اژده‌ها در سانفرانسیسکو

اژده‌ها در سانفرانسیسکو

بایدن-شی: نشست سران

اژده‌ها در سانفرانسیسکو. اولین دیدار رو در رو بین دو رهبر پس از یکسال روز چهارشنبه ۱۵ نوامبر در حاشیه نشست سالانه همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوسیه( APEC) اتفاق افتاد. این اولین سفر شی جین پینگ از سال ۲۰۱۷ به بعد به ایالات متحده است و این اولین گفتگوی حضوری و رو در روی این دو رهبر از نوامبر گذشته می‌باشد.

درست یکسال پس از آخرین دیدار حضوری، در حالی که روابط واشنگتن و پکن به حداقل رسیده است، رئیس جمهور جو بایدن و شی جین پینگ، رهبر چین روز چهارشنبه در سانفرانسیسکو در حاشیه اجلاس با یکدیگر گفتگو کردند.

البته این نشست، پایانی بر بن بست بین دو اقتصاد بزرگ جهان نخواهد بود، اما هنوز هم قرار ملاقاتی است که تقریبا همه در انتظار آن بودند و نشانه ای از این است که هر دو رهبر، علیرغم تنش های تجاری، محدودیت های صادرات متقابل و‌ ابهامات و چالش ها در مورد آینده تایوان، خواستار باز نگه داشتن کانال های ارتباطی در بالاترین سطوح هستند.

مقاماتی که برنامه ریزی ها و سازماندهی این نشست را برعهده داشتند تلاش کرده اند که به این نکته اشاره کنند که ایالات متحده و چین بیش از اینکه دشمن هم باشند، رقیب یکدیگر هستند. ما یک رابطه تجاری ۷۰۰ میلیارد دلاری داریم. جینا مری ریماندو، وزیر بازرگانی در روزهای اخیر اظهار داشت که می توانیم ادعا کنیم که محدوده وسیعی از روابط تجاری دو کشور تحت تاثیر محدودیت های صادراتی قرار نگرفته اند.

جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، دو کشور را به عنوان” وابسته اقتصادی” متقابل تعریف کرد و جنت یلن، وزیر خزانه داری آمریکا هشدار داد که جدا شدن اقتصاد آمریکا از چین عواقب جهانی قابل توجهی خواهد داشت. بدین ترتیب، شاهد لحن آشتی جویانه ای هستیم که در واقع منعکس کننده لحن شی جین پینگ در دیدار چند روز پیش او با یک هئیت کنگره آمریکایی که از پکن بازدید کردند، می باشد. در این ملاقات رهبر چین گفت:” هزار دلیل برای بهبود روابط آمریکا و چین وجود دارد و هیچ دلیلی برای بدتر کردن این روابط وجود ندارد”.

در جستجوی زمینه های مشترک؟

در واقع سطح انتظارات هر دو کشور از دیدار بین دو رهبر در نشست روز چهارشنبه نسبتا پایین بود، اما این بدان معنا نبود که انتظار نمی رفت تا نتایج و دستاوردهای ملموسی به همراه داشته باشد. مسائل بسیار زیادی بر روی میز مذاکره قرار داشت، از جنگ اوکراین گرفته تا جنگ در باریکه غزه، تایوان و کره شمالی، و سپس مبارزه با قاچاق فنتانیل و چالش و ممنوعیت های مرتبط با هوش مصنوعی.

اما مهمتر از همه- همانطور که توسط اکسیوس، وبگاه خبری آمریکایی، پیش بینی شده بود- دو کشور از سرگیریِ ارتباطات نظامی که از طرف پکن پس از سفر نانسی پلوسی، رئیس وقت مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان در ماه اوت ۲۰۲۲ متوقف شده بود را اعلام کردند.
بایدن به نوبه خود می‌تواند به اقتصاد در حال مبارزه چین فرصتی برای سرمایه گذاری مستقیم از سوی ایالات متحده ارائه دهد. به طور کلی، یکی از اهداف اصلی کاخ سفید، تثبیت شرایط برای رقابت مسئولانه با چین است.

