هکتور تاجر نفتی ایرانی نقش کلیدی در فروش تسلیحات به روسیه ایفا می‌کند
به نقل از خبرگزاری بلومبرگ، حسین شمخانی، فرزند علی شمخانی از چهره‌های برجسته و وابسته به جمهوری اسلامی است، به یکی از بازیگران اصلی تأمین تسلیحات ایرانی برای روسیه تبدیل شده است. به گفته مقامات آمریکایی و افرادی که با معاملات و تجارت های او آشنایی دارند، وی به عنوان یک تاجر نفتی ایرانی که به‌طور مخفیانه خود را در قلب نظام مالی غربی جای داده، یکی از تاجرانی است که وظیفه انتقال تسلیحات از طریق دریای خزر به روسیه را بر عهده دارند. گفته شده است که او به مسکو در جنگ علیه اوکراین کمک می‌کند.
بر اساس اطلاعات بیش از دوازده مقام آمریکایی، بریتانیایی، اروپایی و همچنین افرادی که از نزدیک با معاملات او آشنا هستند، حسین شمخانی از طریق شبکه‌ای از شرکت‌هایی که بر آنها نظارت دارد، از جمله شرکت Crios Shipping LLC مستقر در دبی، سال گذشته شروع به انتقال موشک‌ها، قطعات پهپاد و کالاهای دوگانه از طریق دریای خزر با حداقل دو کشتی کرد. به دلیل حساسیت این اطلاعات، این افراد ترجیح دادند که هویت آن ها فاش نشود.
به گفته این افراد، مسکو هزینه این محموله‌ها را به صورت نفتی پرداخت می‌کند؛ نوعی تجارت پایاپای که به دلیل تحریم‌های آمریکا و اروپا علیه روسیه و ایران به‌طور فزاینده‌ای رایج شده است.
این معاملات، که با استفاده بیشتر روسیه از تسلیحات ایرانی در حمله به اوکراین هم زمان شده، جنبه دیگری از یک شبکه تجاری جهانی گسترده را نشان می‌دهد که باعث ثروت افزونی شمخانی شده است. پدر وی طولانی‌ترین دوره تصدی وزارت دفاع ایران را داشته و همچنان مشاور ارشد رهبر جمهوری اسلامی است.
شبکه گسترده شمخانی
به گفته منابع آگاه، بیش از یک‌چهارم کل حجم تسلیحات ایرانی تحویل داده‌شده به روسیه را شمخانی مدیریت می‌کند. امپراتوری او همچنین شامل یک صندوق سرمایه‌گذاری است که دفاتری در لندن، ژنو و سنگاپور دارا است. همچنین یک شرکت تجاری در دبی که با شرکت‌های بزرگ نفتی غربی همکاری داشته است، جزئی از اموال وی می باشد.
ایران و روسیه افزایش همکاری‌های دفاعی خود را تأیید کرده‌اند، در عین حال جزییات آن هنوز فاش نشده است. اگرچه تجارت تسلیحات دوجانبه این دو کشور را در معرض تحریم‌های احتمالی دولت‌های غربی قرار می‌دهد، اما در عین حال غیرقانونی نیست.
جان بولتون، مشاور پیشین امنیت ملی آمریکا، در مصاحبه‌ای گفت: «برداشت من این است که شبکه شمخانی به قراردادهای پهپاد برای استفاده در اوکراین مرتبط است.» بولتون اکنون ریاست گروه تحقیقات سیاست خارجی در واشنگتن را بر عهده دارد.
نمایندگان دولت‌های ایران و روسیه و همچنین شرکت Crios به درخواست‌های مکرر برای اظهارنظر پاسخ ندادند. یک وکیل-نماینده شمخانی که به‌طور مداوم گزارش‌های بلومبرگ درباره فعالیت‌های تجاری او را به چالش کشیده است، در پاسخ ایمیلی به پرسش‌ها، از اظهار نظر در مورد جزئیات این داستان خودداری کرد.
کشتی‌های دریای خزر
از اواسط سال ۲۰۲۳، چندین کشتی متعلق به شرکت Crios که قبلاً در مسیرهای دریای مدیترانه و سیاه فعالیت می‌کردند، ناگهان به دریای خزر منتقل شدند و از آن زمان به‌طور مداوم بین ایران و روسیه رفت‌وآمد داشته‌اند.
این کشتی‌ها شامل Sea Castle (معروف به «توکا») و Sea Anchor (معروف به «روجا») هستند، اگرچه اینها تنها کشتی‌های مورد استفاده نیستند.
