قطر میزبان مطلوب سانسورچی ها
قطر میزبان مطلوب سانسورچی ها. وضعیت شرم آور و اخبار نا خوشایند درباره جام جهانی قطر رو به افزایش است، اما برای برگشت به عقب خیلی دیر شده است.
بیست و دومین دوره جام جهانی در دوحه قطر در حال برگزاری است. مراسم افتتاحیه با رقص نورها و رنگ ها به استقبال ورزشکاران آماده رقابت برای کسب عنوان قهرمانی در یکی از پرآوازه ترین میادین ورزشی دنیا آمد، اما این همه زرق و برق برای تلطیف موج جنجال های مربوط به انتخاب برگزاری این مراسم در کشوری که حقوق بشر در آن بطور مداوم نقض می‌شود، کافی نبود.
از جمله این موارد، می توان به عدم شفافیت در مورد شرایط کارگران که عمدتا هم از مهاجران هستند در کارگاههای ساخت ورزشگاه ها اشاره کرد. همچنین قابل ذکر است که در این کشور همجنس گرایی جرم تلقی می شود و برابری جنسیتی حتی به عنوان یک موضوع مورد بحث وجود ندارد.
این اولین باری است که این مسابقات در یکی از کشورهای منطقه برگزار می شود و ناهنجاری این دوره از مسابقات جام جهانی در قطر با مسئله زمان بندی شروع می شود: این مسابقات برخلاف معمول، در پاییز برگزار می شود و دلیل آن شرایط آب و هوایی کشور میزبان می باشد.
مسابقات قهرمانی جهان در حال انجام است و مشکلات بی شماری را برای همه از خودی ها گرفته تا هواداران ایجاد می کند. ناراحتی هایی که سپ بلاتر مرد شماره یک سابق فیفا با اعتراف به اینکه در آن زمان هئیت حاکمه فوتبال جهان مرتکب یک “اشتباه جدی” شد، مسئولیت آن را برعهده گرفت.
اما آن چه که این روزها درباره آن صحبت می شود، چیزی بیش از یک اشتباه می باشد، در واقع ما با یک فساد واقعی روبرو هستیم که تحقیقات متعددی برای روشن شدن تمام ابعاد ماجرا در حال انجام است. این بررسی ها بر روی این موضوع تمرکز دارند که بر پایه کدام معیارها و استانداردی برگزاری جام جهانی به کشوری همچون قطر واگذار شده است.
یک شوت به حقوق بشر
قطر با کمتر از سه میلیون نفر جمعیت، کوچکترین کشوری است که تا به حال میزبان جام جهانی بوده است، رویدادی پیچیده از نظر لجستیکی که تعداد زیادی بازدیدکننده را به خود جذب می کند و به زیرساخت های بزرگ و متنوعی برای پذیرایی از آنها نیاز دارد.
دولت قطر برای آماده شدن برای نواختن سوت شروع مسابقات، نیاز میرم به ساختن استادیوم، هتل و بزرگراه داشت و با بکارگیری جمعیت عظیمی از کارگران مهاجر که حدود ۹۰ درصد از نیروی کار این کشور را تشکیل می دهند، پروژه را آغاز کرد.
در سال ۲۰۲۱، براساس ارزیابی روزنامه گاردین، از زمان اعطای جام جهانی در سال ۲۰۱۰، بیش از ۶۵۰۰ کارگر مهاجر از بنگلادش، هند، نپال، سریلانکا و پاکستان در نتیجه شرایط غیر انسانی محیط و کار سخت و طاقت فرسا، در کارگاههای ساختمانی جان باختند.
اعدادی که منطبق با موارد مندرج در گزارش های سازمان ملل در مورد آسیب ها و اثرات محیط زیستی ناشی از رویداد فوتبال نیز هستند. وضعیتی که همراه با اتهامات فساد، آسیب های محیط زیستی و تبعیض جنسیتی نمی تواند جنجال برانگیز نباشد و به محض شروع مسابقات، شاهد ابتکار عمل ها برای نشان دادن مخالفت ها با شرایط برگزاری هستیم.
تیم ملی دانمارک، پیراهن هایی با آرم” محو شده” بر تن میکنند زیرا که تولید کننده هومل( Hummel) نمی خواهد که در تورنمنت هایی که به قیمت جان انسان ها تمام شده، دیده شود. و این در حالی است که هشت تیم توسط فیفا اجازه حضور در زمین با بازوبند رنگین کمان (برای حمایت از حقوق جامعه LGBTQ) را پیدا نکردند زیرا که این یک “ژست سیاسی” بود.
گران ترین جام جهانی تاکنون؟
جام جهانی قطر با رکورد ۲۲۰ میلیارد دلار هزینه تمام شده، گران ترین در تاریخ است. این رقم در واقع بالاتر از مجموع مسابقات قهرمانی جهان تا سال ۲۰۱۸ و ۱۵ برابر بیشتر از جام جهانی برزیل در سال ۲۰۱۴ می باشد. برای جبران چنین هزینه های هنگفتی، قیمت بلیط ها نسبت به آخرین دوره مسابقات قهرمانی جهان در روسیه به میزان قابل توجهی افزایش یافته است.
