کودکان باتوم به دست از کجا آمده اند ؟

کودکان باتوم به دست از کجا آمده اند ؟

کودکان باتوم به دست از کجا آمده اند. این سربازان کوچکی که تصاویرشان با پوشش لباس پلنگی نظامی یا حتی لباس شخصی با باتوم، سپر و کلاهخود و از آن سو با کتانی های رنگی کودکانه منتشر شده که در پیاده رو یا گوشه خیابان ایستاده اند کیستند و از کجا آمده اند؟ کودکان یا نوجوانانی که احتمالا باید سالهای آخر دبستان یا سال‌های اول دبیرستان باشند.

بسیج؟

برخی معتقدند که با توجه به اندازه و طرح لباس و ادواتی که در اختیار این نوجوان‌هاست، مشخص است از قبل برای چنین کاری تدارک دیده‌اند؛ هیچ بعید نیست که این کودکان همان اعضاء بسیج های دانش اموزی باشند. سابقه استفاده ایران از کودکان در مناقشات مسلحانه به اولین ماه‌های شروع جنگ ایران و عراق باز می‌گردد. اما پایان جنگ ، نه تنها به حضور کودکان در فعالیت‌های نظامی پایان نداد، بلکه با شکل گرفتن سازمان بسیج دانش‌آموزی در سال ۷۷، شکل منسجم‌تری به خود گرفت.

کودکان از سن ۱۱ سالگی می‌توانند عضو عادی بسیج و از ۱۵ سالگی عضو فعال بسیج باشند.اعضای عادی و فعال با آموزش‌های مرتبط با استفاده از انواع سلاح آشنا می‌شوند و اعضای فعال اجازه استفاده از سلاح گرم را دارند. برخی از گزارشات رسمی مربوط به سال‌های قبل، از عضویت بیش از ۵ میلیون کودک در بسیج دانش‌آموزی خبر می‌دهد.

سال ۸۹ رئيس بسیج دانش آموزی خبر از ایجاد و گسترش پایگاه‌های بیشتری از بسیج در دبستان ها برای «آماده کردن» دانش آموزان داده بود.او آبان ماه سال ۸۸ هم از ايجاد واحدهای مقاومت بسيج در مدارس ابتدايی در ايران خبر داده بود. با این حال برخی مشاهدات حاکی از این است که این برای نخستین بار نبوده که از حضور کودکان و نوجوانان عضو بسیج در اعتراضات استفاده می شده بلکه در اعتراضات سال ۸۸، دی ۹۶، آبان ۹۸، اعتراضات آب در خوزستان و اصفهان هم این مساله مشاهده شده است.

تربیت ایدئولوژیک

در همان سال ۸۸ و بعد از اعتراضات سیاسی آن سال، يکی از مقام های وزارت آموزش و پرورش خبر داده بود که چهار هزار مدرس تربيت سياسی يا کارشناس تربيت ‌سياسی به مدارس ايران اعزام می شوند.بر اساس اين گزارش، وظايف اين کارشناسان آگاه ساختن دانش‌آموزان از آن چه فتنه ‌های دشمن برای نابودی انقلاب اسلامی ناميده شد و نيز راه درست مقابله با تهاجم فرهنگی عنوان شده بود.

یک معلم همان زمان گفته بود که تلاش کرده اند مديرانی را که هوادار موسوی بودند عوض کنند. از طرف ديگر در تمام مدارس حداقل يک بسيجی را آورده اند که با اطلاعات همکاری می کند و مديران و معاونان مدرسه را از ميان بسيجيان انتخاب کرده اند.در همه سالهای اخیر هم حضور روحانیون و طلاب تحت عنواین طرح های مختلف در مدارس تقویت شده است اما از سال جاری براساس اخبار این حضور جدی تر دنبال شده و گویا قرار است حضور طلاب در برنامه درسی مدارس اجباری شود.

دهه نودی های فراخوانده شده؟

اردیبهشت ماه سال جاری بود که کلیپ جنجالی سلام فرمانده منتشر شد، بازتاب فراوانی داشت. در میان اصولگرایان انقلابی به شدت تمجید شد و نسخه های متعددی از آن حتی در کشورهای دیگر ساخته و پخش شد و در میان مخالفان و منتقدان هم به شدت نقد شد و نسخه های داب اسمش طنز آمیز رویش ساختند. مساله محوری این سرود هم حضور کودکان و نوجوانان دهه نودی بود که در خود کلیپ هم به آن اشاره شده است و هم محتوای شب نظامی و ایدئولوژیکش با این عنوان که « فرمانده دهه نودی هایش را فراخوانده است».

