وزیر اقلیت / محمد مهدی اسماعیلی وزیر ارشاد

وزیر اقلیت / محمد مهدی اسماعیلی وزیر ارشاد

دولت نخست احمدی نژاد، دولت طراز اصولگرایان بود. به ویژه در حوزه های فرهنگی. زمانی که هنوز خبری از دولت بهار و کوروش و روابط دلبرانه مشائی با هنرمندان نبود. وزیر ارشاد دولت نهم دقیقا همان چیزی بود که باید می بود. حالا هم سیاست های محمد مهدی اسماعیلی در امتداد همان نگاه و سیاست است. سیاست دستوری، کنترل حداکثری و استیلای نگاه امنیتی خاص بر این حوزه.

محمد مهدی اسماعیلی وزیر ارشاد دولت ابراهیم رئیسی فرزند خلف حسین صفار هرندی، عضو سابق سپاه و نویسنده سابق کیهان است. وزیری با سابقه سیاسی امنیتی و حضور در قوه قضائیه و صداوسیما. کسی که درباره اش می گویند شمشیر را از رو برای هنرمندان بسته است و زبانش در این یکسالی که آمده بیشتر به سمت تهدید و هشدار و دفاع از ممنوعیت و توقیف گشته است تا استقبال و گشادگی به سمت فضای متکثر هنر و هنرمندان.

نقل قولی از حسن روحانی، بارها و بارها دستمایه طعنه و حمله اصولگرایان شده است چرا که او شاکله سیاست های فرهنگی آنها را با این جمله که «ما وظیفه نداریم مردم را به زور به بهشت ببریم» زیر سوال برده بود. وزیر ارشاد دولت فعلی هم لازم دیده بود که چندی قبل با یاداوری این جمله حسن روحانی باز به او حمله کند که :« رئیس دولت قبل می‌‌گفت نباید مردم را به زور به بهشت ببریم، اما در نظام اسلامی موظفیم زمینه سعادت مردم را فراهم کنیم و در مقابل عده‌ای که می‌خواهند وزارت ارشاد را منفعل کنند می‌ایستیم!»

ما وظیفه نداریم مردم را به زور به بهشت ببریم

حسن روحانی

در ادامه سیاست های صفار

سیاست های فرهنگی دولت فعلی برای اهل هنر آشناست و دولت نخست احمدی نژاد را به یاد می آورد. حسین صفار هرندی در ماه های اوليه وزارت خود وعده جلوگيری از نمايش برخی فيلم ها و عدم صدور مجوز برای برخی کتاب ها و روزنامه ها را داده بود. بعد هم که سرکار آمد گفت:«ما متعهد نیستیم سینما رشد کند بلکه متعهدیم سینمای مطلوب رشد کند.» گفته بود:«کارشناسان و ناظران وزارت ارشاد باید مراقب باشند تا در حوزه‌های مختلف یک سر سوزن مسامحه در مقابل خرابکاری‌ها صورت نگیرد».

خطاب به مدیران ارشاد هم گفته بود: «نباید اجازه دهید از زیر دست شما سندهای پلیدی صادر و منتشر شود.» یا مثلا گفته می شد که جشنواره فجر سال ۸۶ از کم‌رونق‌ترین جشنواره‌ها در طول بیست و چند سال برگزاری فستیوال فجر بود و در آن جشنواره به بسیاری از فیلمسازان مطرح، مجوز ساخت فیلم داده نشد. همچنین بودند نمونه‌هایی که بعد از طی تمامی مراحل دریافت مجوز و تولید و ساخت، اجازه نمایش‌شان لغو شد. صفار هرندی هم بعدا نسبت به رفع توقیف برخی فیلم ها در دوره وزارت ارشاد پس از خودش واکنش تندی نشان داده بود. او سال ۸۸ به هنرمندان دستور داده بود که از هیچ نامزد خاصی حمایت نکنند.

دفاع از ممنوع الکاری

اقدام اخیر سازمان سینمایی در ممنوع الکار کردن برخی هنرمندان سینما واکنش های تندی به دنبال داشت. به ویژه رخشان بنی اعتماد، مانی حقیقی و ترانه علی دوستی، بیانیه های بسیار تندی در واکنش به آن منتشر کردند اما واکنش وزیر و معاونش حاکی از این است که خود را در یک مصاف جدی با هنرمندان می بینند و اهل کوتاه آمدن هم نیستند. محمدمهدی اسماعیلی، از اقدام سازمان سینمایی ایران برای تهیه فهرست هنرمندان ممنوع‌شده از کار دفاع کرده و بار دیگر هنرمندان را تهدید کرد که اگر «خلاف منافع ملی کار کنند» یا علیه جمهوری اسلامی سخن بگویند، دچار ممنوعیت فعالیت هنری خواهند شد.

وزارت ارشاد در گفتار و عمل می خواهد نشان دهد که آنها فقط وزارتخانه‌ای در خدمت یک اقلیت خاص هستند. تا جایی که وقتی یک فیلمنامه نویس در جشنواره فیلم فجر اظهاراتی می کند که حاوی دیدگاه‌های شخصی اش است مجبور به پوزش می شود و وزیر ارشاد «در واکنش از جامعه ایمانی کشور» «بابت اظهار نظر یک فیلمنامه نویس» عذرخواهی می کند!

