حجاب و دیگر هیچ…
همزمان با تأکید ابراهیم رئیسی در آخرین مصاحبه تلویزیونی خود مبنی بر ضرورت اجرای قانون حجاب در ایران باوجود مخالفت‌های چندماهه اخیر، یک نماینده مجلس نیز خواستار راه‌اندازی وزارت امر به معروف و نهی از منکر شد.
حسینعلی حاجی دلیگانی در گفت‌و‌گو با وب‌سایت انتخاب، گفت معتقدم اصل هشتم قانون اساسی که بحث امر به معروف و نهی از منکر است را در «قالب سازمانی کاملا مستقل و فراقوه‌ای راه‌اندازی کنیم».
وی افزود: «از ابتدای انقلاب باید وزارت امر به معروف و نهی از منکر را راه‌اندازی می‌کردیم؛ امروز هم این ضرورت اقتضا می‌کند.» این نماینده در طول اظهارات خود چندبار گفته: «بهترین تصمیم در حال حاضر همان وزارت خانه است.»
حاجی‌دلیگانی مدعی شد که «اکثریت جامعه مردمانی مومن و مسلمان هستند و جامعه و دین ما این نوع حجاب امروزی را نمی پذیرد.» وی اعمال حجاب اجباری بر شهروندان ایران را «کاری فرهنگی و اجتماعی و تربیتی» عنوان کرده و افزوده در طرحی که کمیسیون فرهنگی مجلس برای این مظور در دست تهیه دارد، «شاید کلا پنج درصد هم سهم نیروی انتظامی نشود.»
به دنبال مرگ مهسا امینی که از سوی گشت ارشاد در تهران بازداشت شده بود و آغاز اعتراضات سراسری «زن زندگی آزادی»، مخالفت‌های شهروندان عادی و شماری از چهره‌های شناخته‌شده علیه حجاب اجباری در ایران علنی شد.
بازگشت به تنظیمات اولیه
پس از ماه‌ها سرکوب اعتراضات و ادامه مخالفت‌های سرسختانه زنان با حجاب اجباری، مقام‌های جمهوری اسلامی ابتدا از تعطیلی گشت ارشاد خبر دادند، اما کماکان موارد برخورد با شهروندان برای اعمال حجاب اجباری ادامه یافت.
افزایش گشت‌های ارشاد در شهرهای مذهبی همچون قم و مشهد، حضور زنان آمر به معروف در متروها و واگن‌های زنانه قطارهای شهری، پلمب اماکن عمومی از جمله شهربازی و مجتمع تجاری به دلیل کشف حجاب، تشکیل پرونده برای کارمندان دولت بی‌اعتنا به حجاب و صدور احکام سنگین برای زنانی که به ترویج «بی‌حجابی» می‌پرداختند، از آن جمله‌اند.
علی خان‌محمدی، سخنگوی «ستاد امر به معروف و نهی از منکر» نیز پیش از این بدون اشاره به جزئیات گفته بود ماموریت گشت امنیت اخلاقی تمام شد و قرار است در چارچوب نوین‌تر ارائه شود.
حدود دو ماه پس از این اظهارات، ابراهیم رئیسی نیز پس از ماه‌ها اعتراض به حجاب اجباری در ایران، در گفت‌و‌گوی تلویزیونی دوشنبه، ۱۱ بهمن گفت: «حجاب یک ضرورت دین است و زنان و دختران ما در سراسر کشور، پایبند به آن هستند.» وی بدون اشاره به خشونت‌ها برای اعمال حجاب در ایران، راهکار رعایت این موضوع را «اجتماعی» و «نه سیاسی و امنیتی» معرفی کرد.
او با تکرار ادعای علی خامنه‌ای مبنی بر اینکه «همین کسانی که ضعف حجاب دارند؛ در دهان بدخواهان و دشمنان انقلاب اسلامی زدند»، تأکید کرد «مطابق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی از سال۸۴ وزارت کشور موظف به اجرای قانون حجاب است.»
به نظر می‌رسد مقام‌های جمهوری اسلامی باوجود اعتراضات گسترده، قصد کوتاه‌آمدن از موضوع حجاب و توجه به درخواست‌های شهروندان را ندارند و تلاش می‌کنند سخت‌گیری بر سر این مقوله و دیگر ابعاد زندگی خصوصی مردم را ادامه دهند.
قرارگاهی دیگر
کبری خزعلی، رئیس شورای فرهنگی، اجتماعی زنان و خانواده و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، مراسم سی و هشتمین سالروز تأسیس این شورا که با عنوان همایش گام دوم شورای عالی انقلاب فرهنگی در مسیر تحول در محل تالار وحدت برگزار شد، بیان کرد: امروز در گام دوم و حرکت فرهنگی انقلاب اسلامی قرار داریم که مجموعه‌ای مبتنی بر فرهنگ اسلامی با دیدگاه انقلاب دینی است.
وی با بیان اینکه مردم انقلابی ایران اسلامی همواره بر اجرای دقیق و محکم قوانین مربوط به حجاب و عفاف تأکید دارند، گفت: قوانین عفاف و حجاب که در مجلس شورای اسلامی یا شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده است، به زودی و با قوت در کشور اجرا خواهد شد.
وی با بیان اینکه مسئله حجاب و عفاف در کشور نیازمند ایجاد قرارگاه قوی است، به ارائه پیشنهادات خود در زمینه تغییرات و تحولات فرهنگی پرداخت و گفت: نظریه‌پردازی و تولید علم بر مبنای دیدگاه‌های الهی، عقلانیت اسلامی در برابر عقلانیت سکولاری، تغییرات مهندسی فرهنگی براساس تحول به سوی ظهور، تغییر سبک زندگی از طریق اصلاحات خانوادگی، تبدیل تهدیدات به فرصت از سوی همبستگی بین کشورهای همسو، ایجاد کاهش وابستگی به سازمان‌های جهانی مانند بانک جهانی و … از جمله راهکارهای دستیابی به تحولات فرهنگی است.
بنظر می‌رسد نه جامعه و نه حاکمیت تصمیمی مبتنی بر عقب نشینی از مواضع خود در مورد حجاب اجباری ندارند، و احتمالا در ماههای آینده و شروع فصل بهار احتمالا شاهد مناقشات جدی و میدانی بین مخالفین حجاب اجباری و گشت ارشاد خواهیم بود.
آینده حجاب
«سناریوهای آینده حجاب در ایران» عنوان پروژه ای بود که در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ در اندیشکده خانواده مهرستان طرح گردید. در این پروژه پس از بررسی ادبیات موضوع، مرور پیشینه و احصاء گفتمان های حاضر، غالب مولفه ها، علل و پیشران های پدیدۀ بی حجابی مطابق با روش تحلیل لایه ای علت ها (CLA) به تفکیک احصا گردید. در ادامه، به منظور شناسایی پیشران های اصلی و سناریوپردازی اقدامات تکمیلی لازم بود؛ اما با توجه به سرعت تحولات به وجودآمده بنظر می‌رسد حاکمیت اگر تصمیمی متناسب با واقعیت خواست اکثریت جامعه اتخاذ نکند، موضوع حجاب اجباری همچنان پتانسیل ایجاد مناقشات جدی را دارد.
در همین راستا مقالاتی در ایران گیت به صورت اختصاصی منتشر گردیده است:
- پایان ماه عسل حجاب انتخابی ؟
- بی حجابی در بانک نه، در شادی تیم ملی آری!
- حجاب ، خط قرمزی که کم رنگ می‌شود
English
View this article in English
