در بورس تهران چه خبر است؟
در بورس تهران چه خبر است. به گزارش ایران گیت، بررسی صف های خرید و فروش سهام در بورس تهران حاکی از شلوغ بودن صف خرید برخی از سهم هایی است که به عنوان سهام شرکت های کاغذی شناخته می شوند. اما دلیل این که صف خرید سهام شرکت های کاغذی که عمدتا از گروه پتروشیمی های بورسی هستند چیست؟ پرسش مهم دیگر این است که سهم هایی که اصطلاحا پروژه شده اند کدام است و چگونه می توان آنها را از سهام شرکت های واقعی تشخیص داد؟
بازار سهام تهران میدانی است که در طول ۴ سال اخیر بسیاری از سهامداران و نوسهامداران را با زیان های فوق سنگین مواجه ساخته است. اما این بازی طرف دیگری هم داشته و عده معدوده از فعالان این بازار روی دیگر سکه سرمایه گذاری در بورس تهران را نیز دیده اند. اگر از پیچیدگی های سرمایه گذاری در این حوزه بگذریم به خوبی مطلع هستیم که بورس تهران منافذ و خلاءهای قانون عمیقی دارد که باعث شده زمینه برای سوءاستفاده برخی افراد حقیقی و یا حقوقی فراهم باشد.
ایران گیت در این گزارش به یکی از متدهای غیرقانونی برخی از بازیگران بزرگ بورس تهران پرداخته است. متدی که اینبار حول محور سهام شرکت های کاغذی پتروشیمی در بازار سرمایه فعال شده و منافع بسیاری از فعالان ناآگاه این بازار را در معرض خطر قرار داده است.
این متد که تحت عنوان «پروژه کردن سهام» شناخته می شود و نوعی سفته بازی با هدف کسب سودهای چند صد درصدی با اتکا به ناآگاهی سهامداران حقیقی و یا همان سوءاستفاده از رانت اطلاعاتی است. حال این پرسش پیش می آید که اینبار نوبت به کدام سهم ها رسیده تا با پروژه کردن عده ای سودجو در بورس تهران، زمینه ساز وارد آوردن خسارات سنگین به مردم عادی شود.
کاغذی‌هایی که پروژه شدند
بررسی صف های خرید و فروش بورس تهران در روزها و هفته های اخیر نشان می دهد که ۶ سهم از گروه پتروشیمی های بورسی پروژه شده اند. سهم هایی که عمدتا تحت عنوان سهام شرکت های کاغذی معروف هستند و عملا هیچ بازدهی مثبتی ندارند. سهم هایی که تشکیل صف خرید برای آنها در مخیله هیچ کارشناسی نمی گنجید. اما این سهم ها کدامند و سند پروژه شدن آنها چیست؟
ارزیابی وضعیت سهام شرکت های کوچک و متوسط بورسی حاکی از پروژه شدن سهم هایی مانند؛ جهرم، داراب، فسا، کازرون، ممسنی و دهدشت است. همه ۶ سهمی که از آنها نام برده شد بین سهامداران حرفه ای و کارشناسان بورسی به عنوان «سهام پوچ» شناخته می شوند. دلیل این نامگذاری هم تعلق این سهام به شرکت هایی است که عملا «کاغذی» هستند و عمدتا وجود خارجی ندارند.
برای مثال شرکتی مانند پتروشیمی دهدشت و سایر ۵ موردی که از آنها نام برده شد تنها در حد مجموعه ای هستند که تولید واقعی نداشته و عملا خروجی و زایایی نداشته که سهامش بازدهی و سوددهی داشته باشد. البته تعداد سهام کاغذی پتروشیمی در بورس تهران ۷ مورد است و می توان به لیست ۶ سهم فوق، نماد گلستان را نیز اضافه کرد. اما در حال حاضر سهام گلستان مدتهاست که بسته شده و جلوی معاملاتش گرفته شده که ریشه در روشن نبودن فرآیند معاملات این سهم بوده است.
