بایدن در برزخ

بایدن در برزخ

خاورمیانه؛ حمله های پیاپی به پایگاه های ایالات متحده

بایدن در برزخ. حمله مرگبار به نیروهای آمریکایی در مرز سوریه و اردن، می تواند موجب افزایش سطح تنش شده و دولت بایدن را بر سر دو راهی قرار دهد: واکنش نمادین یا خطر تشدید تنش با ایران؟

حمله اخیر پهپاد به مرز سوریه و اردن که در آن سه سرباز آمریکایی جان خود را از دست دادند و ۳۴ نفر دیگر زخمی شدند، تنها آخرین مورد از یک سری از اقدامات خشونت آمیز علیه ایالات متحده آمریکا می باشد. با این حال، مطمئنا جدی ترین و کشنده ترین تا به امروز بوده است. این حمله که در ۲۸ ژانویه انجام شد، تا حدی افزایش سطح تنش و اصطکاک با ایران را نمایان می کند، و علیرغم انکار تهران از هرگونه دخالت، واشنگتن ایران را مسئول این حمله می‌داند.

علاوه بر این، این حمله رعد آسا دقیقا در زمانی رخ می دهد که شایعات در مورد احتمال خروج آمریکا از منطقه، به ویژه از عراق و سوریه، بیشتر از قبل به گوش می رسد.
نیروهای آمریکایی، در واقع، تقریبا یک دهه است که در سوریه به منظور مقابله با داعش، و در عراق برای بیش از بیست سال بدون تعدیل نیروها و چرخش های دوره ای کارکنان و سربازان مستقر شده اند.

بنابراین سراق- که معمولا منطقه تقاطع دو کشور عربی نامیده می شود- خود را مرکز تشدید تنشی می بیند که در ماه اکتبر از اسرائیل و نوار غزه آغاز شد و در ماه های بعد به سطح منطقه ای گسترش یافت و در انتظار آن است تا ببیند که پاسخ واشنگتن به حمله اخیر چه خواهد بود؟

ناامنی نیروهای آمریکایی در مرز سوریه و اردن

روز یکشنبه در حمله پهپادی به پایگاهی در مرز سوریه و اردن، سه سرباز آمریکایی کشته و حداقل ۳۴ تن دیگر زخمی شدند. این حمله، تاسیسات مورد استفاده توسط نیروهای آمریکایی را در برج ۲۲، پایگاه نظامی ایالات متحده در اردن که در حدود ۲۰ کیلومتری جنوب پادگان التنف درسوریه قرار دارد، مورد هدف قرار داد.

با این وجود، دولت امان اعلام کرد که برخلاف آنچه که از بازرسی های اولیه توسط سنتکام ( فرماندهی مرکز نیروهای مسلح ایالات متحده ) ارائه شده است، این حمله در خاک اردن اتفاق نیفتاده است. با درنظرگرفتن همه این موارد، خصومت ها اکنون کل منطقه از لبنان تا دریای سرخ را ملتهب کرده است. از ماه اکتبر، سوریه و عراق صحنه” مبادله آتش” متعدد بین نیروهای نظامی امریکایی و شبه نظامیان نزدیک به ایران بوده اند.

بر اساس ردیابی انجام شده توسط موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک، نیروهای آمریکایی از آغاز بحران تاکنون نزدیک به ۱۷۰ حمله را متحمل شده اند، که فعلا فقط محدود به پویایی تلافی جویانه بوده است.

آمریکا در سوریه و عراق چه می کند؟

حضور آمریکا در سوریه به سال ۲۰۱۴ باز می گردد، زمانی که ایالات متحده با هدف مبارزه با دولت اسلامی( داعش) تحت عنوان عملیات عزم راسخ ( نام عملیاتی ارتش ایالات متحده برای مداخله نظامی بین المللی علیه داعش است) و پس از درخواست رسمی دولت بغداد، در این کشور مداخله کرد.

درست در ژوئن همان سال، خلافت تازه تاسیس شده مرزهای بین دو کشور را به منظور ایجاد یک سرزمین واحد متعلق به خود، باطل اعلام کرده بود. نیروهای هوایی ایالات متحده با حمایت از عملیات زمینی یگان های حفاظت از مردم( Yekîneyên Parastina Gel) در عقب راندن شبه نظامیان داعش تا سقوط باغوز در شرق سوریه تا ماه مارس ۲۰۱۹ مشارکت داشتند.

از زمان دولت باراک اوباما و سپس دونالد ترامپ تا روی کار آمدن جو بایدن، واشنگتن پروژه ای را برای کاهش حضور خود در این منطقه آغاز کرد و هدف از آن تمرکز نیروهایش در بخش های دیگر به منظور مهار هر چه بیشتر چین( به ویژه اقیانوس آرام) بود.

در این میان بطور خاص، تصمیم دونالد ترامپ برای خروج نیروهای آمریکایی از شمال سوریه در اکتبر ۲۰۱۹ بسیار جنجال آفرید و مورد بحث قرار گرفت. بدون در نظر گرفتن نوسانات در طول سال ها، تخمین زده می شود که امروزه واشنگتن ۸۰۰ تا ۹۰۰ سرباز در سوریه و بیش از ۲۵۰۰ سرباز در عراق دارد.

