جنگ غزه با اقتصاد فلسطین چه کرد؟
جنگ غزه با اقتصاد فلسطین چه کرد. طبق گزارش دفتر برنامه ریزی و توسعه سازمان ملل متحد، جنگ غزه در طول یک ماه اخیر به میزان قابل توجهی به زیرساخت های اقتصادی باریکه غزه و کرانه باختری آسیب رسانده است. به نحوی که گفته می شود حملات ارتش اسرائیل باعث شده اقتصاد فلسطین عقبگردی ۱۰ ساله را تجربه کند. از طرفی هم تخمین زده می شود که در صورت ادامه جنگ در طول یک ماه آینده، شهروندان فلسطینی پسرفتی ۲۰ ساله را در زمینه معیشت به چشم خواهند دید.
دفتر برنامه ریزی و توسعه سازمان ملل UNDP از اوضاع وخیم اقتصادی در باریکه غزه و کرانه باختری خبر داده است. این گزارش که با استناد به اطلاعات منتشر شده توسط وزارت بهداشت فلسطین تهیه شده توسط عبدالله الدرداری، مدیر UNDP در کرانه باختری رسانه ای شده است. طبق آمار و ارقام موجود در این گزارش نرخ بیکاری در غزه از مرز ۷۰ الی ۷۵ درصدی هم عبور کرده و عملا معیشت مردم مختل شده است. در این گزارش به تبعات اقتصادی جنگ غزه بر زندگی شهروندان فلسطینی پرداخته شده و عمق فاجعه اقتصادی در باریکه غزه و کرانه باختری به نمایش گذاشته می شود.
تخریب زیرساخت ها و آوارگی نیروی کار
طبق امار اعلام شده توسط وزارت بهداشت غزه، در طول یک ماه اخیر بیش از ۱.۵ میلیون شهروند فلسطینی در باریکه غزه آواره شده اند. گزارشات حاکی از آن است که عده زیادی از این تعداد در اثر بمباران های ارتش اسرائیل خانه و کاشانه خود را از دست داده اند.
از طرفی هم عمده آوارگان غزه در پی اولتیماتوم اسرائیل روز ۹ نوامبر ۲۰۲۳ جهت تخلیه مناطق شمالی این ناحیه بی جا و مکان شده اند. بنابراین می توان گفت که علاوه بر فاجعه انسانی که در باریکه غزه در جریان است، جنگ در این منطقه از خاورمیانه ابعاد دیگری نیز دارد که از جمله مهمترین آنها آوارگی نیروی کار است که می تواند تبعات این جنگ خانمان سوز را تا دهه ها بر شهروندان فلسطینی وارد سازد.
خط فقر در غزه معنا ندارد
طبق گزارش دفتر برنامه ریزی و توسعه سازمان ملل UNDP بیش از دو سوم اهالی نوار غزه زیر خط فقر بوده و با دشوارترین شرایط معیشتی ممکن مواجهند. باید توجه داشت که پایان جنگ نیز به معنای بازگشتن اوضاع به روزهای پیش از آغاز بمباران های ارتش اسرائیل در باریکه غزه نخواهد بود. به عبارتی مشاغلی که از دست رفته و نیروی کاری که آواره شده به دلیل از بین رفتن زیرساخت ها به این زودی امکان فعالیت اقتصادی مولد را نخواهند داشت.
اما گزارشاتی نیز منتشر شده که نشان می دهد بر جمعیت زیر خط فقر مطلق در باریکه غزه حدود ۴۰۰ هزار نفر اضافه شده است. البته این آمار با گزارش خط فقر در باریکه غزه بسیار متفاوت بوده و مبنا را بر پایه فقر خشن و مطلق گذاشته است. از همین رو UNDP اظهار نگرانی کرده که در هفته های پیش رو و در صورت عدم اجازه اسرائیل جهت ورود کمک های بین المللی به غزه، بحران گرسنگی در این منطقه از اراضی اشغالی شدت خواهد گرفت.
به عبارتی می توان گفت که دیگر خط فقر در باریکه غزه معنا و مفهوم تعریف شده در مجامع اقتصادی را از دست داده است. چرا که اکثریت قریب به اتفاق شهروندان در باریکه غزه فقیر و عده قابل توجهی نیز فقیر مطلق محسوب می شوند.
