تنش پشت دیوار چین

تنش پشت دیوار چین

چین-فیلیپین: آب های ناآرام

تنش پشت دیوار چین. تنش بین پکن و مانیل، پس از برخورد بین قایق ها در یک منطقه دریایی مورد مناقشه: در پس زمینه این حادثه، پویایی رویارویی گسترده تر ایالات متحده و چین در اقیانوس آرام احساس می شود.

دعوا و درگیری سخت بین چین و فیلیپین، که یکدیگر را به درگیری بین دو قایق در دریای چین جنوبی متهم می کنند.

این حادثه در ساعات اولیه صبح روز دوشنبه در نزدیکی سابینا شوال، یک جزیره مرجانی در شمال شرقی جزایر اسپراتلی، یکی از مجمع الجزایر مورد مناقشه در جهان به دلیل ارزش ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک آن رخ داد.

اختلاف بین چین و فیلیپین بر سر این منطقه نشان دهنده تنش های ژئوپلیتیکی در منطقه است.

سابینا شوال منطقه ای غنی از منابع طبیعی است که هر دو کشور مدعی تملک بر آن هستند.

چین بر اساس نقشه های تاریخی ادعای حاکمیت خود را دارد، در حالی که فیلیپین بر اساس نزدیکی جغرافیایی و قوانین بین المللی مدعی کنترل است.

در این زمینه، مانیل می تواند به طور خاص به حمایت ایالات متحده برای مقابله با جاه طلبی های چین دلگرم باشد.

این مناقشه با پکن، در واقع، تنها یک بخش از صفحه شطرنج منطقه ای گسترده ای است که در آن بازی آمریکا برای مهار چین در حال انجام است، که توسط دولت باراک اوباما آغاز شد و با استثنائات لازم، توسط هر دو رئیس جمهور بعد از او، دونالد ترامپ و جو بایدن نیز تایید شد.

تبادل اتهام؟

گارد ساحلی چین در بیانیه ای اعلام کرد که یک کشتی فیلیپینی که هشدارهای مکرر را نادیده گرفته بود، “عمدا” با یک کشتی چینی به شیوه ای “غیرحرفه ای و خطرناک” برخورد کرد.

فیلیپین با روایت پکن مخالفت کرد و گفت که دو کشتی گارد ساحلی مانیل “با مانورهای غیرقانونی و تهاجمی” توسط کشتی های چینی در نزدیکی منطقه سابینا شوال، که در فیلیپینی، آیونگین شوال (Ayungin Shoal) و در چینی ماندارین ژیان بین جیائو (Xianbin Jiao) نامیده می شود، مواجه شدند، در حالی که آنها در مسیر تامین پرسنل نظامی فیلیپین مستقر در جزیره فلت بودند.

مقامات مانیل گفتند که برخورد اولیه بین کشتی فیلیپینی کیپ انگان (Cape Engan)و یک کشتی گارد ساحلی چین حوالی ساعت ۳:۲۴ بامداد دوشنبه رخ داد و حدود ۱۶ دقیقه بعد، کشتی گارد ساحلی فیلیپین “دو بار” توسط یک کشتی دیگر گارد ساحلی چین مورد اصابت قرار گرفت، که باعث “خسارت جزئی ساختاری” شد. گارد ساحلی پکن نیز به نوبه خود ویدئوی کوتاهی از این حادثه منتشر کرده است که در آن می توانید برخورد با آنچه که به گفته چینی ها یکی از قایق های آنها است را مشاهده کنید.

آب های مورد مناقشه؟

با وجود پویایی تصادف و برخورد های دریایی، که همانطور که اغلب اتفاق می افتد، روشن کردن آن بسیار دشوار است، مطمئناً این یک حادثه متفاوت از بقیه و خاص نیست.

تنها ده روز پیش، رئیس‌جمهور فیلیپین، فردیناند مارکوس جونیور، پکن را به شدت محکوم کرده بود، زیرا دو هواپیمای چینی طی یک گشت‌زنی معمولی در مسیر یک هواپیمای فیلیپینی شعله‌های آتش پرتاب کردند.

سابینا شوال، جایی که حادثه روز دوشنبه رخ داد، در جزایر اسپراتلی قرار دارد که به طور همزمان چین، فیلیپین، تایوان و ویتنام مدعی مالکیت آن هستند.

بنابراین، اختلاف بین چین و فیلیپین بر سر سابینا شوال بخشی از یک مناقشه ارضی گسترده تر در دریای چین جنوبی، یکی از مناطق مورد مناقشه در جهان است.