رقیب نه دشمن

دیدار رئیس جمهور آمریکا و رهبر چین پایان رقابت بین ابرقدرت ها نیست، بلکه روزنه ی امیدی است که اسن رقابت منجر به درگیری نشود. “سیاره به اندازه کافی بزرگ است که هر دو کشور موفق شوند”: اگر این سخن شی جین پینگ در پایان دیدار با جو‌ بایدن، پایان رقابت بین چین و ایالات متحده را نشان ندهد، اما می تواند نماین گر این نکته باشد که در هر دو طرف تمایل به” گرم شدن روابط” وجود دارد.

این امر در واقع با اعلام از سرگیری ارتباطات نظامی و توافقات مختلف دیگر در بخش هایی که اخیرا به منبع تنش تبدیل شده بودند، تایید می شود. اولین و مهمترین توافق ، اتخاذ تدابیری برای مبارزه با قاچاق فنتانیل به ایالات متحده، فاجعه ای که زمینه ساز افزایش مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد این ماده افیونی در این کشور است، می باشد.

در این دیدار رو در رو که بیش از چهار ساعت به طول انجامید و از قبل هم پیش بینی شده بود، دو رهبر در مورد جنگ جاری بین حماس و اسرائیل گفتگو کردند و بنابر گزارش ها، جو‌ بایدن از همتای چینی خود خواست تا از نفوذ خود بر روی ایران استفاده کند و مانع از تشدید و گسترش درگیری در منطقه شود.

رهبران دو کشور همچنین توافق کردند که بر روی موضوعات جهانی مانند هوش مصنوعی و مبارزه با تغییرات آب و هوایی با یکدیگر همکاری کنند و با این حال تایید کردند که خط قرمز واقعی در روابط دو جانبه همچنان تایوان است، در همین زمینه، جو بایدن در کنفرانس مطبوعاتی خود به تاکید بر” چین واحد” اکتفا کرد، در حالی که شی اعلام کرد که قصد ندارد جزیره را از طریق ابزار نظامی دوباره ضمیمه خاک چین کند و تصریح کرد که امید پکن به” اتحاد مجدد صلح آمیز” می باشد.

در مجموع، این نشست به هدفی دست یافت که از قبل تعیین شده بود: تکرار این تمایل که رقابت بین ایالات متحده و چین به درگیری تبدیل نخواهد شد. بایدن با تاکید بر اینکه جهان از هر دو طرف انتظار دارد که” مسئولانه رقابت را مدیریت کنند” گفت:” ما یک خط ارتباطی مستقیم ایجاد کرده ایم که هر یک از ما می تواند تلفن را بردارد و بلافاصله با دیگری تماس بگیرد”.

مبارزه با فنتانیل

در نشست سانفرانسیسکو، بایدن و شی به توافق رسیدند تا تولید و صادرات فنتانیل، ماده مخدری که ۵۰ برابر قوی تر از هروئین است و عامل اصلی مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد آمریکایی های بین ۱۸ تا ۴۹ سال می باشد را متوقف کنند. این دارو که در ابتدا به عنوان مسکن و ماده بیهوشی توسط آژانس فدرال مبارزه با مواد مخدر ایالات متحده تایید شده بود.

اکنون موضوع قاچاقی است که دولت واشنگتن قادر به متوقف کردن آن نیست و باعث ایجاد وضعیت اضطراری سلامت و بهداشت در ایالات متحده شده است. بلومبرگ در گزارشی اعلام کرد که بر اساس این قرارداد، چین متعهد می شود که شرکت های شیمیایی را که بطور غیر قانونی این دارو و مواد اولیه ی تولید آن را به آمریکای لاتین صادر می کنند، تحت پیگرد قانونی قرار دهد.

در مقابل، مشخص نیست که کاخ سفید به پکن چه قول دیگری داده است جز اینکه تعهد کند محدودیت ها بر شرکت هایی که از توافق ها تبعیت می کنند، برداشته شود. بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های ایالات متحده، میزان مرگ و میر ناشی از مواد مخدر از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۱ بیش از سه برابر شده است و در سال گذشته ایالات متحده آمریکا ۱۱۰٫۰۰۰ مرگ ناشی از مصرف بیش از حد مواد مخدر را گزارش کرده است که بیش از دو سوم آن مربوط به فنتانیل است.

این توافق یک پیروزی مهم برای رئیس جمهور بایدن است که با توجه به انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۲۴، مبارزه با اپیدمی مواد افیونی مصنوعی را یکی از اولویت های دولت خود قرار داده است.

