رکوردشکنی رئیسی در فراری دادن سرمایه از کشور
رکوردشکنی رئیسی در فراری دادن سرمایه از کشور. به گزارش ایران گیت. بانک مرکزی در هفته ای که گذشت آمار خالص حساب سرمایه در نیمه نخست سال را منتشر کرد که از یک واقعیت تلخ در ساختار اقتصادی کشور در طول سال جاری خبر می داد. طبق این گزارش می توان گفت دولت ابراهیم رئیسی رکورد فرار سرمایه از کشور را که پیشتر در اختیار دولت اول محمود احمدی نژاد بود را شکسته است.
گزارش هفته گذشته بانك مركزي از وضعيت نگران کننده يكي از مولفه های بسیار مهم در جامعه ایران خبر می دهد. گزارشی که حاکی از شکستن رکورد حدود ۲۰ ساله فرار سرمایه از کشور در نیمه نخست سال ۱۴۰۱ و به دست دولت سید ابراهیم رئیسی است.طبق این گزارش خالص «حساب سرمايه» در ۶ ماهه نخست سال جاری از مرز منفي ۱۲ ميليارد و ۸۵۰ میلیون دلار نیز عبور کرده است.
این رقم که ئیشتر در دولت نهم تکرار شده بود حکایت از عملکرد فاجعه بار دولت در زمینه تامین امنیت سرمایه گذاری دارد. امنیتی که اگر در هر نقطه ای از کره زمین فراهم نباشد سرمایه گذار را برای فرار متقاعد می کند.
با توجه به گزارش حساب سرمایه بانک مرکزی، این سنجه در سه ماهه اول سال ۱۴۰۱ حدود منفی ۱۰ میلیارد دلار بوده است. اما با توجه به شکست مذاکرات برجام و همچنین اتخاذ سیاست های عجیب و تمامیت خواهانه دولت در حوزه های اقتصادی و اجتماعی این میزان در پایان شهریور از محدوده منفی ۱۲ میلیارد و ۸۵۰ میلیون دلار عبور کرده است.
گزارش حساب سرمایه چیست؟
حساب سرمایه در ترمینولوژی اقتصاد کلان به عنوان یکی از اجزای تراز پرداخت شناخته شده که شامل کلیه معاملاتی است که باعث تغيير مالكيت در دارايي و یا بدهی خارجی می شوند. به عبارتی می توان گفت وقتی حساب سرمایه در کشوری منفی می شود، شیب حرکت سرمایه در آن کشور به سمت خارج است.
به زبان ساده تر وقتی این رقم مانند آنچه در ایران مشاهده می شود منفی است، سرمایه گذاران و یا معامله گران بازارهای مالی برای سرمایه گذاری و یا معامله در خارج از کشور تمایل بسیار بیشتری دارند. از همین رو این سنجه اقتصادی به عنوان مولفه ای برای ارزیابی میزان ورود و خروج سرمایه از کشورها مورد توجه قرار می گیرد.
البته باید توجه داشت که صرفا مثبت شدن این سنجه نمی تواند به معنای زایا و سازنده بودن سازوکار اقتصاد یک کشور باشد. چرا که ممکن است دلالی و سفته بازی در بازارهای داخلی به دلایل مختلف از سرمایه گذاری در کشورهای خارجی همسایه (که معمولا اولین انتخاب طبقه متوسط است) رونق بیشتری داشته باشد.
برای مثال در حال حاضر که اقتصاد ترکیه با بحرانی جدی مواجه شده تمایل سرمایه گذاران خرد و کلان ایرانی برای ورود به بازارهای این کشور نیز کاهش یافته است. باید توجه داشت با وجود کاهش چنین انگیزه ایست که شاهد رکوردشکنی دولت رئیسی در زمینه فراری دادن سرمایه از کشور هستیم. به عبارتی اگر وضعیت ترکیه (مقصد اول سرمایه گذاران ایرانی) در حوزه اقتصاد و معاش جمعی مانند سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ بود امروزه شاهد ثبت اعداد و ارقامی به مراتب بزرگتر و نجومی تر از این میزان بودیم که امروز توسط بانک مرکزی اعلام شده است.
دوران طلایی خاتمی و دسته گل رئیسی و احمدی نژاد
با نگاهی به تاریخچه گزارشات حساب سرمایه در ایران به روشنی می توان متوجه شد که تنها در سه سال ۸۱، ۸۲ و ۸۳ بوده که این رقم در ایران مثبت شده است. در واقع می توان گفت که در سالهای پس از انقلاب اسلامی، اقتصاد ایران تنها در این سه سال بیش از آن که شاهد خروج سرمایه از کشور باشد با ورود سرمایه مواجه شده است. اما پیش و پس از این سه سال همواره کشور با خروج سرمایه روبرو بوده که در مقاطعی با شدت و ضعف همراه شده است.
به باور کارشناسان روند مثبت ورود سرمایه به کشور در ابتدای دهه ۸۰ نیز نتیجه طبیعی و منطقی اتخاذ سیاست های تعامل با جهان بوده که توسط دولت محمد خاتمی رقم خورده بود. سیاستی که باعث شد درهای تجارت بین الملل بر روی ایران گشوده شده و کشور از انزوای اقتصادی خارج شود اما با روی کار آمدن محمود احمدی نژاد در سال ۸۴ ورق برگشت و از آن روز تاکنون همواره نرخ تشکیل سرمایه در کشور منفی بوده است.
هرچند پس از انعقاد تفاهم برجام در سال ۲۰۱۵ این گزارشات به میزان قابل توجهی مثبت بود اما دوره دو ساله اجرای برجام نیز نتوانست این مولفه اقتصادی مهم را از مهلکه زیر صفر نجات دهد و نرخ تشکیل سرمایه در ایران تا به امروز منفی مانده است.اما شاهکاری که دولت ابراهیم رئیسی در این زمینه هم از خود به جای گذاشته دستیابی به رکورد منفی ۱۲ میلیارد و ۸۵۰ میلیون دلاری است که در ۲۰ سال اخیر بی سابقه بوده است.با توجه به اينكه در نيمه دوم سال معمولا حساب سرمايه وضعيت بدتري پيدا مي‌كند؛ احتمال بالاتر رفتن اين رقم در پايان سال هم وجود دارد.
در پرونده ویژه ایران گیت مطلبی با عنوان بحران ارزی جدیدی در راه است منتشر گردیده است. که در صورت تمایل مطالعه آن توصیه می‌گردد.