این منطقه نه تنها به دلیل قرار گرفتن در مسیرهای اصلی کشتیرانی، بلکه برای منابع طبیعی مانند ذخایر گاز و نفت و تنوع زیستی غنی دریایی از اهمیت استراتژیک برخوردار است.

پکن ادعاهای خود را بر اساس به اصطلاح “خط نُه داش”یا ” نُه خط تیره” مطرح می کند که در نقشه ای که به سال ۱۹۴۷ بر می گردد، شناسایی شده است، و با استناد به آن نقشه مدعی حاکمیت پکن بر تقریبا کل دریای چین جنوبی شده است.

به همین دلیل جمهوری خلق با ساخت جزایر مصنوعی و پایگاه های نظامی در منطقه سعی می کند تا حضور خود را تقویت بخشد.

در عوض، فیلیپین ادعا می کند که سابینا شوال بخشی از منطقه اقتصادی انحصاری ۲۰۰ مایلی دریایی (EEZ) است و بر کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد حقوق دریاها (UNCLOS) تاکید می کند و به همین دلیل موفق شد تا در سال ۲۰۱۶ یک حکم مساعد در این زمینه از دادگاه دائمی داوری در لاهه دریافت کند. اما با این حال، چین این حکم را رد کرد و به تقویت حضور خود در منطقه ادامه داد.

رویارویی گسترده تر؟

بنابراین مناقشه حل نشده باقی مانده و همچنان تهدیدی برای ثبات در منطقه است.

فیلیپین، تحت دولت های مختلف، بین رویکرد تقابلی و گفتگو با چین در نوسان بوده است.

تنش ها اخیراً با حوادث دریایی مانند روز دوشنبه و تبادلات دیپلماتیک داغ تشدید شده است.

باید به خاطر داشت که تنش در دریای چین جنوبی بخشی از رویارویی گسترده تر بین ایالات متحده و چین در اقیانوس آرام است.

مانیل، همراه با تایوان، ژاپن و کره جنوبی، بخشی از “حلقه اتحاد” است که واشنگتن با آن سیاست مهار چین را اجرا می کند. این استراتژی شامل تقویت اتحاد با کشورهای آسیا-اقیانوسیه و استرالیا، از جمله از طریق مشارکت اقتصادی و امنیتی است.

علاوه بر این، ایالات متحده مانورهای نظامی مشترکی را انجام می دهد، حضور دریایی و هوایی قابل توجهی در منطقه دارد و از آزادی دریانوردی در دریای چین جنوبی حمایت می کند.

هدف این استراتژی مقابله با جاه طلبی های سرزمینی و نظامی چین، حفظ توازن قوا و حفاظت از منافع آمریکا و متحدانش در اقیانوس آرام است.

همچنان تنش بین چین و فیلیپین پیرامون جزایر مرجانی مورد مناقشه در دریای چین جنوبی وجود دارد.

ماه هاست که شدت درگیری ها بین دو کشور در حال افزایش است.

چین تقریباً مدعی حاکمیت بر تمام دریای چین جنوبی ادعایی است و بر همین اساس نیز رفتار می کند و حتی گارد ساحلی و کشتی های ماهیگیری خود را به مناطقی که طبق قوانین بین المللی، آب های سرزمینی دیگر کشورها هستند اعزام می کند.

به این ترتیب، این رفتار پکن منجر به نزدیک شدن مانیل به واشنگتن شد.

در آوریل ۲۰۲۳، مارکوس به نیروهای آمریکایی اجازه دسترسی به چهار پایگاه دیگر در قلمرو فیلیپین را داد که در متعاقبا با انتقاد از سوی‌ پکن مواجه شد.

اگر‌چه با ترامپ شاهد بی‌علاقگی خاصی نسبت به شرکای آسیایی و افزایش تنش با چین بودیم اما بایدن تلاش کرد با وجود طوفانی بودن روابط بین پکن و واشنگتن، این رابطه را حفظ کند، اما در عین حال هدف آن تقویت مشارکت با متحدان در آسیا بود.

علاقه مجدد ایالات متحده به منطقه هند و اقیانوس آرام، پکن را نگران می کند، زیرا از حضور پرسنل نظامی ایالات متحده در دریای چین جنوبی و به ویژه در اطراف تایوان – جزیره ای که همچنان کانون تنش های ژئوپلیتیکی در منطقه است، بیزار است.