یک رییس جمهور متفاوت

یک رییس جمهور متفاوت

یک رییس جمهور متفاوت. رمز تفوق و پیروزی مسعود پزشکیان در ماراتن انتخاباتی و برکشیدن او از کرسی نمایندگی به رأس هرم اجرایی کشور، چیست و بیش و پیش از هر گزاره و گزینه‌ای این موفقیت و کامیابی مرهون و وامدار کدامین رویکرد و منش و روش و راهبرد است؟

شاید با خود بگویید که اکنون چه جای چنین سوالی است و او فی‌الحال رئیس دولت است و پاسخ به این سوال موضوع تازه‌ای را مکشوف و فرق چندانی ایجاد نمی‌کند و چه بخواهیم و نخواهیم و چه بپسندیم و چه نپسندیم او تا چهار سال دیگر رئیس‌جمهوری ایران است؛ اما نکته آنجاست که برای درک درست و منطقی نسبت به عملکردها و رویکردهای رئیس‌جمهوری در عرصه و سپهرهای مختلف پیش‌رو و در پیامد آن اتخاذ و اهتمام در خصوص واکنش‌های لازم و ضروری برای شناخت عملکردهای وی و تسهیل‌گری و وفاق‌گرایی همگانی پیرامون پیشبرد امور دولت در راستای رتق و فتق امور ملت، پاسخ به آن سوال پیش‌گفته، نقشه راه سنجیده‌ای پیش روی ما قرار می‌دهد.

از همان ایام تبلیغات انتخاباتی بر روی یک نکته تاکید مضاعفی داشتم و آن این بود که فراتر از هر مقوله‌ای، همراهان و همفکران کارزار انتخاباتی می‌بایست، در وهله اولیه و آغازین «تفاوت»های شخصیتی، گفتاری و رفتاری مسعود پزشکیان را به رسمیت بشناسند و او را در قالب فردیت و خودیتش بنگرند و عطف به آن چارچوب، کنش انتخاباتی و تبلیغاتی را سامان دهند.

در فضای معمول اتمسفر سیاسی ایران که از کیش شخصیت‌پرستی رنج‌ها دیده و مصائب بسیار تحمل کرده، چنین گفتاری توأم با برداشت‌های منفی و پیش‌فرض‌های غیرمثبت همراه بود که هنوز نه خانی آمده و نه خانی رفته.

از پزشکیان بت‌سازی نکنیم و جوری سخن نگوییم که او تافته جدابافته است و همه‌چیز قائم به خودش است و دیگران گویی نقش و جایگاهی در برکشیدن او نداشته و نخواهند داشت! حال آنکه منظور آن بود که تفاوت‌های شخصیتی و رفتاری و الگوی خاص گفتاری وی را فارغ از ارزش‌گذاری و تلقی مثبت و منفی، نسبت به اسلاف پیشین خود بپذیریم تا از یک‌طرف با پشتوانه و پتانسیل و ظرفیت شخصی متفاوت او بتوانیم جذب حداکثری رقم بزنیم و از طرف دیگر بدانیم و اشراف یابیم که او همین است که می‌نمایاند و عطف به آن انتظارات و مطالبات از پزشکیان را منطقی و قاعده‌مند پی گرفته و نه دچار توهم فیل‌اندازی و تغییرات عجیب و غریب از او شویم و نه از آن سوی بوم بیفتیم و گمان بریم که امکان حل مشکلات و چالش‌های دیرباز توسط او خیال باطل و سرابی بیش نیست.

اولین نشست خبری رئیس دولت چهاردهم با اصحاب رسانه و واکنش‌های پیامدی رقم‌خورده، دقیقاً با عدم لحاظ آن «تفاوت» است که به‌مثابه کلاف سردرگم شده و کنشگران طیف‌های مختلف از ظن خود یار آن شده و بخشی را دال بر عدم تطابق با پیش‌فرض‌های نهادینه شده و مطلوبات خود گرفته و به نقد و ایرادگیری می‌پردازند. حال آنکه در بُعد سخت‌افزاری، اولین نشست خبری مسعود پزشکیان در مقام ریاست‌جمهوری از استانداردهای قابل قبول و متمایزی برخوردار بود. شأن رسانه‌ها حفظ، دایره شمول آن مطلوب و فراگیر از سلایق و علایق مختلف، برگزاری جلسه قاعده‌مند و سر و شکل آن آبرومند بود.

در بُعد نرم‌افزاری هم فارغ از شوخی‌ها و گفتارهای متداول و مسبوق‌به‌سابقه رئیس‌جمهوری که با درک و لحاظ همان «تفاوت» نکته شاذ و نامتقارنی نداشت، اتفاقاً مملو از هوشمندی و فراست دیپلماتیک به‌خصوص در سوالات مربوط به سیاست خارجی و در مواجهه با رسانه‌های بین‌المللی بود. پزشکیان با ظرافت خاص اما با زبان و گفتاری عامیانه پاسخ‌های دیپلماتیک به سوالات چالشی داد که کوچکترین لغزشی می‌توانست تبعات سنگینی به همراه داشته باشد.

در موضوع به‌کارگیری لفظ «برادر» برای آمریکایی‌ها که مورد انتقاد طیف مخالف دولت قرار گرفته، آنان مقدمه گفته رئیس‌جمهوری را کنار می‌گذارند و شرط بدیهی و جامع و مانع وی را نادیده می‌گیرند و دوستانی که لفظ «آن دیگری» را دستمایه انتقاد تند کرده‌اند، عنایت ندارند که مهم عمل و تلاش و دستاورد رئیس‌جمهوری است؛ نه به‌کارگیری لفظی که در ادبیات او برای صدر تا ذیل مقامات داخلی و خارجی و دوستانش بارها و بارها به کار برده و بخشی از کنش ذاتی و شخصیتی وی فارغ از هرگونه تخفیف و تقلیل گفتاری است.

به هر تقدیر، اگر تفاوت پزشکیان و مشی و منش رفتاری و گفتاری نهادینه‌شده در وی را بپذیریم، فارغ از این حواشی و ایرادات دفعی و آنی هم انتظارات و توقعات‌مان منطقی می‌شود و هم می‌توانیم برای پیشبرد امور ملک و ملت به یک هم‌افزایی منطقی و راهگشا براساس واقعیت عینی و وحدت در عین تکثر نیل یابیم.