همه هنرمندان ممنوع الخروج !

همه هنرمندان ممنوع الخروج !

همه هنرمندان ممنوع الخروج !. یک کارشناس حقوقی حوزه رسانه اخیرا از ممنوع الخروجی تعداد زیادی از چهره های هنری خبر داده است. سامانه برای استعلام ممنوع الخروجی وجود دارد که افراد می توانند با وارد کردن کد ملی از وضعیت خود مطلع شوند. سامانه «ثبت من» و «پلیس من» اما اتفاقی که افتاده این است که افرا حتی با وجود استعلام مثبت هم ممنوع الخروج شده اند‍.

رئیس ثبت احوال گفته بود که بسیاری از ممنوع الخروجی‌ها در سامانه «ثبت من» موجود نیست و در صورتی که اشخاص فقط براساس پرونده‌های اجرایی ممنوع الخروج شده باشند، در این سامانه مطلع خواهند شد. آنها که به دلایلی مانند بدهی مالیاتی، دستور قضایی و… ممنوع الخروج شده اند باید به «پلیس من» مراجعه کنند. اما به نظر می رسد که حتی افراد ممکن است ممنوع الخروج شوند اما استعلام آنها در هردو سامانه مثبت بوده باشد. من نمونه آن بهرام رادان است.

رادان با انتشار یک استوری در اینستاگرام خود گفته بود: روز جمعه ۱۳ آبان ۱۴۰۱ هنگامی که برای یک سفر چند روزه به خارج از کشور در فرودگاه حاضر شده بود، کمی پیش از پرواز از سوی دو جوان ۲۰ ساله بدون این که کارت شناسایی و حکم قضائی نشان دهند برگه ای دریافت کرد که در آن گفته شده بود اجازه خروج از کشور را ندارد و برای حل مشکلش باید به یکی از نهادها مراجعه کند.

رادان در ادامه به این موضوع اشاره می‌کند که سامانه‌ای به نام ثنا وجود دارد که با مراجعه به آن می‌توانید مطلع شوید که آیا ممنوع الخروج هستید یا خیر و می‌گوید بعد از این اتفاق به این سامانه مراجعه کرده و متوجه شده که هیچ‌گونه ممنوع الخروجی برایش ثبت نشده است.بعد از این استوری رادان بود که محسنی اژه ای رئیس قوه قضائیه گفت که ممنوع الخروجی افراد نباید به گونه‌ای باشد که به محض ورود به فرودگاه فرد متوجه ممنوع الخروجی خود شود؛ علی رغم همه هشدارهایی که داده‌ام باز هم در این زمینه در قوه قضائیه مشکلات و مسائل داریم که باید رفع شود!

چند چهره معروف ممنوع الخروج شده اند؟

هیچ آماری از تعداد ورزشکاران یا هنرمندان ممنوع الخروج در دست نیست. حتی مشخص نیست که از میان آن ها مشکل چند نفر به صورت قطعی حل شده است و ممانعتی برای خروجشان از کشور وجود ندارد. آنچه تا به حال روشن شده بر مبنای اعلام خودشان بوده است. مریم بوبانی هنرپیشه ای که بعد از مرگ مهسا امینی کشف حجاب کرد، حمید فرخ نژاد و محمد برهانی صداپیشه جناب خان از جمله چهره هایی هستند که ممنوع الخروجی خود را رسانه ای کرده اند.

بوبانی نوشته بود:«من در سخت‌ترین روز‌های جنگ در خوزستان زیر توپ و خمپاره و موشک ماندم و وطنم را ترک نکردم، من از این وطن رفتنی نیستم.» محمد موسوی کاپیتان تیم ملی والیبال هم که چندسالی در تیم های اروپایی بازی کرده، با انتشار یک استوری از ممنوع الخروج شدنش خبر داد. بحرانی هم که از شرکت در ویژه برنامه شبکه نسیم برای جام جهانی انصراف داده در واکنش به خبر ممنوع‌الخروجی‌اش با کنایه گفته: «ممنوع‌الخروجی من هیچ اهمیتی ندارد.»

علی ضیاء،علی دایی، همایون شجریان و همسرش سحر دولتشاهی، مانی حقیقی، هدیه تهرانی هم از چهره های دیگری هستند که یا پاسپورتشان توقیف شد یا ممنوع الخروج شدند. نوه ابراهیم گلستان و فرزند لیلی گلستان، ۲۱ مهر به قصد شرکت در جشنواره فیلم لندن عازم بریتانیا بود که در فرودگاه و پاسپورتش ضبط شد.

