اولویت و اهداف ایران در اسرائیل چیست

اولویت و اهداف ایران در اسرائیل چیست

اولویت و اهداف ایران در اسرائیل چیست

تقابل نظامی میان ایران و اسرائیل از زمانی شدت گرفت که اسرائیل اقدام به هدف قرار دادن چند مرکز مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران کرد و در جریان این حملات، چند تن از فرماندهان بلندپایه جمهوری اسلامی نیز ترور شدند.

این سلسله حملات از بامداد جمعه ۲۳ خرداد به طور رسمی وارد مرحله تازه‌ای شد؛ زمانی که اسرائیل عملیات گسترده‌ای علیه اهدافی در داخل خاک ایران آغاز کرد.

بر اساس گزارش‌ها، این حملات منجر به کشته شدن تعدادی از شهروندان غیرنظامی ایرانی شد و خساراتی نیز به زیرساخت‌های شهری وارد آمد.

در واکنش به این اقدام، ایران با شلیک موشک‌هایی به سمت سرزمین‌های تحت کنترل اسرائیل، پاسخ نظامی خود را اعلام کرد.

این حملات موشکی به رغم فعال بودن سامانه‌های پدافندی اسرائیل، از جمله سامانه مشهور گنبد آهنین، موفق به عبور از برخی لایه‌های دفاعی شدند و شماری از موشک‌ها به مناطق مسکونی اصابت کردند که این مسئله نگرانی‌ها درباره تشدید بحران انسانی را افزایش داده است.

مطابق با داده‌های منتشرشده از سوی وزارت بهداشت ایران، از زمان آغاز حملات در روز جمعه تاکنون بیش از ۲۰۰ نفر در ایران جان خود را از دست داده‌اند.

در سوی مقابل نیز آمار تلفات اسرائیل بیش از ۲۰ کشته گزارش شده است، آماری که نشان‌دهنده ورود دو کشور به فاز پرهزینه‌تری از درگیری نظامی است.

به گفته مقامات رسمی اسرائیل، افرادی که در جریان حملات موشکی ایران جان باخته‌اند، عمدتاً از ساکنان شهرهای تل‌آویو، حیفا و چند شهر دیگر هستند.

این امر نشان‌دهنده آن است که حملات ایران نه‌تنها جنبه تلافی‌جویانه داشته، بلکه به‌صورت هدفمند، مراکز پرجمعیت و حیاتی در شمال و مرکز اسرائیل را نشانه گرفته‌اند.

تمرکز حملات بر تل‌آویو و حیفا – دو قطب اقتصادی، نظامی و جمعیتی اسرائیل – از نظر تحلیل‌گران می‌تواند حامل پیام‌های استراتژیکی باشد؛ از جمله نشان دادن توانمندی ایران در هدف قرار دادن عمق جغرافیایی اسرائیل و ایجاد اختلال در نظم و امنیت شهری این کشور.

در واقع، انتخاب این شهرها به‌عنوان اهداف اصلی، نه‌تنها از منظر نظامی، بلکه از جنبه روانی نیز اهمیت دارد، چرا که ساکنان این مناطق معمولاً در امنیت نسبی‌تری نسبت به مناطق مرزی به‌سر می‌برند.

این مرحله از درگیری، بیانگر عبور دو طرف از سطح معمول درگیری‌های نیابتی به مواجهه‌ای مستقیم و پرریسک است؛ رویارویی‌ای که ممکن است پیامدهای منطقه‌ای و بین‌المللی گسترده‌تری به دنبال داشته باشد.

یکی از پرسش‌های کلیدی در تحلیل حملات اخیر ایران به اسرائیل، چرایی انتخاب شهر حیفا به عنوان یکی از اهداف اصلی است؛ شهری که به گفته هاریندر میشرا، روزنامه‌نگار ارشد و کارشناس مسائل اسرائیل مستقر در بیت‌المقدس، از جایگاهی بسیار راهبردی در ساختار اقتصادی و جمعیتی اسرائیل برخوردار است.

میشرا معتقد است، اهمیت حیفا را این‌گونه شرح می‌دهد: حیفا، سومین شهر بزرگ اسرائیل، در شمال این کشور واقع شده و از نظر جمعیت، اقتصاد، و زیرساخت‌های صنعتی نقش کلیدی ایفا می‌کند.