امسال، هر دو کشتی حداقل پنج سفر از بنادر ایرانی به بندر آستراخان روسیه انجام داده‌اند. طبق اطلاعات بلومبرگ، این کشتی‌ها نسبت به استانداردهای بین‌المللی کوچک هستند اما برای حمل تسلیحات در سفرهای کوتاه در دریای خزر کافی‌اند. ظرفیت حمل آنها ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ تن است، تقریباً یک‌صدم ظرفیت کشتی‌های کانتینری غول‌پیکری که کالاها را در اقیانوس‌های جهان حمل می‌کنند.
کشتی Sea Anchor که ۱۰۸ متر طول دارد، در سال ۱۹۸۴ در رومانی ساخته شده است، یک سال پس از ساخت Sea Castle که یک متر کوتاه‌تر است و در اتحاد جماهیر شوروی سابق ساخته شد.
پایگاه داده‌ای که توسط S&P Global نگهداری می‌شود، کشور ثبت شده برای هیچ‌کدام از این کشتی‌ها را فهرست نکرده است. اسناد جمع‌آوری شده توسط شرکت اطلاعات دریایی Pole Star Global نشان می‌دهد که هر دو کشتی از پرچم پالائو، یک جزیره در اقیانوس آرام که به عنوان یک ثبت کشتی در فهرست سیاه بین‌المللی قرار دارد، استفاده کرده‌اند.
تجارت تسلیحات در ازای نفت
تجارت تسلیحات در ازای نفت آخرین جزئیات یک تحقیق سالانه توسط خبرگزاری بلومبرگ درباره فعالیت‌های تجاری شمخانی است. این تحقیق شامل مصاحبه با بیش از ۴۰ نفر از کسانی که با عملیات او آشنایی دارند و همچنین بررسی اسناد محرمانه و سوابق شرکتی بوده است.
مسیر احتمالی
هنوز مشخص نیست که چه مقدار تسلیحات توسط کشتی‌های متعلق به شبکه شمخانی منتقل شده یا به طور دقیق در کجا استفاده شده‌اند. به گفته منابع، این تسلیحات در اسناد محموله ذکر نشده‌اند تا از ایجاد مدارک کاغذی جلوگیری شود.
امپراتوری مالی شمخانی کنترل ناوگانی با ده‌ها کشتی، از جمله نفتکش‌ها و کشتی‌های باری را در اختیار دارد. به گفته افرادی که به‌طور مستقیم از این موضوع آگاه هستند، شرکت Crios، که در مرکز این محموله‌ها قرار دارد، در اکتبر ۲۰۲۰ در دبی تأسیس شده است. طبق یک ثبت فدرال از شرکت‌هایی که در امارات متحده عربی فعالیت می‌کنند، این شرکت خود را یک شرکت مدیریت کشتی بین‌المللی معرفی کرده اما هیچ اطلاعاتی درباره مالکیت یا مدیریت خود فاش نکرده است.
این شرکت یکی از مجموعه شرکت‌های کشتیرانی تحت نظارت شمخانی است که شامل Oceanlink Maritime DMCC و Koban Shipping LLC نیز می‌شود. برخی از کارکنان این شرکت‌ها در کنار کارمندان صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های تجاری نفتی او کار می‌کنند. اکثر کارکنان به سادگی به شمخانی با نام “H” یا “هکتور” اشاره می‌کنند.
شرکت Crios رابطه نزدیکی با Oceanlink و Koban دارد، که به گفته دیوید تاننبام، یک مقام پیشین در دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا و متخصص در ردیابی محموله‌های خزر، به نمایندگی از وزارت دفاع ایران فعالیت می‌کنند.
در آوریل، ایالات متحده شرکت Oceanlink را تحریم کرد و ۱۳ کشتی تحت مدیریت این شرکت را به عنوان اموال مسدود شده شناسایی کرد، بدون اینکه ارتباطی با شمخانی ذکر شود. نمایندگان Oceanlink و Koban به درخواست‌ها برای اظهارنظر پاسخ ندادند.
چالش‌های اعمال تحریم‌ها
بیشتر اقدامات اخیر برای هدف قرار دادن شبکه شمخانی بر محموله‌های نفتی متمرکز بوده است. تلاش‌ها برای جلوگیری از معاملات پایاپای در دریای خزر با چالش‌های بیشتری مواجه است.
“اجرای تحریم‌ها علیه این شبکه‌های پایاپای بسیار دشوارتر است، به‌ویژه وقتی تسلط تاریخی روسیه در این منطقه را در نظر بگیرید.” این سخنان بهنام بن طالب‌لو، متخصص امنیت ایران در بنیاد دفاع از دموکراسی‌هاست. وی افزود: “هدف کوتاه‌مدت باید افشای این شبکه‌ها در مقابل افکار عمومی باشد.”
English
View this article in English