حمید فرخ نژاد هم گفته بود:«دو بار احضار، ده ساعت بازجویی و ممنوع الخروجی از کشور تنها برای اینکه به من ثابت کنند اشتباه کردم گفتم نمی‌شود حتی یک اعتراض مسالمت‌آمیز کرد!» میترا ابراهیمی، همسر پیمان قاسم خانی هم ۱۹ مهر، در استوری اینستاگرام از ممنوع الخروج شدن او در پی توقیف گذرنامه او در فرودگاه امام خمینی خبر داد.

علی ضیاء هم در پستی اینستاگرامی نوشته است: «شرمنده اگه بعضی هاتون نگران شدید.چیز خاصی هم نبوده تصمیم گرفتند که من نتونم از کشور خارج بشم البته برای خیلی از هنرمندان هم اتفاق افتاده وطن برای همه خونمونه ولی خونه رو هم اگه درش رو رومون قفل کنید حس عجیبی پیدا می کنید.» درباره ممنوع الخروجی مهران مدیری و شهاب حسینی هم اخباری غیر رسمی منتشر شد که البته از سوی خودشان هیچ وقت رسما تایید نشد.

از میان این چهره ها البته علی دایی پس از چند روز به خبرگزاری فرانسه گفت که پاسپورتش به او پس داده شده است. این که آیا مشکل ممنوع الخروجی او هم رفع شده یا نه اطلاعی در دست نیست. همایون شجریان هم همان زمان اعلام کرده بود:«اخبار متناقضی در ارتباط با پاسپورت توقیف شده مان منتشر شده است. حقیقت این است که من و سحر [دولتشاهی] هنوز پاسپورت‌مان را دریافت نکرده ایم و نیز ممنوع الخروج هستیم.» اما ۱۸ مهرماه معاون امنیتی وزارت کشور اعلام کرد که که گذرنامه همایون شجریان به وی تحویل داده خواهد شد و مشکلی در این زمینه نیست. خبرگزاری تسنیم هم اعلام کرده بود که شجریان ممنوعیتی برای سفر خارجی ندارد.

قانون ممنوع الخروجی و دست باز قاضی

ممنوع الخروجی از جمله قرارهای نظارت قضایی تکمیل‌کننده، قرار تامین یا مجازات تکمیلی است که مقام قضایی می‌تواند با استفاده از آن مانع خروج متهم از کشور شود. همچنین ممنوع الخروجی فقط تا شش ماه اعتبار دارد و بعد از آن کان‌ لم ‌یکن تلقی می‌شود. با وجود این، قاضی می‌تواند در صورت لزوم این حکم را تمدید کند.

بر اساس ماده ۱۳۳ قانون آیین دادرسی کیفری، ۵ گروه از افراد ممنوع الخروج هستند و اجازه خروج از کشور را ندارند:

۱- بدهکاران قطعی مالیاتی و بدهکارانی که به موجب صدور حکم قطعی دادگاه یا صدور اجراییه در اجرای ثبت سازمان ثبت اسناد و املاک، بدهی آن‌ها محرز شده است.
۲- اشخاصی که در خارج از ایران به دلیل تکدی، ولگردی، سرقت، کلاهبرداری و هر دلیل دیگری، سوءشهرت داشته باشند.
۳- افرادی که مسافرت آن‌ها به خارج از کشور به تشخیص مقامات قضایی، مخالف مصالح جمهوری اسلامی ایران باشد.
۴- کسانی که با اعلام کتبی مقامات قضایی، حق خارج شدن از کشور را ندارند.
۵- کسانی که اخذ گذرنامه و خروجشان از کشور به اراده فرد دیگر، پدر، شوهر و… محول شده است.

به نظر می رسد که قانونگذار در نوشتن این قانون آن قدرگشاده دستانه عمل کرده که به راحتی می توان هر کسی را به ویژه به استناد بند ۳ این قانون ممنوع الخروج کرد. مشکل دیگر قانون این است که درباره شکل و نحوه و زمان ممنوع الخروجی فرد سکوت کرده و قاضی یا دادگاه را موظف نکرده که ممنوع الخروج بودن فرد را به دستور قاضی، کتبا به اطلاع او برساند. این که گفته شده افراد برای اطلاع از ممنوع الخروجی به سامانه مربوطه مراجعه و استعلام کنند یعنی گویا اصل بر این است که همه افراد ممنوع الخروجند مگر خلاف آن ثابت شود.

پیرامون همین موضوع مقاله دیگری با عنوان ادامه اعتراضات سراسری در ایران افزایش موج بازداشت‌ ها و ارعاب منتشر گردیده است.