دستبرد دولت به سفره کم درآمدها
فشار سنگین تورم خوراکی‌ها بر دهک‌های پایین‌تر
دستبرد دولت به سفره کم درآمدها. مرکز آمار ایران اخیرا گزارشی منتشر کرده که طبق آن نرخ تورم نقطه ای کل کشور در مهر ۱۴۰۱ معادل ۴۸.۶ درصد ثبت شده است. این رقم در مقایسه با شهریور اندکی بیش از ۱ درصد کاهش داشته اما واقعیت بسیار فراتر از این آمار کلی است.
با نگاهی به گزارش تورم مرکز آمار به روشنی تعمیق شکاف بین اقشار دارا و کم درآمد مشاهده می شود. آمار مربوط به تورم کالاها و خدمات حاکی از دشوارتر شدن شرایط برای شهروندانی است که حداقل حقوق را دریافت می کنند و یا درآمد ماهیانه شان کمتر از سبد معیشتی خانوار است. در حقیقت عملکرد دولت رئیسی بخه گونه ای بوده که نه تنها دردی از محرومان دوا نکرده بلکه سهم اقلیت ثروتمند جامعه از سفره اقشار کم درآمد را به شکل بی سابقه ای گسترش بخشیده است.
جهش تورمی سفره مردم را خالی کرد
عمده این فاصله در بخش کالاهای اساسی و خدماتی است که دهک ها پایینی جامعه مورد استفاده قرار می دهند. از جمله مهمترین بخش هایی که در این گزارش به آن اشاره شده تورم بسیار بالای کالاهای خوراکی است. به طور سنتی وقتی جهش های تورمی بالا تجربه می شوند، گروهی که بیشترین افزایش قیمت را تجربه می کنند، گروه اقلام خوراکی، آشامیدنی و دخانیات است.
بازه تغییرات تورمی مربوط به گروه «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بین ۶۸.۶ درصد برای دهک دهم تا ۷۷ درصد برای دهک اول است. این آمار به معنای افزایش تقاضا برای حداقل های زندگی در بین اقشار ضعیف است. این واقعیت دردناک جنبه دیگری نیز دارد و آن هم سودآور بودن این افزایش قیمت برای اقشار پردرآمد است.
به نحوی که دولت با سیاست های عجیب و غیراصولی خود زمینه ای فراهم کرد تا ثروتمندان حتی از خوراک و آشامیدن روزانه خود نیز منفعت بیشتری کسب کنند. به عبارتی افزایش قیمتی اقلام خوراکی و آشامیدنی ثروتمندان نه تنها به اندازه فقرا نبوده بلکه فشار مضاعفی است بر دوش دهک های پایین درآمدی که برای زندگی تنها امکان تامین نیازهای اولیه را دارند.
محدوده تغییرات همین شاخص برای گروه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات بین ۲.۲ درصد برای دهک اول تا ۲.۳ درصد برای دهک دهم است. این مولفه نیز از وجود شکافی عمیق بین اقشار کم درآمد و ثروتمندان حکایت می کند. این در حالیست که دولت با تاکید بر کاهش یک درصدی تورم ماهیانه شروع به ایجاد موج رسانه ای کرده است. تبلیغاتی که با ریز شدن روی گزارش مرکز آمار به خلاف واقع بودن پروپاگاندای دولتی برخی رسانه ها می توان پی برد.
کالاهای غیرخوراکی و خدمات
نکته نگران کننده اینجاست که در مهر ماه گذشته نه تنها فشار تورمی در بخش خوراکی ها به اقشار کم درآمد وارد شده بلکه در بخش کالاهای غیرخوراکی و خدمات شکافی عمیق تر مشاهده می شود. به نحوی که تورم گروه «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» نیز بین ۳۴.۲ درصد برای دهک اول تا ۳۶.۷ درصد برای دهک دهم ثبت شده است.
همچنین جزییات گزارش مهر ماه مرکز آمار از تورم ماهانه گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» نیز بین ۳.۲ درصد برای دهک دهم تا ۳.۷ درصد برای دهک اول است.سهم تورم ماهانه گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» نیز به طور کلی از کل تورم خانوار ایرانی در ماهی که گذشت ۱۴۰۱ نیز ۲.۰۳ درصد ثبت شده است. در این بین سهم دهک بالای درآمدی ۱.۳۹ درصد و سهم دهک آخر درآمدی ۲.۳۸ درصد است.
دسته گل سید محرومان بر سر سفره فقرا
این گزارش و تحلیل داده های ارائه شده نشان می دهد اثرات تورمی گروه «خوراکی، آشامیدنی و دخانیات» در دهک های پایین تر جامعه بیشتر احساس می شود. در عین حال اثرات تورمی گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» اما در بین اقشار پردرآمد جامعه محسوس است.
با تحلیل داده های فوق می توان اینگونه نتیجه گیری کرد دولت رئیسی با اعمال سیاست های تعدیل قیمتی در کنار افزایش فشار بیشتر بر بازار جهت اجرای الگوی دستوری اقتصاد فشار را از روی اقشار متوسط برداشته و رشد هزینه زندگی برای اقشار کم درآمد را به شدت افزایش داده است.
به عبارتی و به زبان ساده تر می توان گفت که دولت فشاری را که وعده داده بود به ثروتمندان وارد کند بین خانوار کم درآمد سرشکن کرده است. این نکته یادآور شعارهایی است که وی در حمایت از محرومان و فرودستان سر می داد. اما کارنامه ۱۵ ماهه دولت ابراهیم رئیسی نشان می دهد کابینه سیزدهم با پرچم حمایت از محرومان، کام اغنیا را شیرینتر از هر زمان دیگری ساخته است.
English
View this article in English