این شهر نه‌تنها میزبان دفاتر شرکت‌های بزرگ فناوری همچون مایکروسافت، گوگل و اینتل است، بلکه پالایشگاه اصلی نفت اسرائیل نیز در آن قرار دارد؛ مجموعه‌ای که نقش آن در تأمین انرژی کشور بسیار حیاتی است.

در پی حملات موشکی اخیر ایران، ویدیویی منتشر شد که نشان می‌داد ستون‌هایی از دود از محدوده پالایشگاه نفت حیفا برخاسته‌اند. بی‌بی‌سی اصالت این ویدیو را با بررسی قاب‌های آن از طریق جستجوی معکوس تصاویر و مقایسه با عکس‌های آرشیوی و تصاویر ماهواره‌ای تأیید کرد. در نتیجه، مشخص شد پالایشگاه مذکور واقعاً هدف حمله قرار گرفته است.

شرکت پالایش نفت بازان، بهره‌بردار اصلی این تأسیسات، اعلام کرد که زیرساخت‌های حیاتی آن، از جمله خطوط لوله و سامانه‌های انتقال، آسیب دیده‌اند. هرچند فعالیت در پالایشگاه ادامه دارد، اما برخی بخش‌ها به طور موقت تعطیل شده‌اند.

اهمیت حیفا تنها به زیرساخت‌های صنعتی محدود نمی‌شود.

این شهر همچنین بندر اصلی اسرائیل را در خود جای داده است؛ بندری که نقش حیاتی در واردات و صادرات کشور ایفا می‌کند. هاریندر میشرا با تأکید بر این نکته می‌گوید: «بندر حیفا مرکز تبادل عمده کالاهای اسرائیل با جهان است و اگر از منظر تاریخی نگاه کنیم، اولین دروازه ارتباطی اسرائیل با جهان خارج از همین بندر بوده است.»

در سال ۲۰۲۳، مالکیت ۷۰ درصدی این بندر به گروه هندی آدانی واگذار شد؛ شرکتی تحت مالکیت گوتام آدانی، یکی از ثروتمندترین افراد آسیا و متحد نزدیک نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی. ۳۰ درصد باقی‌مانده سهام نیز در اختیار یک شرکت اسرائیلی قرار دارد.

افزون بر جنبه‌های اقتصادی و صنعتی، حیفا از منظر اجتماعی و فرهنگی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد.

این شهر با جمعیتی نزدیک به ۴۰۰ هزار نفر، نمونه‌ای از هم‌زیستی قومی و مذهبی به شمار می‌رود؛ جمعیتی شامل عرب‌های مسلمان و مسیحی، و نیز میزبان مرکز جهانی جامعه بهایی، که به عنوان یکی از میراث جهانی یونسکو به رسمیت شناخته شده است.

با توجه به تمامی این عوامل، تحلیل‌گران بر این باورند که هدف قرار دادن حیفا از سوی ایران اقدامی حساب‌شده و با اهداف راهبردی بوده است.

میشرا در این باره توضیح می‌دهد که ایران در انتخاب اهداف خود، به‌ویژه تل‌آویو و حیفا، مراکز پرجمعیت و اقتصادی کشور را نشانه گرفته است؛ شهرهایی که ستون فقرات اقتصاد اسرائیل تلقی می‌شوند.

او همچنین اشاره می‌کند که بیت‌المقدس، با وجود اهمیت بالای سیاسی و جمعیتی، از حملات ایران در امان مانده است.

دلیل احتمالی این خودداری، وجود اماکن مقدس برای سه دین ابراهیمی در این شهر است که ایران شاید به‌دلیل حساسیت‌های بین‌المللی از حمله به آن صرف‌نظر کرده باشد.

میشرا در پایان می‌افزاید: «اگرچه ارتش اسرائیل اعلام کرده است که بیشتر موشک‌های شلیک‌شده توسط سامانه‌های دفاعی رهگیری شده‌اند، اما حداقل ده تا دوازده موشک به مناطق مسکونی اصابت کرده‌اند که باعث خسارات سنگین و تلفات انسانی شده است.»

این مجموعه تحولات، ابعاد جدیدی از جنگ روانی، اقتصادی و نظامی میان دو کشور را آشکار کرده و نگرانی‌ها درباره آینده این درگیری و تأثیرات آن بر ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی را افزایش داده است.