یا در دفاع از توقیف فیلم «برادران لیلا» می گوید:« سال‌های قبل مجموعه وزارت ارشاد و سازمان سینمایی به هر دلیلی در این موضوعات منفعل عمل می‌کرده است اما بنای ما این است در دوره جدید مطابق قانون عمل کنیم.» او «یکی دیگر از انفعالات در دولت قبل» را مربوط به شبکه نمایش خانگی دانست و گفته وضعیت این شبکه باید «اصلاح» شود. او همچنین گفته نباید یک نوع حجاب را در تلویزیون ببینیم ولی در سینما جور دیگر باید معیارهای واحد نمایش در تلویزیون، سینما و شبکه نمایش خانگی باشد! »

نماینده هنرمندان نیستیم

محمود سالاری معاون هنری وزیر هم دیروز آب پاکی را روی دست همه ریخته و صراحتا و بدون حاشیه و شفاف، منویات دولت فعلی و سیاست های آن را در حوزه فرهنگ و هنر اعلام عمومی کرده است. به زعم او حمایت های ارشاد و مجوز ها صرفا مشمول خودی ها می شود. سیاست کج دار و مریزی که همواره وجود داشت اما علنا گفته نمی شد:« من نماینده هنرمندان نیستم، نماینده دولت جمهوری اسلامی ایران هستم و باید منویات آن را اجرا کنم.

معاون هنری نیامده است تا هنرمندی، خلاف سیاست‌های کلان نظام جمهوری اسلامی ایران عمل کند و دولت از او حمایت کند. اگر هنرمندی بخواهد بی‌اخلاقی یا اخلاق لیبرالی را ترویج کند، دلیل ندارد دولت از او حمایت کند.

معاون هنری نیامده است تا هنرمندی، خلاف سیاست‌های کلان نظام جمهوری اسلامی ایران عمل کند و دولت از او حمایت کند. اگر هنرمندی بخواهد بی‌اخلاقی یا اخلاق لیبرالی را ترویج کند، دلیل ندارد دولت از او حمایت کند.

محمود سالاری معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد

هر فردی که می‌خواهد به جمهوری اسلامی توهین کند، پولش را از همان افرادی بگیرد که به او می‌گویند توهین کند. چه ضرورتی دارد دولت از او حمایت کند؟ حمایت‌ها فقط شامل جریانی از هنر است که بتواند منشور هنر جمهوری اسلامی ایران را که امام خمینی (ره) بیان کردند، تقویت کند. برخی از هنرمندان معتقدند هنر کار دلی است و می‌خواهند کار دلشان را انجام دهند.

دولت نمی‌تواند پول بیت‌المال را به هنرمندی بدهد که کار دلش را انجام دهد.» دبیر جشنواره فیلم کوتاه تهران هم بعد از اینکه خط قرمزهای این جشنواره را اعلام کرده گفته است:« این جشنواره‌ها تمام می‌شوند و من قرار است جای دیگری پاسخگو باشم.

هنوز انقلابی عمل نکرده!

نکته عجیب اما این است که همه این اقدامات وزیر ارشاد هنوز به نظر برخی حامیان انقلابی اصولگرایان کافی و وافی نیست. جمعی طلبه و دانشجو خردادماه در کارزاری، خواستار استیضاح وزیر ارشاد شده بودند.«عدم واکنش مناسب در مورد وضعیت حجاب و شوی لباس بازیگران در جشنواره فجر، عدم واکنش متناسب در مقابل بازیگرانی که در زمینه حجاب کم کاری می‌کنند و یا صحبت‌هایی علیه نظام مقدس جمهوری اسلامی انجام می‌دهند،

عدم توقیف فیلم های توهین آمیزی که توهین های فراوانی به روحانیت و متدینین کرده بود،عدم نظارت کافی بر کنسرت‌های موسیقی و عدم ارائه برنامه تحولی در زمینه موسیقی و خوانندگی،عدم نظارت کافی و ارائه برنامه تحولی در زمینه سینما و فیلم های سینمایی مبتذل و شبکه خانگی، عدم ارائه برنامه تحولی در زمینه فضای مجازی و نظارت و قانون گذاری بر فعالیت بلاگرهای اینستاگرامی و عدم نظارت و قانون‌گذاری تحولی اصلاح‌گرانه در زمینه ناشران بیشمار کتاب» از جمله اتهامات وزیر فعلی ارشاد عنوان شده بود چرا که به اعتقاد امضا کنندگان کارزار،« به مقتضای گام دوم انقلاب» گام برنداشته است!

برخی در این میان از بی تفاوتی و سکوت خانه سینما هم ایراد گرفته اند. احتمالا خانه سینما نیم نگاهی به یک گذشته دارد و از ترس تعطیلی مجدد به دنبال یک حاشیه امن است. وزارت ارشاد دولت احمدی نژآد رای به تعطیلی خانه سینما داده بود و در آن تا مدتها بسته بود.