برای کشور کوچک خلیج فارس و در تداوم راهبردی که دوحه سال هاست دنبال می کند، جام جهانی می تواند فرصتی باشد برای جهت بخشیدن اقتصاد این کشور به سوی گردشگری و بطور کلی دیده شدن و اعتبار پیدا کردن در صحنه بین الملل، هرچند با توجه به حواشی زیاد بدلیل رویکرد قطر در مواجهه با مسایل گوناگون از جمله نوع پوشش مردان و زنان، منع مصرف نوشیدنی های الکلی و برخورد با تماشاگران ایرانی مخالف حکومت ایران تا حد زیادی به وجهه بین المللی این کشور خدشه وارد کرد.
در سال های اخیر، دوحه میزبان مذاکرات مهم با طرف های گفتگوی ” پیچیده ای” مانند ایران و افغانستان طالبانی بوده است. ناگفته نماند که امروزه، منابع گاز طبیعی فراوان قطر، آن را به شریک ارزشمندتری برای اروپا در زمینه بحران انرژی تبدیل کرده است.
قدرت نرم یا شستشوی ورزشی؟
به دلیل اتهامات، “شستشوی ورزشی” یعنی استفاده از ورزش برای بهبود وجهه یک کشور با شک و تردید مواجه شده و ثمره مسموم یک ذهنیت غربی پسا استعماری و نژاد پرستانه محسوب می شود.
العربی صدیقی در شبکه الجزیره خاطر نشان می کند: “معلوم نیست چرا این همه جنجال در مورد قطر ایجاد میکنند در حالیکه، حقوق بشر در کشورهای دیگر هم که پیشتر میزبان جام جهانی بوده اند، رعایت نمی شود”. دیدگاهی که از طرف رئیس فیفا، جیانی اینفانتینو، خوشایند بود و در کنفرانس مطبوعاتی افتتاحیه در دوحه گفت: ” امروز احساس می کنم قطری هستم، احساس می کنم عرب هستم، احساس می کنم آفریقایی هستم، احساس می کنم همجنس باز هستم، احساس معلولیت می کنم یک کارگر مهاجر هستم”.
اینفانتینو گفت: از درک بسیاری از این انتقادات مطرح شده در هفته های اخیر از سوی کشورهای غربی که به گفته او ” درس های اخلاقی یک طرفه” و “ریاکاری خالص” هستند، عاجز است.
سخنرانی تقریبا یک ساعته رئیس فیفا – که خبرنگار اسمای اسپورت در توضیح آن گفت: بنظر می رسید صحبت های دونالد ترامپ را می شنیدم – که در آن رئیس عالی ترین نهاد فوتبال جهان متعجب بود که چرا هیچکس پیشرفت های قطر در سال های گذشته را نمی بیند و خاطر نشان کرد که او نمی خپاهد از کشور قطر، بلکه از فوتبال دفاع می‌کند. به گفته وی، جان جهانی که از بیست نوامبر آغاز شده است ” بهترین جام جهانی تاریخ ” خپاهد بود.
واکنش اتحادیه اروپا به جام جهانی
پارلمان اتحادیه اروپا در جریان برگزاری جام جهانی قطر، مرگ هزاران کارگر مهاجر در جریان آماده سازی جام جهانی ۲۰۲۲، به ویژه در حین ساخت استادیوم هایی که مسابقات در آن برگزار می شود را محکوم می کند.
اتاق اروپا از فیفا و قطر خواست تا غرامت تمام قربانیان مربوط به مراحل مقدماتی آماده سازی مسابقات قهرمانی فوتبال را به خانواده های آنها پرداخت کند. در نکته دیگری که در استراسبورگ بر آن تاکید شد، نمایندگان پارلمان اروپا از طریق قطعنامه ای که به تصویب رسید، فساد در فیفا را یک “فساد سیستماتیک”و عمیقا “ریشه دار”توصیف می کنند و از عدم شفافیت که مشخصه انتخاب قطر به عنوان کشور میزبان است ابراز تاسف می کنند.
اتحادیه اروپا همچنین از کشورهای عضو به ویژه آلمان، فرانسه، ایتالیا و اسپانیا می خپاهد که بر یوفا و فیفا فشار بیاورند تا به مسائلی مانند معرفی رویه های دموکراتیک و شفاف برای اعطای میزبانی مسابقات قهرمانی فوتبال جهان متعهد شوند. براساس متن قطعنامه، قطر در چارچوب اتهامات موثق فساد و آهاری موفق به بردن مناقصه جان جهانی شده است.
نمایندگان پارلمان اروپا گفتند که برای محافظت از ورزشکاران و هواداران و پایان دادن به عمل به اصطلاح ” شستشوی ورزشی” رویدادهای ورزشی بین المللی نباید به کشورهایی که حقوق اساسی و انسانی را نقض می کنند و در آنها خشونت مبتنی بر جنسیت سیستماتیک وجود دارد، واگذار شود.
آنها در نهایت سوءاستفاده های مقامات کشور قطر علیه جامعه LGBTQ+ را، از جمله استفاده از قوانین ملی که اجازه بازداشت آنها را به مدت شش ماه (پیش از هرگونه محاکمه) می دهد را، محکوم کردند. در این قطعنامه از قطر خواسته شده است تا اقداماتی را برای تضمین برابری جنسیتی انجام دهد و تلاش کند تا وضعیت زنان در بازار کار تقویت و بهبود یابد.
