بورس در دولت رئیسی چگونه آب رفت ؟
بورس در دولت رئیسی چگونه آب رفت ؟. نوسانات شاخص کل بورس تهران در نیمسال اول ۱۴۰۱ بسیار بیشتر و شدیدتر از آنچیزی بود که کارشناسان پیش بینی می کردند. از طرفی هم وضعیت بازار به سمتی رفت که حجم بالای پول حقیقی بازار سرمایه را ترک گفته و جایگزینی هم برای پول خروجی وجود نداشته است.
ابراهیم رئیسی در شرایطی هدایت قوه مجریه را در دست گرفت که شاخص کل بورس تهران در ۱۲ مرداد ماه ۱۴۰۰ با شیب تندی روند صعودی را در پیش داشت. شاخص کل در محدوده یک میلیون و ۳۷۵ هزار واحدی قرار داشت و بسیاری از سهامداران تصور می کردند شعارهای رئیسی باعث تغییر فضای بازار و روی غلتک افتادن معاملات بزرگ و کوچک حقیقی و حقوقی شده است.
اما تنها پس از یک ماه و با مشخص شدن ترکیب کابینه دولت سیزدهم روند نوسانات شاخص به کلی تغییر کرد. بازار وارد فاز نزولی شاخص شد و این شرایط تا پایان سال ۱۴۰۰ نیز ادامه داشت.
سبز مصنوعی بورس در بهار ۱۴۰۱
بورس تهران در شرایطی وارد سال ۱۴۰۱ شد که شاخص کل در محدوده یک میلیون و ۳۹۰ هزار واحدی بود. روند نوسانات بورس در سه ماهه نخست سال به گونه ای رقم خورد که بازدهی فصل بهار رشد دور از تصوری را تجربه کرد. اما اغلب کارشناسان اعتقاد دارند این رشد ناشی از روند طبیعی بازار سرمایه نبوده و نتیجه مداخلات دولت در امورات داخلی این حوزه بوده است.
از همین رو بسیاری پیش بینی می کردند روند صعودی غافلگیر کننده بازار سهام دیری نپاییده و هرچه زودتر متوقف شود. دقیقا همین اتفاق نیز رخ داد و شاخص کل بورس تهران با ورود به فصل گرما روند نزولی را در پیش گرفت.
شاخص چگونه در تابستان ذوب شد؟
نوسانات به اندازه ای پردامنه و شدید بود که تحلیلگران نیز انتظار چنین الگوی نوسانی را از شاخص نداشتند. از طرفی هم دولت ابراهیم رئیسی با مداخلات گاه و بی گاه و غیرکارشناسانه اش باعث تشدید رکود حاکم بر بازار شد. تداوم اعمال سیاست های اقتصاد دستوری از سوی دولت سیزدهم کار را به جایی کشاند که شاخص کل در شهریور ماه گذشته به سطح یک میلیون و ۳۵۵ هزار واحدی رسید که پایین ترین سطح در سال ۱۴۰۱ بود.
این اتفاق در حالی رقم می خورد که سهامداران بورسی شدیدا عصبانی و نگران آینده سرمایه گذاری در این حوزه بودند. نگرانی ها تا اندازه ای شدت گرفت که منجر به برگزاری تجمعاتی از سوی اهالی ناراضی و زیان دیده بورس شد. تجمعات اعتراضی که پیشتر در مقابل ساختمان مجلس و سازمان برنامه و بودجه تشکیل می شد اینبار به سردر سازمان بورس کشیده شد. شعارهایی که تندتر از هر زمان دیگری بودند و دولت ابراهیم رئیسی پاسخی برای هیچ یک از آنها نداشت.
بورس امروز
همانطور که گفته شد بازار سهام تابستان را در شرایط نامساعدی به پایان رساند. این وضعیت بی کم و کاست و حتی با شدت بالاتری به مهر ماه نیز تسری یافت و چشم انداز سرمایه گذاری در بازار سرمایه را تیره و تار کرده است. شاخص کل در آستانه سقوط به کانال یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحدی قرار گرفته که از دید کارشناسان کف سال ۱۴۰۱ خواهد بود. هرچند برخی از تحلیلگران با بدبینی بیشتری به اوضاع می نگردند و حتی اعتقاد دارند احتمال شکسته شدن این کف حمایتی در فصل زمستان به هیچ عنوان کم نخواهد بود.
بلایی که سیاست های دستوری در مدیریت خرد و کلان اقتصاد بر سر بازارهای مختلف آورد باعث شده تا حجم بالایی از پول حقیقی جاری که جانی دوباره به بورس می داد به طور کلی به این بازار خداحافظی کند. همین امر نیز سبب شده تا بسیاری از فعالان بازار سهام با وجود زیان های بسیار سنگینی که متحمل شده اند تتمه سرمایه خود را یک کاسه کرده و به فکر بازگشت به سایر بازارهای موازی باشند.
حالا شمار ریسک هایی که بازار را تهدید می کنند رو به افزایش گذاشته است. بسیاری اعتقاد دارند سازمان بورس که هدایتش در اختیار مجید عشقی است هم توانایی مدیریت این حجم از ریسک را نخواهد داشت. از احتمال جیره بندی گاز صنایع در هفته های پیش رو گرفته تا مذاکرات شکست خورده و فرسایشی برجام در دولت سیزدهم همگی از جمله ریسک های پیرامون اقتصاد ایران و به تبع آن بازار سرمایه هستند. در قسمت بعدی این پرونده به تحلیل هریک از این ریسک ها و نحوه مدیریت غیراصولی آن توسط دولت پرداخته خواهد شد.
پیرامون بورس و وضعیت اقتصادی ایران تحلیل و گزارش‌های متعددی در ایران گیت تهیه و تنظیم گردیده است. جهت سهولت چند مورد از آنها که مرتبط با این مطلب هستند را در زیر قرار داده‌ایم:
