نبرد مسکو با سلاح انرژی

نبرد مسکو با سلاح انرژی

نبرد مسکو با سلاح انرژی گزارشی در مورد بحران انرژی اروپا است. یکی‌ از پیامدهای اصلی تهاجم روسیه به اوکراین، افزایش شدید قیمت انرژی است. آنچه در نگاه اول یک مسئله و نگرانی صرفا اقتصادی بنظر می رسید، خیلی زود به یک بحران انرژی چند سطحی تبدیل شد که تمام جامعه را درگیر کرده و حتی در حال تغییر دادن تعادل ژئوپلیتیکی نیز می باشد.
گاز و نفت روسیه که هنوز بسیاری از کشورها به آن وابسته هستند، به سلاحی در دست پوتین تبدیل شده است. در همین حال، کشورهای اروپایی که تحریم هایی را علیه مسکو وضع کرده‌اند، در جستجوی تامین کنندگان جدید انرژی در آسیا و خاورمیانه هستند و در حال طراحی یک بازی جدید ژئواکونومیک هستند.

نه فقط گاز؛ تورم و بی ثباتی

شهروندان، شرکت ها و موسسات مجبور شدند با افزایش ناگهانی هزینه برق نیز، بودجه خود را منطبق کنند که این به نوبه خود باعث بالارفتن تورم در بالاترین حد تاریخی خود در چندین دهه گذشته است. همچنین، افزایش قیمت ها می‌تواند بسیاری از کشورهای در حال توسعه را با خطر بحران غذایی جدی روبرو کند.

آیا تورم باعث ایجاد بی ثباتی در برخی از مناطق گرم جهان مانند خاورمیانه و شمال آفریقا خواهد شد؟ موضوع انتقال انرژی چه خواهد شد و آیا دولت ها می‌توانند جایگزین کردن انرژی های تجدید پذیر را تسریع کنند و یا اینکه احتمال بازگشت سوخت های فسیلی مانند زغال سنگ وجود دارد؟

با توجه به اینکه غالب کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا فاقد زیرساخت ها و تاسیسات لازم جهت تولید و بهره برداری از انرژی های تجدیدپذیر هستند و همچنین بازگشت به انرژی های فسیلی با آلایندگی بالا مانند زغال سنگ که مغایر با سیاست های توسعه پایدار و محیط زیستی است این موجز، افزایش قیمت انرژی در بسیاری از کشورهای دارای اقتصادهای ضعیف و کمتر توسعه یافته می تواند منتج به یک فاجعه بزرگ شود.

گاز، اروپا؛ زمستان‌ چگونه خواهد بود؟

پنج تا ده زمستان وحشتناک! این پیش بینی وزیر انرژی ‌بلژیک، تن ون درستراتن، است در مورد اینکه افزایش قیمت انرژی در اروپا تا چه حد می‌تواند ادامه یابد! او خواستار کنترل قیمت گاز در سطح اتحادیه اروپا شد و افزود زمان مذاکره به پایان رسیده و اکنون هنگام تصمیم گیری است. به گفته او: وضعیت کنونی دیگر برای بسیاری از خانواده ها و شرکت ها قابل تحمل نیست . دولت ها باید برای کاهش هزینه های انرژی خانوارها اقدامات فوری تدبیر کنند زیراکه بسیاری از خانواده ها برای تامین هزینه های زندگی خود با مشکل مواجه هستند.

علاوه براین، با توجه به اینکه تهاجم به اوکراین وارد هفتمین ماه خود شده است و در غیاب راه حلی از طریق مذاکره، تعداد زمستان های سختی که وزیر انرژی بلژیک ذکر کرده است چندان نامحتمل بنظر نمی رسد،البته اگر کاهش عرضه گاز روسیه با همین سطح امروزی ادامه یابد و یا حتی بدتر شود.

از ماه ژوئن تا کنون عرضه گاز روسیه به اتحادیه اروپا( نسبت به دوره قبل از بحران) ۷۰ درصد کاهش یافته است و این برای اروپا به معنای نیاز به یافتن جایگزین هایی جدید برای تقریبا یک سوم کل منابع گازی است.
و دقیقا به همین دلیل، قیمت متان امروز حدود ۳۰۰ یورو در مگاوات ساعت است، که ۱۵ برابر بیشتر از سال گذشته است.بنابراین،‌ بحث مواجه شدن با پنج زمستان در آینده ای نامعلوم نیست، بلکه در مورد زمستانی است که در حال رسیدن است. اتحادیه اروپا امروز با ذخیره سازی انرژی،در حدود ۷۹ درصد، توانسته است به هدف از پیش تعیین شده خود برای ماه اکتبر دست یابد.

اما این رقم واقعیت نگران کننده ای را در خود پنهان می‌کند: و آن اینست که، گاز ذخیره شده تنها برای ۲۰ درصد از مصرف آلمان یا ایتالیا و به مقداری کمتر برای لهستان (۱۵ درصد) و بلغارستان(۱۰درصد) کافی است، کشورهایی که در ماه مه پروژه “ بدون گاز روسیه” را طراحی کردند و تصمیم به اجرای کامل آن گرفتند.

بن بست

بنابراین دولت ها با چشم اندازه روبرو هستند که در آن راهی بهتر از جیره بندی گاز به منظور کاهش مصرف در زمستان پیدا نمی توان کرد.
حتی ایتالیا، علیرغم داشتن تامین کنندگان انرژی متنوع تری نسبت به سایر کشورهای اروپایی، از این امر مصون نیست. اگر آلمان و کشورهای شمال اروپا به میزان بیشنری از گاز نروژ نیاز پیدا کنند،که در حال حاضر به تنهایی ۱۳ درصد از تقاضای ایتالیا را تامین می‌کند، احتمال کاهش یا عدم عرضه گاز به ایتالیا امکانپذیر می نماید.

این درحالی است که شهروندان برای پرداخت قبوض خود که بیش از دوبرابر شده است، از دولت ها درخواست کمک کرده اند.
و در پاسخ، دولت های اروپایی تعهد کرده‌اند که مبلغ ۲۸۰ میلیارد یورو را برای حل این بحران اختصاص دهند و این حتی بیشتر از ۲۱۰ میلیارد یورو سرمایه گذاری اضافی است که کمیسیون اتحادیه اروپا انجام داد، با این هدف که تا سال ۲۰۲۷ وابستگی خود را به منابع انرژی روسیه بطور کامل قطع و انتقال منابع پاک را تسریع ببخشد.

به باور برخی کارشناسان این اختصاص دادن بودجه برای کمک به کاهش هزینه های قبوض می تواند یک سیگنال متناقض باشد، بدین معنی که، کاهش هزینه های قبوض و صورتحساب ها به نوبه خود باعث حمایت از مصرف و افزایش مصرف انرژی شده و این امر ذاتاً با هدف مشترک کشورهای طرفدار پروژه” بدون گاز روسیه” در تعارض است.