شی یک”دیکتاتور” است

بلافاصله پس از اینکه بایدن گفتگوی خود با رئیس جمهور چین را” صادقانه و سازنده” خواند، پاسخ عجیب او به یکی از خبرنگاران در کنفرانس مطبوعاتی، به سرعت توجه مطبوعات بین المللی را به خود جلب کرد. هنگامی که یک خبرنگار از او پرسید:” آیا همچنان شی را مانند گذشته دیکتاتور خطاب می کنید؟” بایدن گفت:” خوب به نوعی اینطور است، به این معنا که او یک کشور کمونیستی را اداره می کند که بر مبنای حکومتی کاملا متفاوت از دولت ما است”.

کلماتی سنگین، که ممکن است روزنه های هر چند جزئی که در ملاقات دو رهبر ایجاد شد را به خطر بیندازد. اما پکن هم ساکت ننشست و دیری نپایید که از” دستکاری سیاسی” صحبت کرد و سخنان بایدن را” تعریف بسیار اشتباه” نامید. مائو نینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین، گفت که چین قاطعانه با این نوع از سخن گفتن مخالف است”.

استقبال بسیار گرمتر از رهبر چین در ضیافت شام با کارآفرینان، تجار و نمایندگان شرکت های بزرگ آمریکایی از جمله اپل، فایزر و تسلا بود. به گزارش فایننشال تایمز، رئیس جمهور چین در این مراسم پیامی را به شرکت های آمریکایی داد که تشویق شدیدی را برانگیخت، شی جین پینگ گفت: چین یک بازار بزرگ‌ و یک دوست است.

تنش زدایی ادامه می یابد؟

دیدار بایدن و شی، در عین حال که به ارتقای گفت و گو و همکاری کمک کرد، اما فرصتی برای هر دو‌‌ طرف برای برجسته کردن اختلافاتشان بود. و این طور به نظر می رسد که این اختلافات فراتر از توافقات به دست آمده می باشند که در واقع تعیین کننده روابط بین دو کشور در سال های آینده خواهند بود.

یکی از این نقاط اختلاف، موضوع تایوان است، مسئله ای که همواره توسط شی- طبق اخبار و‌گزارش های قبل- به عنوان” بزرگ‌ترین” و” بالقوه خطرناک‌ترین” آنها تعریف شده است. بنابراین، احتمال می رود که در آینده شاهد دوره های تنش و اختلافات دیگری بین دو کشور باشیم. در واقع، هیچ نکته جدید وجود ندارد اما مهم این است که گفتگو ها ادامه یابد تا از انحطاط اوضاع جلوگیری شود.

ز این منظر، نتیجه اصلی این نشست، تصمیم برای از سرگیری ارتباطات نظامی بین دو طرف بود که پس از سفر نانسی پلوسی به تایوان در اوت ۲۰۲۲ از طرف چین متوقف شد. اکونومیست می گوید: “شاید بهترین چیزی که می توان درباره این نشست گفت این باشد که آن جلسه برگزار شد و این وعده را می دهد که با توجه به یک سال پرتلاطم، با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در تایوان و آمریکا، عادت گفتگو را احیا کرد. اما اینکه آیا این گفتگو نیز در جایی که مکالمه قبلی شکست خورد، متوقف خواهد شد یا خیر را فقط با بحران بعدی خواهیم دید.

دیدار طولانی مدت در سانفراسیسکو بین شی و بایدن مطابق انتظار انجام شد. هیچ توافق دیگری به جز توافقات پیش بینی شده در روزهای اخیر در مورد فنتانیل، از سرگیری ارتباطات نظامی و همکاری برای مبارزه با تغییرات آب و هوایی و همچنین مدیریت هوش مصنوعی، امضا نشده است.

با این حال، بایدن آشکارا اعلام کرد که دو کشور در” رقابت” هستند و ایالات متحده برای محافظت از صنعت خود با متحد های بین اللملی خود نیز همکاری خواهد کرد. شی جین پینگ نیز برخی از بخش های کلاسیک اقدام سیاسی خود را یادآور شد و تاکید کرد که چین از الگوی توسعه اقتصادی و سیاسی خود پیروی خواهد کرد. و درنهایت می توان نتیجه گرفت که این نشست بیش از هر چیز در خدمت یافتن راه هایی برای مدیریت روابط بین دو کشور به منظور اجتناب از حوادث دیپلماتیک و تکرار نکات ثابت در چارچوب رقابت ساختاری بود.