به جای خودِ ترامپ به تعرفه‌ها

به جای خودِ ترامپ به تعرفه‌ها

ترامپ: نشانه‌هایی از سازش؟

رئیس‌جمهور ایالات متحده به صد روز اول حضورش در کاخ سفید نزدیک می‌شود، اما پس از شتاب اولیه در هفته‌های نخست، اکنون با محدودیت‌هایی که واقعیت، به‌ویژه واقعیت اقتصادی، بر او تحمیل می‌کند، روبرو شده است.

کتاب پرفروش “هنر معامله”، که توسط دونالد ترامپ با همکاری نویسنده پشت‌پرده تونی شوارتز نوشته شده، توصیه می‌کند که هر مذاکره‌ای را باید با اهدافی بلندپروازانه، حتی غیرقابل‌قبول، آغاز کرد؛ حتی اگر آمادگی داشته باشید در برخی موارد کوتاه بیایید، هدف نهایی باید رسیدن به بیشترین نتیجه ممکن باشد.‌

به نظر می‌رسد این سبک، سه ماه اول دولت ترامپ ۲.۰ را که از ۲۰ ژانویه گذشته آغاز به کار کرد، هدایت کرده است.

با این حال، در هفته‌های اخیر، ساکن کاخ سفید مجبور شده است برخی از مواضع خود را بازنگری کند یا در برخی پرونده‌ها – به‌طور کامل یا جزئی – عقب‌نشینی کند.

آخرین مورد، پرونده جروم پاول، رئیس بانک مرکزی آمریکا (فدرال رزرو) است که ترامپ تهدید به برکناری او کرده بود، اما سپس از موضع خود عقب نشست و بازارها را (که پیش‌تر به دلیل فضای نااطمینانی ناشی از تعرفه‌ها دچار تزلزل شده بودند) آرام کرد.

نمونه‌ای دیگر، در ساعات اخیر، اظهارات آشتی‌جویانه‌ی اسکات بسنِت، وزیر خزانه‌داری، درباره چین است؛ او اعلام کرد که انتظار دارد در آینده‌ای بسیار نزدیک، تنشی در جنگ تجاری با پکن کاهش یابد.

البته انعطاف‌پذیری و غیرقابل‌پیش‌بینی بودن نیز بخشی از “هنر معامله” است، اما تحولات اخیر بیشتر نشانه‌های روشنی از نیاز به سازش، حداقل در برخی زمینه‌ها، به نظر می‌رسند.

پاول برکنار نمی‌شود؟

رئیس‌جمهور ایالات متحده بارها جروم پاول را در مناسبت‌های مختلف مورد انتقاد قرار داده بود، به‌ویژه به‌خاطر این‌که به‌زعم او، در پایین آوردن نرخ بهره با سرعت کافی عمل نکرده است.

پاول، که از سال ۲۰۱۸ رئیس هیئت‌مدیره فدرال رزرو بوده، ابتدا توسط خود ترامپ منصوب شد و سپس در سال ۲۰۲۲ توسط جو بایدن برای دوره‌ای دوم تأیید گردیید.

ترامپ با اشاره به جروم پاول به خبرنگاران گفت: “دوست دارم ببینم که در اجرای ایده‌اش برای کاهش نرخ بهره کمی فعال‌تر باشد.

الان زمان مناسبی برای این کار است.

اگر این کار را نکند، آیا پایان کار است؟ نه، این‌طور نیست.

قصد ندارم او را برکنار کنم”. تکذیب برکناری رئیس بانک مرکزی با واکنش مثبت بازارها همراه شد: در روز سه‌شنبه، شاخص اس اند پی ۵۰۰ (S&P 500 ؛ مخفف عبارت Standard and Poor’s Index) با افزایشی بیش از ۲٫۵٪ بسته شد، در حالی که شاخص نزدک نیز با رشدی بیش از ۲٫۷٪ کار خود را پایان داد و در روز چهارشنبه نیز روند صعودی خود را ادامه داد.

اخراج احتمالی پاول، اتفاقی که هرگز برای یک رئیس فدرال رزرو در طول دوره تصدی‌اش اتفاق نیفتاده، می‌توانست تنش‌های بیشتری به یک وضعیت که پیش‌تر به‌خاطر سیاست‌های تجاری ترامپ تحت فشار بود، اضافه کند؛ جدا از تعلیق تعرفه‌های متقابل که در «روز آزادی» ۲ آوریل گذشته اعلام شد.

آمریکا-چین: آیا باید با هم همکاری کنند؟

برای کاهش بیشتر نگرانی‌ها در وال استریت و دیگر بازارها، اظهارات اسکات بسنِت، وزیر خزانه‌داری آمریکا، که به‌طور فزاینده‌ای در حال برعهده گرفتن نقش “تسکین‌دهنده” افراط‌های ترامپ است، تاثیرگذار بود.

طبق گزارش سی‌ان‌بی‌سی، در یک دیدار غیرعلنی، این مقام دولت جمهوری‌خواه اعلام کرد که انتظار دارد “کاهش تنش” در جنگ تجاری با چین رخ دهد.

بسنت گفت: “هیچ‌کس فکر نمی‌کند که وضعیت موجود با تعرفه‌های فعلی پایدار باشد”. وزیر خزانه داری از چین خواست تا اتکا به صادرات را متوقف کند و مصرف را افزایش دهد و گفت که این به کاهش تنش های تجاری کمک می کند.

