، دقیقا کارکرد عنوان «فوتبال علیه دشمن» سایمون کوپر با ترجمه عادل فردوسی پور را داشته باشد اما نشد که بشود! بخشی از ساختار قدرت و بدنه جریان انقلابی با نماد سازی از تیم آمریکا در قالب نماینده دولتش، تصورشان این بود که با شکست دادن آن در واقع آمریکا را شکست داده اند.
حتما از پیش کلی شعار و برنامه و بیانیه هم آماده کرده بودند تا از آن هم در عرصه بین المللی و مواجهه با آمریکا و غرب و هم در داخل به ویژه در برابر معترضان استفاده کنند. زمزمه های که از برخی چهره های درون قدرت، پیش از بازی شنیده می شد کاملا مشخص بود که منتظرند تا بعد از بازی شروع به کنند به دادن ارجاعات سیاسی از یک بازی ملی.
آمریکا بر دهان ما کوبید؟
درست است که فوتبال و سیاست زیاد باهم برخورد کرده اند و فوتبال سیاسی ترین ورزش تاریخ جهان است و درباره آن کتاب و مقاله و گزارش هم زیاد نوشته شده اما یک واقعیت دیگر هم وجود دارد و این که فوتبال به ماهو فقط فوتبال است و ظاهرا آنچه درون مستطیل سبز می گذرد به ویژه نتیجه بازی،صرفا یک اتفاق صرفا ورزشی و تکنیکی است و نباید و نمی توان انتظار بیشتری از آن داشت.
برد و باخت در آن قابل پیش بینی نیست و الصاق کرد شکست تیم آمریکا به شکست دولت یا امپریالسم آمریکا صرفا یک بازی ذهنی است بی ارتباطی با واقعیت.
چرا غیر واقعی و اشتباه است چون این خوانش، شمشیری دو لبه است. وقتی شما شکست دادن تیم آمریکا را به مثابه زدن در دهان آمریکای جنایتکار تعبیر می کنید یعنی باید پذیرید که وضعیت بر عکسش هم صادق است!.
وقتی بردن تیم آمریکا می شود پیروزی ما بر آمریکا در میادین ورزشی یا شکست دادن دشمن در یکی از جبهه هایش پس لابد شکست خوردن تیم ما از آمریکا هم معنی اش باید بشود پیروزی دولت آمریکا بر ما!
تیم ملی و اتهام وسط بازی؟
تعابیر کودکانه و شبیه سازی های اشتباه، بی ربط و بارگذاری و انتظار بیش از حد ظرفیت روی چیزی که نه در قلب سیاست بلکه در حاشیه آن است و به اشتباه و اصرار آن را به سیاست الصاق کردن هم به سیاست ضربه می زند هم به آن چیزی که ذاتا سیاسی نیست اما در جایگاه خودش کارکرد و هویت دارد. این همان کاری است که با تیم ملی فوتبال ما شد.
در این وسط فوتبالیست ها را هم بدل به چهره هایی وسط باز کردند که به قول یک کاربر توییتر هم به خودشان باختند هم به مردمشان و هم به آنها که رویشان سرمایه گذاری سیاسی کرده بودند! تیمی که نمی دانست باید چه انتخابی داشته باشد و زیر فشار های مختلف سردرگم بود. اخباری مانند فشار به خانواده فوتبالیست ها، دیدار چهره های امنیتی با آنها در قطر، هشدار ها و از آن سو حملات و انتظارات از سوی مردم.
نتیجه اش این شد که فوتبالیست ها هم تکلیف شان را با خودشان، مردم، بازی و حاکمیت ندانند. در بازی اول در خواندن سرود ملی همکاری نکنند و مچ بند سیاه بزنند.اما دربازی دوم و سوم مجبور به کوتاه آمدن شوند.
ایران در جام جهانی ۲۰۲۲ از آمریکا باخت همان طور که در جام جهانی ۱۹۹۸ از آمریکا برده بود. به همین سادگی. همان طور که تیم های دیگر بارها از هم باخته یا برده اند. سیاسی ترین مسابقه ورزش دنیا هم در نهایت فقط یک مسابقه است.
همین و بس. در انتهای بازی و بعد از باخت ایران، یک عضو تیم آمریکا یک عضو تیم ایران را در حالی که می گرید در آغوش می کشد. دیوید بنکل روزنامه نگار ورزشی نویس آمریکایی درباره اش نوشته است:«اگر سیاستمداران بگذارند، انسان ها به هم می رسند.»
