تخریب چغازنبیل و بودجه زنبیلی

تخریب چغازنبیل و بودجه زنبیلی

تخریب چغازنبیل و بودجه زنبیلی. به گزارش ایران گیت، شهریار عدل ۶۳ ساله روی همان فرشی که مادرش شهریار را روی آن به دنیا آورده ایستاده و میگوید: آقایان حتی هزینه سفر من برای ثبت چغازنبیل در فهرست میراث فرهنگی یونسکو را هم ندادند و من مجبور شدم با هزینه شخصی ام به مصر بروم‌ و این اثر را در سال ۵۸ ثبت کنم.

شهریار عدل از اتاق شاه نشین خانه‌ی ثبت شده اش در پیج شمیران پایین می آید و میگوید: آقایان و علما می‌گفتند اگر اثری از ایران در یونسکو ثبت شود پای ضد انقلابی ها به کشور باز می‌شود. حالا شهریار عدل در قطعه نامداران بهشت الزهرا خانه دارد تا نبیند خشت های بنایی که با مشقت در یونسکو ثبتش کرده چگونه به تاراج می‌رود.

داستان تاراج خشت های چغازنبیل را نخستین بار مجتبی گهستونی خبرنگار و فعال حوزه میراث فرهنگی  گزارش کرد. گهستونی می گوید مدتی قبل در زیگورات چغارنبیل آثاری از تخریب آجرها و کتیبه‌ها را دیدم اما با پرس و جوی من مسیولان هربار توجیه کردند و پاسخ روشنی ندادند. گهستونی می گوید کتیبه های بسیاری سر جایشان نیست و به سرقت رفته اند.

این کتیبه های به سرقت رفته را اونتاش ناپریشه شاه ایلامی ۱۲۵۰ سال پیش از میلاد نگاشته بود. ناپریشه این بنای زیگوراتی را برای اینشوشیناک خدای شوش بنا کرد. اونتاش در کتیبه هایی که حالا معلوم نیست در کدام پستو مخفی شده اند و چه بر سرشان می آید نوشته که امیدوار است این بنا مورد پذیرش اینشوشیناک قرار بگیرد. 

گویا اینشوشیناک این بنا را حتی از دست آشوربانیپال پادشاه تاراج گر آشوری هم محافظت کرده است. ساخت بنای زیگورات هنوز کامل نشده بود که آشور بانی پال به آن حمله کرد و زیر تلی از خاک رفت. اما آیا اینشوشیناک هنوز قدرت محافظت از این بنا را در مقابل بی رحمی های حکومت ایدئولوژیک دارد یا خیر؟ بنا بر این مشخص نیست زیگورات چغازنبیل که سالم ترین زیگورات دنیاست بتواند از گزند زمان ما جان سالم به در ببرد. 

جان سالم به در بردن آثار تاریخی به گزینه های بسیاری وابسته هستند. حفاظت از آنها نیازمند حضور محافظان و بودجه ای برای مرمت و نگهداری از آنهاست. گهستونی از سال ۹۶ هشدار داده بود که نیرو‌های یگان حفاظت چغازنبیل حتی یک موتوسیکلت ساده در اختیار ندارند تا در مواقع ضروری خود را به محدوده محل ماموریت خود برسانند. همان سال بود که کارکنان پایگاه جهانی چغازنبیل اعتصاب کردند و خواهان رسیدگی به وضعیت پرداخت حقوق معوقه‌شان شدند.

حالا پس از سال‌ها نه تنها مشکل پرداخت حقوق کارکنان پایگاه‌های میراث ملی و جهانی حل نشده و بلکه شاهد تخریب و سرقت این آثار نیز هستیم.چغازنبیل که نخستین بنای ایرانی است که در فهرست میراث فرهنگی یونسکو ثبت شده تنها توسط یک نیروی یگان حفاظت نگهداری می‌شود. اولین اثر ثبت جهانی ایران، با ۶۰۰ هکتار وسعت نه حفاظی برای حفاظت دارد و نه حصاری که محوطه را مرز بندی کند.

گهستونی میگوید: متاسفم که برخی به دنبال تکذیب این خبر هستند در حالی که خودشان می‌دانند موضوع صحت دارد و اگر بخواهم تمام واقعیت را بگویم ممکن است منجر به اخراج چند نفر از محل کارشان شود، اما چنین قصدی را ندارم.

این خبرنگار معتقد است گزارش‌های دی‌ماه مجموعه چغازنبیل مستنداتی را نشان می‌دهد که با سرقت و تخریب اثر همخوانی دارد اما سوال اینجاست که متولیان امر در اداره کل میراث که مدتی پیش از این موضوع مطلع شده‌اند چه اقداماتی انجام دادند و چند نفر به نیرو‌های یگان حفاظت اضافه کردند؟ هیچ. چرا بعد از بروز این اتفاق با نیروی انتظامی برای استقرار پلیس در مجموعه هماهنگی نشد؟

اگر برای ریشه یابی سرقت و تخریب چغازنبیل سری به اخبار حوزه میراث در یک ماه گذشته بزنیم در صدر آنها تخریب بافت تاریخی شیراز و سپس تخریب خانه های قاجاری اصفهان را خواهیم دید. برخی از خانه های تاریخی تخریب شده در این شهرها در فهرست آثار میراث فرهنگی کشور ثبت نشده اند زیرا بودجه کافی برای ثبت آنها وجود ندارد. مشکلی که دیگر بناهای تاریخی نیز از کمبود آن رنج می‌برند.

انتشار ارقام لایحه بودجه ۱۴۰۲ در حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز گویای این بی مهری به آثار تاریخی است. بودجه ای که انتقادهای زیادی را در پی داشت. اگرچه بودجه این حوزه نسبت به سال گذشته ۱۳ درصد افزایش یافته و به ۳۱ هزار و ۲۹۱ میلیارد تومان رسیده اما این بودجه حتی انتقاد علی دارابی قائم مقام وزیر میراث فرهنگی را هم در پی داشت.

دارابی در یادداشتی نوشته است: از بودجه سال گذشته فقط ۳۵ درصدش به این وزارتخانه اختصاص داده شد و حالا حتی در صورت تخصیص صددردصد بودجه پیش‌بینی شده امسال، باز هم کاری از معاونت میراث فرهنگی ساخته نیست.