خروج قریب الوقوع؟

با درگیری حماس و اسرائیل که از ۷ اکتبر آغاز شد، ایالات متحده حضور نظامی خود در خاورمیانه را به عنوان بخشی از ابزار بازدارنده برای جلوگیری از برداشتن گام های بیشتر در تشدید تنش منطقه ای از سوی ایران و بازیگران منطقه ای طرفدار تهران را بطور قابل ملاحظه ای افزایش داده است.

با این وجود، به نظر می رسد که مسیر راهبردی بلندمدت ، حداقل تا آنجا که به سوریه و عراق مرتبط می شود، همچنان با خروج نیروها و جدایی همراه است. در همین راستا، دیدارهایی در سطح رسمی با بغداد برای بحث در مورد خروج احتمالی نیروهای امریکایی و خارجی در جریان است. با این حال، تا آنجا که به سوریه مربوط می شود، در حال حاضر تمام این ها در حد حرف و شایعه هستند.

البته، شایعاتی که بر روی آنها روز به روز پافشاری می کنند، تا آنجا که چارلز لیستر- در ستون های فارین پالیسی- می نویسد که خروج آمریکا از این کشور روی میز وزارت خارجه قرار دارد و همچنین تاکید می کند که این اقدام ” هدیه ای برای دولت اسلامی” خواهد بود.

وب سایت خبری المانیتور اطمینان می دهد که مذاکرات در پنتاگون نیر در جریان است و بر اساس آنها حتی در حال کار کردن بر روی توافقنامه نظامی بین گروه‌های مسلح کرد و رژیم بشار اسد هستند تا بوسیله آن بازگشت احتمالی داعش را خنثی کنند. در همین حال، وب سایت پولیتیکو نیز می نویسد، ایالات متحده در” حال بازنگری” در تصمیم گیری برای تخلیه منابع اطلاعاتی و نظامی خود از خاورمیانه و حرکت به سمت اهداف استراتژیک ( روسیه و چین) می باشد.

بایدن بر سر دو راهی؟

رئیس جمهور بایدن قول داده است که واشنگتن اجازه نخواهد داد حمله به مرز سوریه و اردن که گروه مقاومت اسلامی در عراق( ائتلافی از شبه نظامیان شیعه طرفدار ایران) مسئولیت آن را برعهده دارد،‌ بدون مجازات بماند. برخلاف بسیاری از دفعات قبلی- برای مثال در زمان کریسمس، یک سرباز عراقی به کما رفت- این حمله باعث کشته شدن سه سرباز آمریکایی در حال انجام وظیفه شد و بحث های داغی را در آمریکا به راه انداخت.

دولت بایدن اکنون خود را بر سر دو راهی می یابد: از یک سو نمی‌تواند مانند موارد قبلی فقط به واکنشی نمادین اکتفا کند، زیرا که این حمله قطعا جدی تر از دفعات قبل بوده است. از سوی دیگر، این خطر وجود دارد که یک واکنش بیش از حد علیه تهران- که به سرعت دخالت خود در این حمله را انکار کرده است- می‌تواند یک بحران نظامی واقعی را ایجاد کند که منجر به درگیری در مقیاس غیرقابل پیش بینی خواهد شد.

این واقعیت که پس از گذشت چند روز ایالات متحده هنوز واکنشی نشان نداده است، بیانگر این است که واشنگتن در حال مطالعه یک واکنش گسترده است که نیاز به برنامه ریزی دقیق تری دارد.
از سوی دیگر، تهران هرگونه دخالت در این حمله را رد می کند، و تصادفی نیست که روز سه شنبه شبه نظامیان عراقی حامی ایران موسوم به کتائب حزب الله از تعلیق حملات علیه نیروهای آمریکایی خبر دادند. آیا این می تواند نشانه ای از” حسن نیت” برای جلوگیری از افزایش تنش بیشتر باشد؟

هئیت تحریریه وال استریت ژورنال با اشاره به حمله به برج ۲۲ می نویسد:” این امر باید دیر یا زود اتفاق می افتاد. در دهه هفتاد ایران با ماجرای گروگان گیری در تخریب ریاست جمهوری جیمی کارتر نقش داشت، بدین ترتیب رئیس جمهور بایدن “اگر با قدرت کافی و قوی پاسخ ندهد تا پیام او به خوبی درک شود” باید تکرار سرنوشت جیمی کارتر بترسد.

بنابراین، وضعیت نامطمئن بر افکار عمومی در آمریکا که در حال رای دادن است، تاثیر منفی خواهد داشت، جایی که حتی ‌یک اشتباه کوچک در صحنه ی یک جنگ معروف و غیر محبوب مانند خاورمیانه می تواند هزینه گزافی برای رئیس جمهور بایدن داشته باشد. همان او که دوره ریاست جمهوری خود را با خروج فاجعه بار و ویرانگر نیروهای ایالات متحده از افغانستان در اوت ۲۰۲۱ آغاز کرد.