عقبگرد ۲۰ ساله
نرخ بیکاری در باریکه غزه تا پیش از عملیات موسوم به طوفان الاقصی در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حدود ۴۸ درصد به ثبت رسیده است. اما شواهد حاکی از از بین رفتن حدود ۷۰ درصد مشاغل در نوار غزه بوده که نتیجتا می توان از نرخ بیکاری بیش از ۸۰ درصدی نیروی کار در غزه صحبت کرد. البته نباید فراموش کرد که ۲۰ درصدی که در حال حاضر مشغول به کار هستند نیز ساکن مناطق جنوبی غزه بوده و در صورت ادامه تصرف اراضی در باریکه غزه توسط ارتش اسرائیل به زودی شاهد از بین رفتن فرصت های شغلی برای همین عده اندک نیز خواهیم بود.
از سوی دیگر نرخ بیکاری در کرانه باختری نیز از ۱۲ درصد (قبل از ۷ اکتبر ۲۰۲۳) در حال حاضر به بیش از ۳۰ درصد رسیده است. این میزان در طول تاریخ تغییر مرزها در اراضی اشغالی بی سابقه بوده و عملا زنگ خطر برای ایجاد بحران اقتصادی فراگیر در کرانه باختری را به صدا درآورده است.
عبدالله الدرداری، مدیر دفتر برنامه ریزی و توسعه سازمان ملل در کرانه باختری نیز در همین رابطه به سی ان ان گفته: من بیش از ۳۰ سال است که مستقیما در جریان اخبار درگیری بین اسرائیل و فلسطینیان هستم اما هیچگاه شاهد چنین شوک عظیمی نبوده ام. به بارو من اگر جنگ برای یک ماه دیگر نیز ادامه پیدا کند، اقتصاد فلسطین عقبگردی ۲۰ ساله را تجربه خواهد کرد.
بر اساس گزارش UNDP اگر جنگ غزه تا اواسط پایان ماه نوامبر ادامه یابد، حدود ۵۰۰ هزار نفر از فلسطینیان به جمعیت گرسنه و فقیر مطلق اضافه خواهند شد. به عبارتی در صورت تداوم جنگ میزان فقر مطلق در کرانه باختری و باریکه غزه از ۱۵ درصد به ۳۲ درصد افزایش پیدا می کند.
همانطور که پیشتر نیز گفته شد UNDP از تخریب زیرساخت های اقتصادی در باریکه غزه و همچنین کرانه باختری خبر داده است. مدیر UNDP در کرانه باختری به «سی ان ان» گفته که تقریبا هر آنچه از سال ۲۰۰۲ در غزه ساخته شده بود ویران شده و زیرساخت های بازار کار عملا از دسترس خارج شده است.
فروپاشی یک اقتصاد نحیف
از طرفی هم گزارشاتی مبنی بر کشته و زخمی شدن تعداد قابل توجهی از سرمایه گذاران و کارآفرینان ساکن غزه و کرانه باختری مخابره شده است. به بیان ساده تر نه زیرساخت ها سر جای خود هستند و نه پولی در میان است تا با اتکا به آنها بتوان در جهت بازسازی باریکه غزه و کرانه باختری اقدام کرد. اقتصاد کوچک و نحیف فلسطین که حجمی کمتر از ۲۰ میلیارد دلار دارد با اوضاعی که در حال حاضر UNDP گزارش کرده نه تنها عقبگردی ۲۰ ساله را تجربه می کند بلکه عملا دیگر امکان گذراندن امورات ابتدایی شهروندان را نیز بدون کمک های بین المللی نخواهد داشت.
ضمن اینکه همه موارد و تخمین های مورد اشاره در صورتی صادق است که اسرائیل از ادامه بمباران دست برداشته و جنگ در اسرع وقت متوقف شده و آتش بس حاکم شود. در غیر اینصورت ابعاد فاجعه روز به روز گسترده تر خواهد شد و عملا از اقتصاد نحیف فلسطین چیزی بجز خاکستر برجای نخواهد ماند.
English
View this article in English