گرچه سابقه سرودها و ترانه‌های مبتنی بر ایدئولوژی و محتوای سیاسی با مخاطب کودک تنها به سرودهای دوران جنگ محدود نمی‌شود. شهریور ۱۳۹۵ کلیپی از کودکان پسر حدودا ۱۱ تا ۱۵ ساله‌ منتشر شد که ترانه‌ای با مضمون «دفاع از حرم» می‌خواندند و می‌گفتند: «به امر رهبرم، همیشه جان به کف دارم.» برخی معتقدند که این کودکان بخشی از همان دهه نودی های فراخوانده شده بوده اند!

نقض حقوق کودکان

استفاده از کودکان و دانش‌آموزان به عنوان نیروی نظامی یا سپر انسانی، امری ممنوع و مذموم است. ماده ۳۸ پیمان‌نامه‌ی حقوق کودک اعلام می‌کند گروه‌های سیاسی نباید از افراد زیر پانزده سال در جنگ استفاده کنند. حکومت در قبال آرامش جسمانی و روانی کودکان مسئول است و حق ندارد کودکان را برای اقدامات نظامی بسیج کند و باید از نام‌نویسی آن‌ها برای شرکت در درگیری‌های نظامی خودداری شود.

در تمام ميثاق های بين المللی تاکيد شده کودکان به خصوص در سنين بين ۷ تا ۱۴ سال بايد در شرايط کاملا آزاد و به دور از فشارهای ايدئولوژيک و آموزش نظامی تعليم ببينند تا شخصيت آنها در محيطی پرورش يابد که حق انتخاب داشته و آزاد باشند و بتوانند فکر کنند و انسان پرسش گری برای جامعه خود باشند. ایران سال ۱۹۹۱ به کنوانسیون حقوق کودک پیوسته و در سال ۱۹۹۸ آن را تصویب کرده است.

اما هر بار که مجلس ایران معاهدات را امضا می کرد این تبصره را هم اضافه می نمود که حق نادیده گرفتن چنین معاهداتی را در صورت ناهماهنگی آن با قوانین داخلی و شریعت برای خود محفوظ می دارد.اصول حاکم بر پیمان‌نامه حقوق کودک، از جمله اصل «منافع عالیه کودکان» تحت هر شرایطی حضور کودکان را در مناقشات مسلحانه زیر سوال می برد.

اعتراض نهاد های مدنی

شورای هماهنگی تشکل های صنفی فرهنگیان وصدها فعال حوزه ادبیات کودک و نوجوان با انتشار بیانیه‌ای بازداشت نوجوانان معترض و حضور کودکان در واحدهای ویژه سرکوب اعتراض‌ها را محکوم کرده اند. این فعالان حوزه ادبیات هفتم مهر، در این بیانیه نوشتند: «این روزها در میان مردم خشمگین و دادخواهی که در اعتراض به کشته شدن مهسا امینی به خیابان آمده‌اند، نوجوانان به جان‌آمده‌ای نیز هستند که به امید مشترک رقم زدن آینده‌ای روشن و عاری از بی‌عدالتی و جبر و سرکوب به اعتراضات پیوسته‌اند»در ادامه این بیانیه با اشاره به مفاد پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک و قانون حمایت از اطفال و نوجوانان در ایران آمده است: «پاسخ هیچ معترضی به‌ویژه معترض نوجوان گلوله و جای او در زندان نیست.»

در این بیانیه، فعالان رشته‌های مختلف در حوزه ادبیات کودک اعم از نویسنده، مترجم، روزنامه‌نگار،‌ تصویرگر و ناشر همچنین «خواستار آزادی فوری نوجوانان بازداشت‌شده و پایان دادن به سرکوب خونین معترضان شده‌اند. امضاکنندگان در بیانیه خود همچنین «صف کردن عده‌ای نوجوان مسلح به پوشش نظامی در برابر مردم معترض» را «مصداق بارز نقض حقوق کودک و استفاده ابزاری از آن‌ها» عنوان کرده و نوشتند: «این شیوه برخورد برای آمران عواقبی ناگوار و غیرقابل جبران در پی خواهد داشت.»