بنر جنجالی میدان ولیعصر چرا پایین آمد !
بنر جنجالی میدان ولیعصر چرا پایین آمد!. بنر معروف میدان ولی عصر که هر از گاهی به یک بهانه و با موضوعی بالا می رود، این بار یک روز بیشتر دوام نیاورد! تصویری که حوالی اواخر پنجشنبه شب از سوی یک کاربر توییتر منتشر شده حاکی از جای خالی بنر است.
فاطمه معتمدآریا، ژاله علوو مرضیه برومند به حضور تصاویرشان در بنری با عنوان «زنان سرزمین من ایران» اعتراض کردند، بخشی از چهره ها هم که عمدتا در قید حیات نبودند تا موافقت یا مخالفتشان شنیده شود. اما وزن و پژواک صدای همان چند نفر آن قدر زیاد بود که محتمل بود دومینو وار صدای چهره های دیگر آن بنر را هم درآورد، پس ماندنش آن بالا بیشتر ضرر بود تا منفعت!
رضا درمیشیان کارگردان سینما هم نوشت که :«تصویر استفاده شده از ژاله علو در بیلورد میدان ولیعصر متعلق به صحنه ای از فیلم «مجبوریم» است که عکاسش نوشین جعفری است که هم اکنون در زندان اوین به سر می برد. به عنوان کارگردان، تهیه کننده و مالک «مجبوریم» راضی به سواستفاده از عکس فیلمم در بیلبورد نصب شده در میدان ولیعصر نیستم.»
حامیان کشف حجاب در بنر ولیعصر!
مورد عجیب این بنر ناهمگون اما تصویر بی بی خانم استرآبادی از زنان پیشگام مبارز عصر مشروطه بود. نه فقط تصویر بی حجابش که چون احتمالا چون مربوط دوران پیری اوست، مسامحتا اجازه رفتن روی بنر پیدا کرده عجیب بود بلکه مهمتر از آن این که گویا سازندگان این بنر اصولا هیچ آشنایی و شناختی با بی بی خانم استرآبادی وافکار اندیشه ها وعملکردش نداشته اند. او موسس نخستین مدرسه دخترانه و از پیشگامان کشف حجاب در ایران بود.
اثر مهم بیبیخانم استرآبادی کتابی به نام معایب الرجال است که آن را در پاسخ به رساله تادیب النسوان نوشت و از دیدگاه مردسالارانه نویسندهٔ ناشناس رسالهٔ مذکور انتقاد کرد. این کتاب دیدگاههای اسلامی و غربی دربارهٔ زنان را در هم آمیخته و با لحنی گاه طنز و گاه با آوردن آیات و احادیث، یکی از نخستین بیانیههای فمینیستی در ایران را ثبت کرد. پروین اعتصامی هم که تصویرش در بنر وجود داشت از مدافعان کشف حجاب بوده و حتی درباره اش شعر گفته بود که در چاپ های بعد از انقلاب از دیوانش حذف شد!
پیام ضمنی بنر میدان ولیعصر
اگر خیابان شب ها جسته و گریخته کم یا زیاد و پراکنده و غیر هماهنگ به تسخیر معترضین در می آید. حامیان گفتمان موجود یا محافظه کاران اصولگرا برخی روزها را به صورت سازمان یافته و هماهنگ برای راهپیمایی انتخاب می کنند. اگر اعتراضات شب ها به درگیری کشیده می شود. روزها همه چیز امن و امان است.
اگر دیوارهای شهرها به ویژه تهران، شب ها محل شعار نویسی و چهره نگاری کشته شدگان اعتراضات با ابزارهایی مانند شابلون واسپری رنگ است، یا بنر ساده ای که رویش با دست شعاری نوشته شده، نیمه شباز پل عابری در بزرگراه همت آویزان می شود اما بنرها و بیلبوردهای عظیم در اختیار شهرداری ها و نهادهای دیگر است که روزها آنجا تبلیغات نصب می شود.
بنر میدان ولیعصر را هم باید در همین راستا ارزیابی و تحلیل کرد، این که دیوارها در اصل متعلق به مردم نیست و هیچ کسی جز ما درتهران اجازه نصب بنری در این ابعاد را ندارد. این که ما همچنان حق داریم از زنان استفاه ابزاری کنیم. آنها سوژه های خودمختار نیستند ما هر وقت صلاح بدانیم در راستای منافع یا نگاه خودمان می توانیم از آنها استفاده تبلیغاتی کنیم. در واقع ایده و نگاه اصلی این گفتمان این است که این زنان آورده یا متعلقه ما هستند پس هر طور که صلاح بدانیم مصرفشان می کنیم.
نوعی ادعای مالکیت بر افرادی که از زمانی دیگر به بعد نمی خواهند شبیه گفتمان حاکم بیندیشند. این ادعا بارها و بارها از سوی منتقدان و معترضان به سلبریتی ها یا ورزشکاران مطرح شده که موقعیت فعلی شان را مرهون مثلا ساختار فعلی اند. درباره برخی سلبریتی های تلویزیونی بارها مدعی شده اند که آنها از قِبَل صداوسیما به شهرت و ثروت رسیده اند و حالا نمک خورده و نمکدان شکشته اند.
جعفر پناهی زمانی درباره فیلم آفساید گفته بود که درایران حتی تیم ملی هم تیم جمهوری اسلامی محسوب می شود. مشابه ادعا، درباره موج مهاجرت نخبگان و متخصصان هم شده و اینکه و حتی گاه صفت خائن هم درباره شان به کار برده شده است.
چرا این زنان؟
بنر که بالا رفت سوالهای زیادی درباره اش مطرح شد. چرا از میان این همه زن این ها انتخاب شدند؟ مکانیزم گزینش چه بوده است؟ تصور فروغ فرخزاد که تفکر حاکم با نگاه او نه تنها سرسازگاری ندارد بلکه با او عناد هم می ورزد آنجا چه می کند؟
مثلا چرا تصویر فلان ورزشکار زن هست اما لیلا اسفندیاری نیست؟ چرا تصویر مریم میرزاخانی هست اما انوشه انصاری نیست؟ یا چرا گیتی خامنه ای آری اما الهه رضایی نه! و ایران شاقول گوینده خبر دهه ۶۰ و۷۰ چرا نیست اما مثلا المیرا شریفی مقدم هست!نکته مهمتر و جالبتر اما حذف زنان فعال سیاسی به ویژه از جریان مقابل روی این بنر بزرگ بود.
چه زنان سیاسی پیش از انقلاب چه بعد از انقلاب. نکته دیگر این بود که تصاویر فروغ فرخزاد و مریم میرزاخانی هردو با حجاب روسری منتشر شده بود. این یعنی ما حتی وقتی می خواهیم به شما بگوییم زنان سرزمین ما اینها هستند باید آنها را به قد و قاعده خودمان در بیاوریم. زنان سرزمین ما باید جوری شناسانده شوند که ما دوست یا قبول داریم.
English
View this article in English