بسنت افزود: “اگر آنها می خواهند تعادل را دوباره برقرار کنند، بیایید با هم این کار را انجام دهیم”.

با این حال، گشایش به سمت چین که بعداً توسط شخص ترامپ دوباره آغاز شد، از سوی پکن خنثی شد.

سخنگوی وزارت خارجه چین، گو جیاکون، سخنگوی وزارت امور خارجه چین در پاسخ به سوالی درباره گزارش وال استریت ژورنال مبنی بر اینکه کاخ سفید در حال بررسی کاهش تعرفه‌های گمرکی بر چین از ۱۴۵ درصد فعلی به ۵۰ تا ۶۵ درصد است، به موضع “یک جانبه و تهاجمی” آمریکا حمله کرد.

او اظهار داشت :” اگر ایالات متحده واقعاً به دنبال حل مشکلات از طریق گفتگو و مذاکره است، باید رویکرد فشار حداکثری خود را رها کند، تهدیدها و اجبار را متوقف کند و گفتگو با چین را بر اساس برابری و احترام متقابل آغاز کند”.

مصالحه کردن

نگرش بسنِت – که روزنامه تلگراف بریتانیا او را به عنوان “مردی که اقتصاد جهانی را، فعلاً، نجات داده است” معرفی کرده – به نظر می‌رسد که انعکاسی از نوعی رویکرد به چین باشد که در دوران بایدن نیز اتخاذ شده است: رقابت زمانی که ممکن است، همکاری زمانی که لازم باشد.

به‌طور کلی، با وجود جنگ تعرفه‌ای خود، وضعیت سه ماه پس از ورود ترامپ به کاخ سفید نشان می‌دهد که او همچنان به بلندپروازی ادامه می‌دهد، از لحن تهاجمی و شعارهای قدرتمند استفاده می‌کند، بدون اینکه از افتادن در تناقض‌ها هراسی داشته باشد، و سپس با واقعیت روبه‌رو شده و از طریق کابینه خود (یا تحت فشار آن) رَویه خود را اصلاح می‌کند.

رئیس‌جمهور، همان‌طور که شبکه سی‌ان‌ان توضیح می‌دهد، امیدوار بود که ۱۰۰ روز اول دوره دوم ریاست‌جمهوری‌اش با مجموعه‌ای از توافق‌های سریع همراه باشد، مشابه آنچه که در “متن بنیادی ترامپیسم”، یعنی کتاب ترامپ درباره مذاکره، شرح داده شده است.

اما تاجر نیویورکی مجبور شد لحن خود را در جنگ تجاری با چین نرم کند، تعرفه‌های متقابل را به حالت تعلیق درآورد و در نهایت صبر خود را در مواجهه با جنگ در اوکراین از دست داد، پس از آنکه ماه‌ها وعده داده بود که این جنگ در ۲۴ ساعت به پایان خواهد رسید.

بر اساس تحلیل الیزابت بوچوالد گزارشگر ارشد اقتصادی و کوین لیپتاک از سی ان ان، مذاکرات به‌عنوان رئیس‌جمهور “پیچیده‌تر” می‌شود، زیرا “آنچه در خطر است آسمان‌خراش‌ها و کازینوها نیستند، بلکه کل اقتصادها، اعتبار رهبران و حاکمیت ملی هستند”.

شکست‌ها و عقب‌نشینی‌های دولت ترامپ بازتاب‌دهنده محدودیت‌های یک دستورکار سیاسی است که تاکنون بیشتر بر اساس شعارها و نه واقعیت‌های عملی ساخته شده است.

در عین حال، این مسائل نشان می‌دهند که سیستم “وزن‌ها و موازنه‌ها” که اساس سیستم نهادی ایالات متحده را تشکیل می‌دهد، همچنان به طور نسبتاً مؤثر عمل می‌کند.

سیستم “وزن‌ها و موازنه‌ها” به مجموعه‌ای از اصول و ساختارهای قانونی و سیاسی اطلاق می‌شود که در سیستم حکومتی ایالات متحده طراحی شده‌اند تا از تمرکز قدرت در یک بخش یا نهاد جلوگیری کنند.

در این سیستم، هر یک از سه قوه (قوه مجریه، مقننه و قضائیه) نظارت و کنترل بر یکدیگر دارند تا از سوءاستفاده از قدرت و نقض اصول دموکراتیک جلوگیری شود.

برای یک رئیس‌جمهور با جاه‌طلبی‌های “تصمیم‌گیرنده”، این یک شکست سنگین است که تلاش برای ارائه برخی از این عقب‌نشینی‌ها به‌عنوان شواهدی از موفقیت استراتژی‌اش را نمی‌تواند پنهان کند.

با این حال، به نظر می‌رسد که ترامپ تصمیم نگیرد از رفتار ضد و نقیض خود دست بکشد.

احتمالاً، لحن “جنگ علیه دولت پنهان” و “دشمنان کشور” در نهایت از تناقضات سیاست‌های عملی تغذیه خواهد کرد؛ تحولی که از سوی دیگر، با شخصیتی که موفقیت سیاسی‌اش را مدیون توانایی‌اش در انتقال مقادیر زیادی از خلاف حقیقت ها به رای‌دهندگان است.