پتروشیمی‌ها چگونه پروژه شدند؟
فرآیند پروژه کردن سهام یکی از تخلفات مرسوم نهنگ های بورسی ایران است. این متد که نوعی سفته بازی محسوب می شود در واقع کسب سودهای سنگین از محل نوسان گیری های ساختگی و مصنوعی توسط نهنگ های رانتی بورس تهران است. در واقع این نوسانات از طریق ایجاد شوک تقاضا با تزریق ناگهانی و غیرمنتظره حجم بالای نقدینگی به صف خرید سهم های کوچک و در برخی مواقع متوسط انجام می شود.
این شوک مصنوعی باعث افزایش یکباره قیمت سهام پروژه شده خواهد شد و بدنه سهامداران حقیقی بازار تصور می کنند اتفاقی در این سهم افتاده که آنها از آن بی خبرند. اتفاقاتی از قبیل افزایش سرمایه قریب الوقوع شرکت و یا ساخت خط تولید و یا توسعه بخش های مختلف شرکت از جمله مواردی است که می توانند سهام شرکت ها را به ناگاه دچار نوسانات شارپی مثبت کنند.
اما به دلیل اینکه افزایش قیمت مورد اشاره سهام نمادهای پروژه شده بی پشتوانه و در پی تزریق نقدینگی بوده با کوچکترین خروج نقدینگی حباب قیمتی سهام می ترکد. نهنگ ها زمانی که به قیمت مورد نظر (در پی ورود بی واسطه حقیقی های فریب خورده) می رسند نقدینگی را از این سهم خارج می کنند.
حالا به صراحت و با یقین می توان مدعی شد ۶ سهمی که به آنها اشاره شد نیز با همین الگو پروژه شده اند. اما پروژه هنوز به مرحله نهایی (خارج کردن نقدینگی توسط نهنگ های رانتی) نرسیده و فعلا حقیقی های بی خبر از همه جا صف های خرید سنگینی را ایجاد کرده اند. یعنی هر لحظه که نهنگ های رانتی احساس کنند هر یک از این ۶ سهم به حد قیمتی مورد نظر رسیده بی درنگ اقدام به فروش سهام می کنند و سودهای چند صد درصدی به دست می آورند.
پس از این اقدام است که به ناگاه قیمت سهام در پی افزایش ناگهانی عرضه روند نزولی را در پیش گرفته و به دلیل روشن شدن پروژه شدن نماد، قیمت سهام از محدوده ابتدایی هم پایینتر می رود چرا که همان اعتبار نیمبندی را که داشته را از دست می دهد.
سهامداران مراقب باشند
با توجه به توضیحاتی که ارائه شد سهامدارانی که برای خرید این ۶ سهم مردد هستند بهتر است فعلا با تامل و تحقیق بیشتری اقدام به خرید کنند. البته ایران گیت نمی تواند به عنوان مشاور سرمایه گذاری در بورس اقدام به ارائه تحلیل کند. بلکه این گزارش صرفا روایتی افشاگرانه از پروژه کردن یکپارچه و هماهنگ ۶ سهم کاغذی پتروشیمیایی در بورس تهران است.
پروژه ای که می تواند به مراتب خطرناکتر از موارد پروژه سازی های معمول باشد. چرا که در اغلب موارد سهام کوچکی که پروژه می شوند از فاکتورهای حداقلی در راستای رشد سهامشان برخوردارند. اما در این مورد هیچ یک از این ۶ سهم نه تنها حداقل های موردنظر را نداشته بلکه پشت نام های پرطمطراق آنها هیچ ظرفیت تولید واقعی وجود ندارد.
یعنی ممکن است پس از شکست پروژه و ترکیدن حباب قیمتی، ممکن است سهام به سمت شکست کامل و بسته شدن بلندمدت آن برود. به عبارتی در صورت تحقق این سناریو عملا سرمایه های مردم که به این سهم تزریق شده بود به کلی از بین رفته و با توجه به تورم بالای ۵۰ درصدی کنونی می توان گفت دارایی حقیقی های فریب خورده عملا نابود خواهد شد.
از همین رو گفته می شود که سهامداران پیش از ایستادن در صف خرید این ۶ سهم، حداکثر تلاش خود را در جهت تحقیق پیرامون فاکتورهای سرمایه گذاری برای این سهام را در دستور کار قرار دهند تا دچار زیان های سنگین نشوند.
